Cái giá của sự giả dối nhằm vào môi trường học đường

Cái giá của sự giả dối nhằm vào môi trường học đường - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Cái giá của sự giả dối nhằm vào môi trường học đường Audio

Hơn 1,6 triệu cuốn sách giáo khoa (SGK) giả đã được sản xuất và tuồn ra thị trường qua một đường dây tinh vi, vận hành như một doanh nghiệp hợp pháp. Vụ án vừa được TAND TP.Đà Nẵng đưa ra xét xử, hé lộ hàng loạt mắt xích trải dài từ in ấn đến tiêu thụ. Hậu quả không chỉ là thiệt hại kinh tế mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng đến môi trường giáo dục. Những kẻ làm giả SGK không chỉ phải nhận trách nhiệm trước pháp luật mà còn đáng lên án bởi tòa án lương tâm đối với hành vi của mình.

TAND TP.Đà Nẵng xét xử các bị cáo trong đường dây làm giả sách giáo khoa quy mô lớn

Hành vi giả dối tinh vi

Nguyễn Trung Luật (SN 1981, trú tại TP.HCM), đối tượng cầm đầu đường dây, không chỉ dừng lại ở việc sao chép sách để bán kiếm lời. Luật thiết kế cả một chuỗi sản xuất – tiêu thụ sách giả có tổ chức chặt chẽ, hoạt động như một doanh nghiệp. Từ khâu in ấn, dán tem, đóng gói, vận chuyển, cho đến ký hợp đồng giao dịch, vận hành kho bãi, chiết khấu thương mại… tất cả đều được sắp xếp bài bản và chuyên nghiệp.

Theo cáo trạng, tổng cộng 1.648.737 cuốn SGK giả thành phẩm và 347.220 bản in bán thành phẩm chưa hoàn thiện đã được in ấn với nhãn hiệu giả mạo của hai nhà xuất bản uy tín là NXB Giáo dục Việt Nam và NXB Đại học Sư phạm TP.HCM. Ước tính tổng trị giá sách theo giá bìa lên đến hơn 51 tỷ đồng.

Điều đáng nói, toàn bộ quá trình “làm giả” này không diễn ra đơn lẻ. Đằng sau Luật là 12 bị cáo khác, mỗi người một vai, được phân công cụ thể từ in ấn (Phạm Ngọc Quang, Phan Xuân Năng, Trần Huy Cường), vận chuyển (Lê Hà Thanh, Nguyễn Văn Tiến), phân phối (Phạm Thạch Kim Điền, Phạm Tin, Lê Duy Quang, Nguyễn Văn Ánh…) với mức chiết khấu cao để khuyến khích tiêu thụ mạnh. Các bị cáo trên được trả lương, nhận hoa hồng và vận hành như một bộ máy thương mại có tổ chức.

Cụ thể, quá trình sản xuất sách giả được Luật điều phối chặt chẽ. Phạm Ngọc Quang (SN 1977, trú quận Gò Vấp, TP.HCM) đảm nhận khâu in ấn với mức thù lao 270.000 đồng/ram giấy in 4 màu và 160.000 đồng/ram giấy in 2 màu, khổ 60x84cm. Quang giao việc quản lý xưởng in cho Phan Xuân Năng (SN 1990) và được trả lương 15 triệu đồng/tháng và được giao cả việc mua khoảng 600.000 tem sách giả, dán lên các sản phẩm. Trần Huy Cường (SN 1971) phụ trách sản xuất bản kẽm, nhận lương 8 triệu đồng/tháng.

Luật cũng thuê Lê Hà Thanh (SN 2001, trú huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) lái xe Mercedes Sprinter vận chuyển sách, trông kho và xuất hàng với mức lương 9 triệu đồng. Việc giao nhận hàng được tổ chức như một doanh nghiệp hợp pháp.

Trong khâu tiêu thụ, Phạm Thạch Kim Điền lập “mạng lưới phân phối” riêng, thuê Phạm Đức Hậu (SN 1973, trú quận 8) quản lý việc nhận và giao hàng với lương 8 triệu đồng/tháng, và thuê Nguyễn Văn Tiến (SN 1994) chở sách đi khắp nơi bằng xe Mercedes Sprinter khác, trả cước 400.000 đồng/chuyến (dưới 10km) hoặc 20.000 đồng/km nếu xa hơn.

