Với mức giá chỉ từ 10 triệu đồng/m2, nhà ở xã hội và nhà thu nhập thấp được xã hội rất quan tâm. Đây là phân khúc nhà giá rẻ, đáp ứng nhu cầu và túi tiền của phần lớn người dân Hà Nội. Trung bình chỉ cần khoảng 600 triệu đồng, người dân có thể mua được căn hộ.

Tuy nhiên, cơ quan chức lại quy định khá chặt chẽ điều kiện mua loại hình căn hộ này. Chính vì thế. Ngay cả người đủ điều kiện cũng có thể hụt tay, mất cơ hội.

Chị Nguyễn Thị Lan (quận Hà Đông, HN) vẫn tiếc hùi hụi vì trượt vòng bốc thăm mua nhà ở xã hội tại dự án ở Linh Đàm. Cách đây không lâu, chủ đầu tư thông báo mở bán, gia đình chị là một trong số ít người ở cơ quan đủ điều kiện mua nhà tại đây. Dự án ngay trung tâm thành phố, mức giá lại phải chăng nên hấp dẫn khá nhiều người. Tính ra, một căn hộ diện tích 50m2 giá khoảng 700 triệu đồng.

Về các điều kiện để được mua nhà ở xã hội, chị Lan cho hay: “Đầu tiên là phải đúng đối tượng, nộp đầy đủ hồ sơ cho cơ quan chức năng chấm điểm. Lượng hồ sơ đủ điều kiện xin mua tương đối nhiều, công ty dựa vào thang điểm và chọn thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới đến đủ số lượng. Trường hợp các căn hộ có số điểm bằng nhau thì sẽ tổ chức bốc thăm. Với những dự án ít người mua thì tỷ lệ chọi thấp, còn các dự ánhot người mua phải qua vài vòng bốc thăm”.

Khảo sát cho thấy, các dự án nhà ở thu nhập thấp và nhà ở xã hội, đặc biệt ở các quận nội đô được người dân quan tâm khá cao. Đơn cử như dự án Ecohome tại quận Bắc Từ Liêm chỉ có 800 căn, nhưng tới 2.000 hồ sơ đăng ký mua. Chủ đầu tư đã bán hết ngay sau khi công bố mở bán. Dự án Viglacera đã đưa ra thị trường gần 900 căn, trong khoảng thời gian từ cuối tháng 5 đến hết tháng 7/2014, chủ đầu tư đã nhận được hơn 1.200 hồ sơ đăng ký mua nhà.

Tương tự như vậy, các dự án như Tây Nam Linh đàm (Hoàng Mai), 143 Trần Phú (Hà Đông) cũng đều nhận được số người mua gấp ba bốn lần số lượng căn hộ thực tế.

Năm 2011, tại dự án nhà CT1 Ngô Thì Nhậm, Hà Đông, hàng nghìn hộ dân đủ điều kiện mua nhà tại đây cũng phải xếp hàng, bốc thăm quyền mua căn hộ.

Nguồn cung eo hẹp

Trong năm 2014, đã có 9 dự án nhà ở xã hội được Hà Nội chấp thuận đầu tư với hơn 6.000 căn hộ. Hiện nay, các chủ đầu tư đang tiếp tục nhận hồ sơ dự án Ecohome 2 tại Khu đô thị Bắc Cổ Nhuế – Chèm, quận Bắc Từ Liêm, dự án tại KĐT mới Tứ Hiệp (Huyện Thanh Trì), dự án 30 Phạm Văn Đồng (Cầu Giấy).

Gần đây nhất, CTCP Đầu tư Hải Phát tổ chức lễ khởi công dự án nhà ở xã hội The Vesta tại Phú Lãm, Hà Đông. Dự án có tổng 1.904 căn hộ, giá chỉ chỉ từ 600-800 triệu đồng. Dự kiến giai đoạn 1 dự án sẽ đưa vào sử dụng quý I/2017 và hoàn thành toàn bộ dự án vào quý III/2017.

Một số dự án khác đang trong quá trình chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang nhà xã hội, như tổ hợp nhà ở thương mại dịch vụ chung cư AZ Thăng Long tại thôn Lai Xá, Kim Chung, huyện Hoài Đức Hà Nội do Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long làm chủ đầu tư; dự án nhà ở khu đô thị mới thuộc khu đô thị Quốc Oai, huyện Quốc Oai, Hà Nội do Công ty Cổ phần đầu tư C.E.O làm chủ đầu tư; khu chung cư cao tầng để bán tại khu đất ký hiệu 1 thuộc xã Ngọc Hồi huyện Thanh Trì do Công ty Cổ phần cơ khí và xây lắp số 7 làm chủ đầu tư…

Dự án đang xin chuyển đổi là Dự án khu đô thị mới Trung Văn mở rộng, do Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Hà Nội làm chủ đầu tư.

Hiện nay, mức giá bán trung bình khoảng 12 triệu đồng/m2, một số dự án trung tâm có giá lên tới 14,5 triệu đồng/m2, thấp nhất dưới 10 triệu/m2.

Mặc dù có mức giá hấp dẫn nhưng so với nhà ở thương mại, nhà xã hội và nhà thu nhập thấp có quy định chặt chẽ đối tượng nên khó tiếp cận.

Bên cạnh đó, theo TS Phạm Sỹ Liêm, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, tư duy quy hoạch trên thế giới hiện nay coi trọng nguyên tắc sử dụng đất hỗn hợp đa chức năng chứ không phải chỉ là những khu nhà chỉ để ở như hiện nay. Điều này có thể chống lại sự nhàm chán như một “thành phố ngủ”.

“Muốn thực hiện chính sách xã hội về nhà ở phải có tầm nhìn bao quát hơn, không chỉ bó hẹp việc làm nhà ở giá rẻ”, ông Liêm nói.