Cam cười, bưởi khóc

(HNM) – Còn hơn một tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán Canh Dần nhưng thị trường cam Canh, bưởi Diễn đã khá sôi động, người cười, kẻ khóc vì trong khi cam Canh được mùa, bưởi Diễn lại mất mùa thê thảm. Nhưng dù mất hay được mùa, nhiều nông dân vẫn hy vọng năm nay họ sẽ bán được hàng với giá cao hơn mọi năm để đỡ thua thiệt.

Cam Canh, bưởi Diễn không chỉ được trồng trên đất Canh, Diễn (huyện Từ Liêm) nữa mà có mặt ở nhiều tỉnh, thành khu vực phía Bắc. Nhiều trang trại chọn 2 loại cây này là chủ lực để giúp họ làm giàu. Hà Nội có hơn 10.000ha cây ăn quả các loại, cam Canh, bưởi Diễn chiếm tới 40% diện tích, được trồng nhiều ở các huyện Đông Anh, Chương Mỹ, Đan Phượng, Phúc Thọ… Loại cây này tuy có giá trị cao nhưng cũng rất "đỏng đảnh", sản lượng phụ thuộc nhiều vào thời tiết, sâu bệnh, nhiều vụ mất mùa, trắng tay không phải là chuyện hiếm. Là quê hương của giống bưởi Diễn, nhưng vụ bưởi năm nay không phải người dân Phú Diễn nào cũng có cơ may được thưởng thức hương vị của giống bưởi quý này. Năm nay, bưởi đậu quả ít, mỗi vườn chỉ thu được vài chục quả, sản lượng thấp. Lãnh đạo Phòng Kinh tế huyện Từ Liêm cho biết, chưa bao giờ bưởi ở đây lại ít quả đến vậy. Đã 4 năm liền, người trồng bưởi liên tiếp mất mùa. Nguyên nhân chủ yếu là vùng trồng bưởi bị thu hẹp do đô thị hóa, thời tiết không ủng hộ; hệ thống thoát nước kém, sau mỗi trận mưa, vườn bị ngập úng nên không thích hợp với sự phát triển của cây. Tương tự, bưởi Diễn ở các huyện ngoại thành khác của Hà Nội cũng nằm trong tình cảnh này, năng suất, sản lượng chỉ bằng 30% so với các năm khác.

Cuối năm 2008, sau trận lụt, người trồng cam Canh, bưởi Diễn ở ngoại thành Hà Nội đã phải bỏ lứa quả Tết, dồn sức cho vụ sau. Nhưng những tháng đầu năm 2009, người trồng bưởi Diễn lại tiếp tục đối mặt với khó khăn khi thời tiết không thuận lợi, đúng lúc bưởi ra hoa, đậu quả, có nhiều ngày mưa, trời nồm, độ ẩm cao, cộng với sương muối khiến số lượng quả giảm nhiều, quả non cũng dễ thối, dễ hỏng. Mùa hè năm nay, độ ẩm cao, các loại sâu bệnh gây hại nhiều khiến sản lượng và chất lượng quả càng giảm. Thời điểm này, hơn 4.000ha bưởi Diễn ở các huyện ngoại thành đang cho thu hoạch rộ. Theo các chủ vườn ở Từ Liêm, Hoài Đức, Đông Anh, Phúc Thọ… không những sản lượng thấp mà hình dáng, màu sắc cũng như chất lượng quả đều kém hơn.
Trong khi các vườn bưởi thất thu, năm nay cam Canh lại được mùa. Đến kỳ thu hoạch, các vườn đều sai trĩu quả, chất lượng khá, mẫu mã đẹp nên rất được giá. Bà Thanh ở xã Hạ Mỗ, Đan Phượng (Hà Nội) chuyên trồng và buôn bán cam Canh cho biết, ngay từ cuối tháng 11 âm lịch, đã có nhiều khách đến chọn, đặt mua vài tạ cam trở lên. Đặc biệt, những cây cam Canh có nhiều năm tuổi, cho quả có độ đường cao, không có hàng để bán. Anh Nguyễn Văn Mỡ, đã có hàng chục năm chuyên trồng và kinh doanh cây ăn quả ở xã Vân Cốc (Phúc Thọ) cho biết, mấy ngày gần đây, khách hàng gọi điện để mua cam Canh loại 1 giá 40.000 đồng/kg anh đều từ chối vì hết hàng. Loại từ 25.000-30.000 đồng/kg hiện vẫn còn nhưng không nhiều. Những người đặt mua sớm với số lượng lớn hầu hết là thương lái, mua gom hàng chờ bán giá cao vào dịp áp Tết Nguyên đán.
Dự báo, năm nay giá bưởi Diễn, cam Canh ở Hà Nội cao hơn năm ngoái khoảng 10-20% so với cùng thời điểm và dự đoán đến khoảng giữa tháng Chạp cho đến 30 Tết sẽ còn tiếp tục tăng, có khi tăng đến 50% đối với loại quả đẹp ở những cây nhiều năm tuổi. Tuy giá cao, nhưng mức lãi của người trực tiếp trồng cam, bưởi không cao bởi phải chi phí lớn cho việc phục hồi, giữ cây sau trận lụt 2008.