Biến thể Covid-19 mới: Không quá nguy hiểm nhưng không thể lơ là

TP.HCM đang ghi nhận sự xuất hiện của một biến thể mới của virus gây bệnh Covid-19 – mang tên NB.1.8.1. Đây là một trong những biến thể đang lây lan nhanh tại nhiều quốc gia và đã trở thành dòng chính trong số ca mắc tại thành phố trong những tuần gần đây. Dù chưa gây bệnh nặng, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không cẩn trọng, số ca tăng mạnh có thể khiến hệ thống y tế chịu áp lực lớn.

Người dân được khuyến cáo theo dõi sức khỏe và không chủ quan trước dịch bệnh

Trong bối cảnh dịch bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết và tay chân miệng đang gia tăng ở nhiều địa phương, Covid-19 cũng có dấu hiệu quay trở lại. Số ca mắc mới bắt đầu tăng nhẹ trong vài tuần gần đây, nhất là tại những thành phố đông dân như TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh. Theo thống kê từ Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận hơn 640 ca mắc Covid-19 tại 39 tỉnh, thành – tuy giảm hơn 80% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng xu hướng tăng trở lại đang khiến ngành y tế không thể chủ quan.

Biến thể NB.1.8.1: Lây nhanh, dễ bị nhầm là cảm cúm

Riêng tại TP.HCM, từ tuần thứ 16 đến tuần 20 của năm nay (tức từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 5), số ca mắc được ghi nhận mỗi tuần đã tăng rõ rệt, từ mức 1-2 ca/tuần trong 3 tháng đầu năm, lên hơn 10 ca/tuần trong tháng 5. Đặc biệt, trong tuần từ ngày 12 đến 18-5, số ca mắc được báo cáo lên đến 26 ca – gấp hơn hai lần trung bình của các tuần trước đó.

Một điểm đáng chú ý là sự xuất hiện của biến thể mới NB.1.8.1 – được phát hiện trong 83% mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân nhập viện tại TP.HCM vào tuần thứ 3 của tháng 5. Đây là kết quả của đợt kiểm tra và giải trình tự gen do Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM phối hợp với các chuyên gia quốc tế thực hiện.

Biến thể NB.1.8.1 hiện đã được ghi nhận tại ít nhất 22 quốc gia, bao gồm Mỹ, Anh, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và một số nước châu Âu. Dù chưa được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào nhóm đáng lo ngại, nhưng nó đang được theo dõi sát sao do tốc độ lây lan nhanh và khả năng trở thành dòng chủ đạo tại nhiều nơi.

Về triệu chứng, những người nhiễm biến thể mới này thường có biểu hiện tương đối nhẹ như sốt nhẹ, ho, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi hoặc đau cơ. Một số người có thể bị chán ăn, rối loạn tiêu hóa hoặc đau đầu. Các triệu chứng này dễ khiến nhiều người nhầm với cảm cúm thông thường, từ đó chủ quan và không đi khám hoặc cách ly, khiến virus lây lan âm thầm trong cộng đồng.

Điều đáng mừng là dù đang lan nhanh, NB.1.8.1 chưa cho thấy khả năng gây bệnh nặng hơn các biến thể trước. Từ đầu năm đến nay, TP.HCM chưa ghi nhận ca tử vong hoặc bệnh nhân nào phải thở máy hay nhập phòng hồi sức tích cực. Hầu hết người mắc đều có thể điều trị ngoại trú hoặc theo dõi tại nhà, chỉ một số ít trường hợp nhập viện vì lý do khác hoặc để theo dõi thêm.

Tuy nhiên, theo các bác sĩ, điều này không có nghĩa là chúng ta có thể buông lỏng phòng dịch. Nếu số ca mắc tăng nhanh, dù triệu chứng nhẹ, vẫn có thể khiến các bệnh viện bị quá tải – đặc biệt là khoa cấp cứu, khoa hô hấp và các phòng khám ban đầu. Ngoài ra, nhóm người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ vẫn là những đối tượng dễ bị tổn thương nếu nhiễm virus.

Chủ động phòng dịch nhưng không hoảng loạn

Một thông tin tích cực khác là biến thể NB.1.8.1 không làm giảm hiệu quả vắc-xin một cách nghiêm trọng. Tuy nhiên, khả năng bảo vệ có thể suy giảm nhẹ theo thời gian, nhất là ở những người tiêm từ lâu hoặc có hệ miễn dịch yếu.

Chính vì vậy, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) và WHO đều khuyến cáo tiếp tục tiêm nhắc lại, đặc biệt đối với người cao tuổi và người có bệnh nền. Đây là biện pháp quan trọng để duy trì hàng rào miễn dịch, giúp giảm nguy cơ chuyển nặng nếu không may mắc bệnh.

Trước tình hình số ca mắc có xu hướng tăng, ngày 25-5, Bộ Y tế đã có văn bản khẩn gửi các địa phương, yêu cầu tăng cường giám sát và phòng, chống dịch Covid-19. Các bệnh viện được yêu cầu rà soát lại kế hoạch thu dung, điều trị, khu cách ly và dự trữ thuốc men, vật tư y tế. Ưu tiên hàng đầu là bảo vệ nhóm nguy cơ cao.

Người dân được khuyến cáo theo dõi sức khỏe và không chủ quan trước dịch bệnh

Để phòng ngừa hiệu quả, người dân được khuyến cáo tiếp tục thực hiện thông điệp “5K mở rộng”, bao gồm:

+ Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, đặc biệt là bệnh viện, phòng khám, chợ, siêu thị hoặc khi sử dụng phương tiện công cộng.

+ Rửa tay thường xuyên với xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn, đặc biệt sau khi tiếp xúc nơi công cộng hoặc ho, hắt hơi.

+Tránh tụ tập đông người nếu không thật sự cần thiết.

+Tăng cường sức khỏe bằng chế độ ăn uống lành mạnh, vận động điều độ, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng.

+ Đi khám sớm nếu có biểu hiện nghi ngờ như sốt, ho, đau họng, nghẹt mũi hoặc đau mỏi người.

Chiến lược phòng dịch hiện nay không còn dựa vào phong tỏa diện rộng như trước đây, mà tập trung vào kiểm soát tại các bệnh viện và cơ sở y tế – nơi có nguy cơ lây nhiễm chéo cao. Bên cạnh đó, ngành y tế cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời, ngay cả với những trường hợp có triệu chứng nhẹ.

Việc tiêm nhắc lại vắc-xin Covid-19 vẫn rất quan trọng. Những người đã tiêm đủ liều cơ bản nhưng đã lâu không tiêm nhắc lại cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn và tiêm bổ sung kịp thời.

Bộ Y tế cũng khuyến cáo người dân đi về từ các quốc gia đang có dịch cần tự theo dõi sức khỏe, hạn chế tiếp xúc gần nếu có triệu chứng, và đến khám sớm để tránh lây lan cho người khác.

Dịch bệnh luôn có xu hướng diễn biến khó lường, đặc biệt là khi virus có khả năng biến đổi liên tục. Dù biến thể NB.1.8.1 hiện chưa gây bệnh nặng, nhưng tốc độ lây lan nhanh có thể tạo ra những nguy cơ tiềm ẩn nếu không được kiểm soát tốt.

Người dân không nên hoang mang hay lo sợ quá mức, nhưng cũng không nên chủ quan. Việc nâng cao ý thức phòng bệnh, giữ gìn vệ sinh cá nhân và thực hiện đúng khuyến cáo của ngành y tế là điều quan trọng nhất để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.

Thủy Phạm