TP đang ở đâu? Các bài toán lớn của TP? Đó là hai chủ đề được đồng chí Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân đặt ra cho các đại biểu tri thức TP tại buổi Gặp gỡ đại biểu trí thức TP, sáng 28-5.
 |
| Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong |
Từ hai nội dung này, đồng chí Bí thư mong muốn với kinh nghiệm của bản thân các đại biểu tri thức có đề xuất gì với lãnh đạo TP để TP phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, xứng đáng với vị trí tiềm năng của TP.HCM, sự quan tâm của Đảng và chờ đợi của nhân dân.
 |
| Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân trao đổi với GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn |
 |
| Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân thăm hỏi các đại biểu |
Tới tham dự còn có các đồng chí Tất Thành Cang – Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, ông Nguyễn Thành Phong – Chủ tịch UBND TP, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm – Chủ tịch HĐND TP, bà Thân Thị Thư – Trưởng ban Tuyên giáo, bà Nguyễn Thị Thu – Phó chủ tịch UBND TP và hơn 120 nhà khoa học, tri thức tiêu biểu đến từ các Hội liên hiệp Khoa học, các trường ĐH, Học viện… trên địa bàn TP.
“Bài toán” chuyển đổi mục đích sử dụng đất
 |
| Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân chủ trì Buổi gặp gỡ |
Dẫn dắt, đồng chí Bí thư nêu thực trạng: Là nền kinh tế lớn nhất của cả nước, đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước khi năm 1986 đạt 22,4%/GDP cả nước, đến năm 2016 tỷ lệ này là 22,7%. TP.HCM là nền kinh tế lớn nhất cả nước. Qua 30 năm, tỷ trọng đóng góp này vẫn thay đổi không đáng kể. Đó là điều phải suy nghĩ.
“1ha đất công nghiệp tạo ra 51 tỷ đồng giá trị gia tăng. Còn 1ha đất nông nghiệp chỉ tạo ra được 55 triệu đồng giá trị gia tăng. Cùng một diện tích sử dụng đất nhưng công nghiệp, dịch vụ tạo ra giá trị gấp 962 lần. Độ chênh này cực lớn và là vấn đề cần chú ý trong sử dụng nguồn lực để tính toán lại cho hợp lý hơn” – đồng chí Bí thư gợi mở.
Đồng chí đặt câu hỏi: “Rõ ràng, để có thu nhập bằng GDP của nông nghiệp thì cần bao nhiêu đất CN, DV? Nếu chuyển đổi 1/3 đất nông nghiệp để phát triển CN, DV thì sẽ tạo tiền đề về đất để GDP có thể tăng thêm bao nhiêu?”
|
Các trường đang phải tự thân vận động
GS.TS Nguyễn Đông Phong – Bí thư Đảng ủy Khối các trường ĐH, CĐ TP, Hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế TP khẳng định: “Các trường thuộc khối, đang tự thân đổi mới! Có nhiều bài báo khoa học, được đăng trên các tạp chí khoa học danh tiếng của thế giới – Chúng ta không còn mặc cảm về vấn đề này”. Ông Phong đề xuất: “TP cần mạnh dạn tạo điều kiện, hỗ trợ cho các trường vươn lên đổi mới vì hiện nay các trường ở khu vực phía Nam bị xa, bị lãng quên. TP cần hỗ trợ cho các trường về đất đai và CSVC… tiếp cận rất khó. Những trường có đất nhưng kết nối hạ tầng giao thông không có nên không triển khai xây dựng được”. Một vấn đề được ông Phong mong muốn và cũng đã thay mặt cho khối kiến nghị nhiều lần, đó là TP nên “kết nối” các trường ĐH, CĐ vào các chương trình làm việc của TP. Không phân biệt trường của Bộ hay của TP và trường công hay trường tư… đều bình quyền như nhau. |
Dẫn giải thêm cho vấn đề này, đồng chí nói: “Tức là, nếu chuyển đổi 1/3 diện tích đất nông nghiệp (39.400 ha) sang phát triển CN, DV, thì thuế thu nhập tăng thêm từ sản xuất CN, DV ở phần đất này là 54,7% GDP TP, bằng 62 lần giá trị gia tăng của toàn bộ sản xuất nông nghiệp hiện nay với trên 118.000 ha đất”.
Cũng theo đồng chí Bí thư, chúng ta cần thiết phải giữ rừng, giữ hệ sinh thái, đảm bảo môi trường sinh thái cho TP, còn lại phải tính toán lại quỹ đất cho các mục đích sử dụng sao cho phù hợp và phát huy cao nhất tiềm năng thế mạnh của TP.
