Cần thay đổi cách tính điểm môn ngữ văn

Những năm gần đây, việc ra đề thi tốt nghiệp THPT môn ngữ văn đã được Bộ GD-ĐT cải tiến theo hướng “mở”, khơi gợi được tư duy sáng tạo của học sinh và gắn liền với những vấn đề thực tiễn mà dư luận xã hội đang quan tâm.

Đặc biệt hơn, đề thi môn ngữ văn năm nay có phần kiểm tra năng lực đọc – hiểu của học sinh với chủ đề “nóng” là biển Đông và việc hạ đặt trái phép giàn khoan của Trung Quốc – một vấn đề thời sự gây bức xúc cho người dân cả nước.

Đề thi với cấu trúc gồm 2 phần chính là đọc – hiểu (3 điểm) và làm văn (7 điểm). Đây là cách ra đề thi theo hướng đổi mới của Bộ GD-ĐT nhằm thay đổi cách dạy và học môn ngữ văn ở trường phổ thông hiện nay với mục tiêu nâng cao năng lực đọc – hiểu tiếng Việt; nâng cao khả năng tư duy, cách trình bày, diễn đạt một vấn đề xã hội nào đó cho học sinh… Tuy nhiên, có thể thấy việc phân chia 3 điểm cho câu I và 7 điểm cho câu II trong đề thi năm nay cho thấy người ra đề vẫn quá chú trọng phần nghị luận văn học. Cách phân chia điểm này cũng sẽ gây khó khăn cho việc chấm điểm và hạn chế kết quả thi của học sinh bởi phần nghị luận văn học đòi hỏi khả năng cảm nhận tác phẩm văn học, cảm xúc văn chương cao, chỉ những học sinh khá – giỏi mới có thể làm tốt phần này.

Việc đổi mới dạy và học môn ngữ văn ở trường phổ thông đã trở nên cấp thiết. Nhìn lại chương trình môn ngữ văn ở trường phổ thông hiện nay có thể thấy những năm qua dù đã qua nhiều lần được chỉnh sửa, thay đổi theo các đề án cải cách giáo dục, giảm tải chương trình học và cách dạy nhưng môn này vẫn chưa có sự thay đổi đáng kể. Cụ thể là chương trình học quá nặng nhưng lại thiên về việc đi sâu nghiên cứu các tác phẩm văn học mà xem nhẹ phần ngôn ngữ tiếng Việt. Vì thế học sinh học xong phổ thông nhưng không biết cách đọc – hiểu hay có thể diễn đạt, trình bày một văn bản tiếng Việt rõ ràng, mạch lạc, viết câu sai ngữ pháp, sai chính tả rất nhiều. Và để khắc phục điều này, nhiều trường ĐH, CĐ đã có thêm môn tiếng Việt thực hành trong chương trình học, nhưng thời lượng 30-45 tiết chẳng đáng là bao so với thời lượng môn ngữ văn ở trường phổ thông nên trên thực tế việc học môn này cũng không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Để chương trình, phương pháp dạy và học môn ngữ văn có thể đổi mới mạnh mẽ thì việc đổi mới trong cách ra đề thi là rất cần thiết; đặc biệt cần mạnh dạn cắt bớt điểm của phần nghị luận văn học, tăng điểm cho phần tiếng Việt, đọc – hiểu và nghị luận xã hội. Chỉ như vậy thì việc đổi mới thi cử mới tác động mạnh trở lại trong việc thay đổi cấu trúc chương trình học theo mục tiêu đổi mới dạy và học môn ngữ văn hiện nay.

Nguyễn Thị Dung (Trường CĐ Công thương TP.HCM)