Cẩn trọng khi sử dụng cây nở ngày đất

Đó là lời quảng cáo thường thấy tại nhiều điểm bán cây nở ngày đất. Trong vai người mua để điều trị bệnh gút cho người thân, chúng tôi có mặt tại một điểm bán cây nở ngày đất trên đường Cộng Hòa (Tân Bình). Đây là tuyến đường bày bán loại cây này khá nhiều. “Uống tốt lắm, trị được bệnh gút, tiểu đường, xương khớp đó. Có ngày tôi bán được gần 50kg”, vừa nói người bán vừa đưa chúng tôi xem một bó cây nở ngày đất được chị bó lại gọn gàng. Quan sát kỹ thì thấy cây có hoa trắng, thân màu tím, lá có nhiều lông mịn. Khi được hỏi về giá cả, chị xởi lởi nói: “Tôi lấy 70.000 đồng/kg thôi. Vậy là bán rẻ nhất khu này rồi. Hôm sau quay lại mua nữa giúp tôi. Yên tâm, uống không có tác dụng phụ nào đâu. Uống đến ngày thứ 3 là thấy giảm đau nhức liền”.

Tại một điểm bán trên đường xa lộ Hà Nội, cây nở ngày đất được bày bán với giá 85.000 đồng/kg. Khi chúng tôi thắc mắc về giá, người thanh niên đứng bán vội vàng trả lời: “Hàng của em mua tận Phan Rang. Dạo này người ta “lùng” nhiều nên giá cao hơn trước một chút”. Thấy chúng tôi có vẻ lưỡng lự, anh liền lấy ra một tờ giấy A4 được in đầy đủ những thông tin, công dụng về cây nở ngày đất đưa cho chúng tôi xem. “Em có cả loại đã được phơi khô, uống rất tiện chỉ có điều giá cao hơn gần như gấp đôi. Nếu lấy trên 2kg em sẽ giảm, xem như làm quen. Loại phơi khô thì phải đặt cọc trước”.

Khảo sát thêm tại các điểm bán trên đường xa lộ Hà Nội, Tân Kỳ Tân Quý, Ba Tháng Hai…, cây nở ngày đất được bày bán với mức giá dao động từ 70.000-85.000 đồng/kg, loại đã phơi khô được bán với giá dao động từ 180.000-200.000 đồng/kg.

Hiện nay, những thông tin về hiệu quả của cây nở ngày đất trong việc trị bệnh gút, đái tháo đường… đang được nhiều người quan tâm bởi đây cũng là những căn bệnh không ít người đang mắc phải. Trên các trang mạng, cây nở ngày đất cũng được rao bán tại nhiều website với dịch vụ giao hàng miễn phí tại địa bàn TP.HCM. Mức giá trung bình 80.000 đồng/kg đối với loại tươi và 200.000 đồng/kg đối với loại khô. Chị Huỳnh Ngọc Hoa (ngụ Q.9) cho biết: “Tôi thấy nhiều người nói về công dụng của cây nở ngày đất mà thực hư cũng không biết thế nào. Ông xã tôi ở nhà bị bệnh gút nên tôi cũng muốn mua để ổng uống thử xem sao. Mua về nhà rồi lại sợ sợ nên chưa nấu uống lần nào”. Đó cũng là tâm lý của nhiều người trước những thông tin chữa bệnh của cây nở ngày đất.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, lương y Nguyễn Công Đức, nguyên giảng viên Khoa Y học cổ truyền, ĐH Y dược TP.HCM cho biết: “Hiện nay chưa có một công trình nghiên cứu nào xác thực về công dụng trong việc chữa bệnh của cây nở ngày đất. Theo kinh nghiệm dân gian, cây nở ngày đất có tác dụng lợi tiểu còn tác dụng chữa bệnh gút, tiểu đường là hoàn toàn không có một căn cứ nào xác thực”.

Theo tài liệu đông y, tên khoa học của cây nở ngày đất là Gomphrena, thuộc họ rau dền Amaranthacease, bộ cẩm chướng Caryophyllales. Cây mọc hoang, thân thảo, có phiến lá dày mọc đối xứng nhau, nhiều lông, cuống lá nhỏ, một cành thường cho ra 5-7 lá. Hoa màu trắng, giống hoa cỏ lau nhưng nhỏ, cánh hoa cứng và thon, nhụy có màu nâu, cây ra hoa quanh năm, và cho nhiều quả. Cây được phân bố nhiều trên thế giới, điển hình khu vực châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia… Tại Việt Nam, cây mọc hoang ở nhiều khu vực khô, đồi núi phổ biến là phía Tây Nam và miền Trung. “Loại cây này chưa được sử dụng phổ biến trong giới thầy thuốc y học cổ truyền hiện nay và tất cả chỉ là sử dụng dựa trên kinh nghiệm dân gian. Vì vậy, người bệnh không nên tùy tiện sử dụng sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không có sự theo dõi, chỉ định của thầy thuốc”, lương y Nguyễn Công Đức khuyến cáo.

Bài, ảnh: Yên Hà