“Bài toán đặt ra là phải phát triển kinh tế tư nhân mạnh hơn nữa; khuyến khích thành lập DN mới… nhưng vấn đề đặt ra là có đất hay không? Khó khăn lớn nhất hiện nay để thu hút mạnh mẽ FDI và phát triển DN tư nhân là không có quỹ đất sẵn sàng tương đối rẻ cho nhà đầu tư. Nếu chuyển một phần đất nông nghiệp sang đất công nghiệp, dịch vụ thì khó khăn này sẽ được giải quyết. Do đó, phải đổi căn bản ứng xử của các cơ quan nhà nước với doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp FDI để hỗ trợ họ phát triển vượt bậc” – Bí thư Nhân nói.
|
TP cần có “đột phá” để xóa bỏ cơ chế cũ
Thay mặt cho giới trẻ, ông Trần Hữu Đoàn – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kỹ Nghệ Thực Phẩm Việt Sin góp ý về vấn đề khởi nghiệp cho người trẻ khi nhắc lại vấn đề đồng chí Bí thư Thành ủy mở đầu buổi trao đổi đó là vấn đề làm sao để phát triển được kinh tế tư nhân. Ông Đoàn cho rằng, có 3 vấn đề, trong đó CEO là đặc biệt quan trọng trong phát triển của các công ty. Tiếp đó là những chuyên gia có kinh nghiệm thực tiễn nhưng hiện tại thiếu và yếu về thưc tiễn. Rồi đến nhiều người khi làm công tác tư vấn cho DN, khởi nghiệp không những yếu về chuyên môn mà còn lý thuyết suông. Tiếp đó, vấn đề vốn đầu tư và người muốn khởi nghiệp vẫn chưa gặp nhau… Ông Đoàn đề xuất: “TP cần có “đột phá” để xóa bỏ cơ chế cũ; có cơ chế đào tạo bài bản đội ngũ CEO; có cơ chế thoáng, cởi bỏ rào cản về cơ chế cho các trường ĐH; nguồn vốn phải làm sao giúp cho người khởi nghiệp tiếp cận dễ dàng, khả thi hơn…”. |
Ông cũng cho rằng, cần quy hoạch đất cho giao thông theo chuẩn mực quốc tế và quy hoạch đất cho cây xanh để tạo môi trường sống xanh, sạch cho 30 năm tới. Cơ cấu lại sản phẩm nông nghiệp theo hướng hiệu quả kinh tế cao (trung tâm giống cây con cho vùng, trung tâm sản xuất cây kiểng, cá kiểng của cả nước và xuất khẩu, doanh thu trên 1 tỷ đồng/ha/năm). Phải thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI mạnh mẽ hơn nữa, tăng tỷ trọng vốn FDI gấp 1,5- 2 lần hiện nay. Song song đó, nâng cao hiệu quả, sức cạnh trạnh của DN nhà nước.
Đồng chí đặc biệt lưu ý: “Hiện nay, lao động TP chiếm 7,9% lao động cả nước, song lao động trình độ cao của TP chiếm 21,2% tổng số lao động trình độ cao cả nước (gấp 2,7 lần cả nước). Vậy với số sinh viên của các trường ĐH, CĐ hiện nay gần 602.000 SV/ 2.300.000 SV cả nước (84 trường ĐH, CĐ), chất lượng nguồn nhân lực này hiện có đáp ứng được đòi hỏi nguồn chất lượng cao bao nhiêu? Cần có những giải pháp gì để nâng tầm các trường đạt chuẩn không chỉ trong khu vực mà còn phải vươn tầm ra thế giới. Từ việc đạt chuẩn đó, chất lượng nguồn nhân lực mới được nâng lên.
Phải có cơ chế đãi ngộ đặc thù cho đội ngũ tri thức
Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cùng chia sẻ một nghịch lý là trong khi đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của TP đang phải làm việc với cường độ, áp lực cao gấp đôi mức trung bình cả nước nhưng chế độ đãi ngộ chưa tương xứng. Ông cho biết, theo tính toán, một cán bộ ở TP.HCM phải phục vụ khoảng 700 người dân. Trong khi mức trung bình của cả nước thì một cán bộ chỉ phải phục vụ 340 người dân.
 |
| NGND. GS. TS Nguyễn Ngọc Giao – Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học – Kỹ thuật TP |
NGND. GS. TS Nguyễn Ngọc Giao – Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học – Kỹ thuật TP cho rằng, hiện Hiệp hội có trên 60.000 thành viên, trong đó có nhiều tri thức lớn tuổi nhưng sự đóng góp “thầm lặng” của họ là vô giá.
