Cân nhắc chọn nghề chọn trường

Tuy nhiên, “cánh cửa” quá rộng này cũng khiến nhiều HS đắn đo trước quyết định hướng đi sắp tới. Đem trăn trở này bày tỏ cùng Ban tư vấn tuyển sinh ĐH, CĐ “Đúng ngành nghề, sáng tương lai” do Báo Giáo Dục TP.HCM tổ chức, các em HS Trường THPT Hồng Đức (TP.HCM) đã có được những lời khuyên cực kỳ “đắt giá” cho sự lựa chọn nghề nghiệp của mình.

Là một HS học tốt các môn tự nhiên hơn các môn xã hội nên ngay từ năm lớp 10, Tiến Minh (HS lớp 12A3) đã quyết định “đầu tư” nhiều thời gian cho các môn này. Tiến Minh đã sưu tầm nhiều dạng bài tập, sách tham khảo, tài liệu hay từ thầy cô và bạn bè. Kỳ nghỉ hè lớp 11, em còn sưu tầm nhiều đề thi ĐH, CĐ trước đó để “cân sức” và đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm từ việc giải đề. Tuy nhiên, khi thời điểm làm hồ sơ ĐH, CĐ chỉ còn vài tháng nữa thì em lại tỏ ra lo lắng. Điều Tiến Minh lo không chỉ là kết quả kỳ thi mà còn là hướng đi quyết định cuộc đời mình. Có quá nhiều trường và ngành cho khối A khiến em như lạc giữa “mê hồn trận”, loay hoay chưa biết chọn cách giải nào.

“Năm lớp 10 em thích theo ngành CNTT vì thấy mình cũng biết một chút về máy tính. Nhưng giữa năm lớp 11, em lại phát hiện ra mình có tính hay nghịch ngợm, thích khám phá các loại máy móc nên đổi xu hướng theo ngành kỹ thuật. Đến đầu năm nay, khi chú em vốn làm trong một ngân hàng khuyến khích em theo ngành tài chính ngân hàng, em thấy cũng có vẻ hợp lý, nhưng đến bây giờ em lại muốn theo ngành quản trị kinh doanh. Quả thật, em đang rất hoang mang, không biết phải chọn như thế nào”, Tiến Minh bày tỏ.

Cùng chung cảnh “đứng núi này trông núi nọ”, Thùy An (HS lớp 12A5) cũng đang lúng túng trước nhiều cánh cửa nghề nghiệp. Sức hút của các cánh cửa lại quá hấp dẫn khiến cô học trò này không biết nên chọn ngành nào, bỏ ngành nào. “Nhiều người bảo học tốt khối A thì tha hồ ngành để chọn, ngành khối A… dễ xin việc vì công ty, đơn vị nào cũng cần người liên quan đến ngành khối này. Có lẽ tất cả đều đúng theo một khía cạnh nào đó nên nhiều bạn đăng ký thi khối A như một… trào lưu khiến em cũng bắt đầu thấy hoang mang. Bản thân em thực sự cũng không biết bắt đầu từ đâu bởi khi tìm hiểu thông tin thì ngành nào cũng có ưu, khuyết điểm của nó. Là con gái nên ba mẹ chỉ muốn em làm một công việc an nhàn, không nguy hiểm. Có lúc em muốn theo ba mẹ, nhưng có lúc lại muốn “nổi loạn” theo một ngành nào đó liên quan đến phân tích hóa chất, lúc khác lại muốn học kinh tế để… kiếm nhiều tiền”, Thùy An thổ lộ.

Loay hoay giữa hàng trăm sự chọn lựa, có lẽ điều khó nói của hai em HS trên cũng là vấn đề mà rất nhiều HS đang vướng phải. Theo TS. Nguyễn Đức Nghĩa, Phó giám đốc ĐHQG TP.HCM, chuyên ngành đào tạo của khối A rất nhiều nhưng có thể phân chia theo các khối ngành chủ yếu như sau: Khối ngành sư phạm (sư phạm toán, sư phạm giáo dục tiểu học, sư phạm kĩ thuật…), khối ngành khoa học tự nhiên (toán, vật lí, hóa học, công nghệ hóa học, công nghệ sinh học, địa chất…), khối ngành kinh tế – quản trị kinh doanh (quản trị kinh doanh, kế toán, tài chính ngân hàng, kinh tế học…), khối ngành y – dược (dược sĩ, bác sĩ đa khoa, bác sĩ quân y…), khối ngành CNTT (kĩ thuật phần mềm, mạng máy tính và truyền thông, tin học, khoa học máy tính…), khối ngành kĩ thuật (điện tử – viễn thông, kĩ thuật điện – điện tử, xây dựng, cơ – điện tử, cơ khí, giao thông vận tải, cấp thoát nước, kĩ thuật ô tô…), khối ngành công nghệ (công nghệ tự động hóa, công nghệ kĩ thuật điện tử, công nghệ vật liệu silicat, công nghệ dệt may…), khối ngành nông lâm thủy sản (nuôi trồng thủy sản, nông học, thú y, bảo vệ thực vật, kinh doanh nông nghiệp…)…

Trước các hướng nhìn “đa chiều” của HS trong vấn đề nhìn nhận, đánh giá và quyết định nghề nghiệp, ThS. Hồ Ánh Tuyết (Phòng Công tác HS-SV Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM) khuyên HS nên trả lời 2 câu hỏi: Ước mơ của tôi là gì? Tôi thích ngành nào? Ước mơ và sở thích thường đi liền với nhau nên nếu trả lời được 2 câu hỏi này các em sẽ dễ dàng trong việc định hướng nghề nghiệp. “Khi tìm được ngành học phù hợp với sở thích của mình, các em mới tìm hiểu đến bước kế tiếp là ngành đó đào tạo ở trường nào? Và liệu có đủ sức thi vào trường có đào tạo ngành đó để chọn được trường vừa sức với mình”, ThS. Hồ Ánh Tuyết gỡ rối.

Lý giải vì sao phải chọn theo sở thích, TS. Lê Anh Duy (Trường ĐH Sài Gòn)cho rằng nếu có sở thích, bản thân các em sẽ tự sinh ra các tố chất, năng lực, hướng phấn đấu để phù hợp với nghề nghiệp hiện có. “Các em cần lưu ý, sở thích nghề nghiệp phải là điều mà bản thân các em đeo đuổi, suy nghĩ suốt một thời gian dài chứ không phải là cái nhất thời, thấy nghề này, nghề kia hay thì chọn. Do đó, các em phải suy nghĩ kỹ và dẹp bỏ ý nghĩ tức thời nếu thấy mình không toàn tâm với nghề nghiệp đó vì tức thời chỉ có giá trị trong khoảng thời gian rất ngắn”, TS. Lê Anh Duy chia sẻ.

Ngoài ra, để xác định được nghề nghiệp, các thành viên Ban tư vấn cũng khuyên các em HS nên thử sức với các bài trắc nghiệm về sở thích, năng lực để có lựa chọn đúng đắn.

Bài, ảnh: Ngọc Anh