Sách giáo khoa làm giả bị cơ quan chức năng thu giữ

Từ đây, sách giả tiếp tục được phân phối đến các điểm bán lẻ. Lê Duy Quang (SN 1982, trú quận Sơn Trà, TP.Đà Nẵng) mua lại từ Điền 9 đơn hàng với tổng cộng 19.804 cuốn, giá bìa hơn 632 triệu đồng, sau chiết khấu còn 270 triệu đồng. Quang mới thanh toán hơn 210 triệu, còn nợ gần 60 triệu đồng. Quang thuê Lê Minh Trí (SN 1988) hỗ trợ kiểm đếm và vận chuyển sách giả, lương 7 triệu đồng/tháng.

Ngoài ra, Quang còn mua của Trần Ngọc Tấn (SN 1990, trú tỉnh Đồng Nai) 416 cuốn sách Tiếng Anh giả, trị giá bìa hơn 31 triệu đồng, giá thực trả hơn 9,5 triệu đồng, tuy nhiên vẫn chưa thanh toán. Các đầu sách này được Quang bán lại cho các nhà sách ở Đà Nẵng, Quảng Nam và nhiều tỉnh khác với mức chiết khấu 35-40%, thu lợi khoảng 10% mỗi cuốn.

Nguyễn Văn Ánh (SN 1980, trú quận Sơn Trà, TP.Đà Nẵng) cũng bị cáo buộc tiêu thụ 4.795 cuốn sách giả từ Điền, giá bìa hơn 302 triệu đồng, sau chiết khấu còn hơn 103 triệu đồng. Ánh mới thanh toán 50 triệu đồng, số còn lại vẫn nợ. Giống như các mắt xích khác, Ánh phân phối lại cho các nhà sách, cửa hàng văn phòng phẩm với chiết khấu 50%, hưởng chênh lệch 10%.

Hệ lụy khôn lường

Sau hai ngày xét xử, TAND TP.Đà Nẵng đã tuyên phạt Nguyễn Trung Luật 12 năm tù về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”. Các bị cáo khác cũng nhận các mức án từ 21 tháng tù đến 9 năm tù giam. Trần Ngọc Tấn bị phạt hành chính 200 triệu đồng. Vụ án này được xem là một hồi chuông cảnh báo mạnh mẽ để ban ngành chức năng thắt chặt hơn nữa việc kiểm tra, rà soát, ngăn chặn tối đa tình trạng làm SGK giả. Việc ứng dụng mã hóa, tem chống giả công nghệ cao, truy vết nguồn gốc qua phần mềm hoặc cơ sở dữ liệu mở cũng là một giải pháp cần được khẩn trương triển khai. Đồng thời, người tiêu dùng, đặc biệt là phụ huynh cần nâng cao nhận thức khi mua sách cho con, ưu tiên chọn mua tại các cửa hàng chính thức, có chứng nhận phân phối từ nhà xuất bản.

SGK là nền tảng kiến thức cơ bản của học sinh – thế hệ tương lai của đất nước. Khi sách giả len lỏi vào trường học, cái sai không chỉ nằm ở con số thiệt hại kinh tế, mà còn ở sự sai lệch thông tin, kiến thức và phương pháp tiếp cận. Một cuốn SGK giả có thể in sai nội dung, thiếu trang, sai trình tự chương mục hoặc bị biến tấu về hình thức. Đối với học sinh tiểu học và trung học cơ sở – độ tuổi chưa có khả năng tự thẩm định tri thức thì việc tiếp cận tài liệu sai lệch có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến tư duy, nhận thức và kết quả học tập. Đối với giáo viên, sách giả gây ảnh hưởng đến việc giảng dạy, khi nội dung giảng dạy không thống nhất với tài liệu học tập của học sinh.

Hơn 1,6 triệu cuốn sách giả không chỉ là những con chữ in sai, những trang giấy kém chất lượng. Đó là dấu hiệu của một căn bệnh mang tên “giả dối” đang tìm cách len lỏi vào nơi lẽ ra cần sự trong sạch và chuẩn mực nhất. Đó là trường học. Việc xử lý nghiêm những kẻ làm giả là cần thiết. Đồng thời là hồi chuông cảnh báo để công tác quản lý cần được thắt chặt hơn nữa.

Hàn Giang