Ông Giao cho biết thêm, trong nhiều vấn đề đóng góp, phản biện như cây xanh; đến tổ chức Hội thảo về GD-ĐT… “Tất nhiên, mảng phản biện về GD-ĐT của hiệp hội còn hiếm hoi, thiếu sót vì rõ ràng thành viên trong hiệp hội là đội ngũ các GS. TS rất nhiều”. Từ đó ông Giao đề xuất: “Cái gì là đặc thù của TP thì phải phát triển cái đó, chứ không thể nói và làm chung chung”. Về nghiên cứu khoa học tại các trường ĐH, ông cũng chưa thấy trường nào trên địa bàn TP, thành lập doanh nghiệp, vì thủ tục rất nhiêu khê. Nếu thông thoáng được vấn đề này, tạo cơ hội cho các trường thì mới phát triển được công tác nghiên cứu khoa học và từ đó mới đưa ra được thị trường.
 |
| PGS. TS Thoại Nam |
Còn PGS. TS Thoại Nam – Trưởng khoa, Khoa học và Kỹ thuật máy tính, Trường ĐH Bách Khoa TP mong muốn: “TP đang thiếu những chương trình ĐH trọng điểm, cơ chế còn nhiều bất cập, trong khi đội ngũ tri thức phải đem “nguồn tài nguyên” quí, sau bao nhiêu năm nghiên cứu từ thực tiễn để đi giảng dạy tại nơi khác. Vì vậy, nếu không tháo gỡ cơ chế cho đội ngũ tri thức thì TP không thể đặt vấn đề là đội ngũ tri thức, trong đó có các GS. TS đang giảng dạy tại các trường ĐH, Học viện không cống hiến cho TP”.
Trở thành đô thị thông minh, nơi đáng sống, đáng đến
Chia sẻ tại buổi gặp gỡ, đồng chí Nguyễn Thành Phong – Chủ tịch UBND TP cho rằng, thời gian vừa qua, TP đã ban hành và thực hiện nhiều chính sách để phát huy tiềm năng của đội ngũ tri thức. Nổi bật nhất là cơ chế thu hút chuyên gia khoa học với TP, ưu đãi về lương, chỗ ở… nhằm giúp các chuyên gia ổn định góp phần đóng góp cho sự phát triển của TP; phê duyệt các chương trình nghiên cứu khoa học, ban hành qui chế giải thưởng khoa học sáng tạo của TP… Tất nhiên, giá trị giải thưởng còn thấp, chưa bằng với nguồn lực mà các nhà khoa học bỏ ra đầu tư nghiên cứu. Công tác tôn vinh chưa được làm chu đáo. Vì vậy, thời gian tới những hạn chế này sẽ phải được tháo gỡ, khắc phục.
Kết luận tại buổi gặp gỡ, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cho hay: “Bây giờ không thể có chuyện phân biệt trường công hay trường tư và trong thời gian tới, lãnh đạo TP sẽ đi thăm và làm việc với các trường để có cái nhìn rộng, khách quan hơn nhằm tháo gỡ ngay những khó khăn, vướng mắc mà các trường đang gặp phải…”.
Đồng chí cũng nhấn mạnh, TP.HCM phải trở thành đô thị thông minh, nơi đáng sống, nơi đáng đến. Để làm được điều đó cần có chính quyền thông minh (quy hoạch thông minh, điều hành thông minh, người dân đánh giá chính quyền và công chức); công dân thông minh (tự học liên tục, sống trong hai không gian thực và mạng, cảm biến xã hội, hiến kế phát triển TP, giám sát chính quyền, gia đình hạnh phúc); doanh nghiệp thông minh (đồng hành cùng chính quyền trong quy hoạch phát triển TP, đầu tư kinh doanh trong hai không gian, giám sát chính quyền); dịch vụ thông minh (dịch vụ theo nhu cầu xã hội và cá thể, dịch vụ trong hai không gian, hỗ trợ cuộc sống cá nhân, gia đình, hoạt động cộng đồng). Bên cạnh đó, TP phải thực hiện được 4 giảm (ngập nước – ô nhiễm môi trường – kẹt xe – tội phạm), 4 tăng (tăng thu nhập bình quân đầu người, quy mô và chất lượng sinh hoạt cộng động, chất lượng tài nguyên văn hóa của TP, sự hài lòng của người dân).
Nhấn mạnh sự cần thiết hoàn thiện cơ chế, thể chế để TP phát triển cùng cả nước, đồng chí bí thư cho rằng TP cần có cơ chế đặc thù để TP tăng tốc phát triển, cùng cả nước, vì cả nước. Bốn nguyên tắc của cơ chế đặc thù đó là: Tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của TP trong quá trình chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, tạo động lực cho TP phát triển nhanh hơn, bền vững hơn; phát huy tối đa các nguồn lực trên địa bàn TP và hợp tác phát triển; phát huy vai trò Trung tâm vùng phục vụ cho phát triển vùng và cả nước, tăng đóng góp cho ngân sách cả nước (tuyệt đối và tương đối).
Lê Quang Huy
Bình luận (0)