Canada: Chữ viết tay đã trở lại trong các trường học

Đối với nhiều học sinh, việc viết tay quay trở lại bắt buộc trong chương trình giảng dạy của tỉnh Ontario (Canada) bắt đầu từ lớp 3, là một động thái đáng hoan nghênh và đã được chờ đợi từ lâu của Bộ Giáo dục Canada. Đây là sự nhấn mạnh lại trực tiếp về các kỹ năng cơ bản.

Học cách viết trôi chảy bằng tay mang lại cho trẻ cảm giác tự tin ngày càng tăng. Ảnh: GettyImages

Viết tay là một kỹ năng có thể học được và nó phải được dạy thông qua hướng dẫn trực tiếp, rõ ràng, có chương trình, tiến bộ về mặt phát triển, nhất quán và bền vững.

Bản thân việc viết tay cũng không phải là mục đích, mà là phương tiện để đạt được mục đích. Viết tay không phải là để tạo ra các hiệu ứng trình bày và trông đẹp mắt trên giấy. Thay vào đó, nó là một công cụ mạnh mẽ mang đến cho trẻ cảm giác tự tin, niềm tự hào và quyền tự quyết ngày càng tăng đối với những suy nghĩ của chúng.

Dưới đây là một số cân nhắc về tầm quan trọng của việc viết tay và những điều cần thiết để thực hiện hiệu quả sự thay đổi trong chương trình giảng dạy.

Khả năng viết của một người còn cho thấy cách họ truyền tải thông tin

Ông Steve Graham, một chuyên gia về cách sử dụng chữ viết để hỗ trợ việc đọc và học, đã dành nhiều thập kỷ trong cuộc đời học thuật của mình để nghiên cứu chữ viết tay của trẻ em. Ông nhận thấy rằng một chữ viết rõ ràng, lưu loát và nhanh góp phần đáng kể vào chất lượng của văn bản được tạo ra.

Trong một nghiên cứu về chữ viết của 245 học sinh lớp 4, ít hơn 50% chữ viết tay của những học sinh đó đủ để diễn đạt ý tưởng trên giấy. Nghiên cứu cho thấy điều này có thể cản trở sự thành công trong học tập của các em khi nhu cầu về đọc viết tăng lên theo thời gian, bắt đầu từ lớp 4.

Đối với những học sinh nhỏ tuổi, chữ viết tay là một kỹ năng phức tạp, đòi hỏi khắt khe liên quan đến việc tích hợp và huy động một loạt các kỹ năng vận động thần kinh, thị giác không gian và nhận thức, tất cả đều nằm trong trí nhớ ngắn hạn.

Nghiên cứu về khoa học thần kinh và nhận thức

Sự hồi sinh của chữ viết tay đi kèm với nghiên cứu đang phát triển trong khoa học thần kinh và nhận thức nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của chữ viết tay trong mối liên hệ với việc học đọc và như một công cụ nhận thức. Các nhà nghiên cứu Daniel J. Plebanek và Karin H. James, chuyên gia về tâm lý học và khoa học não bộ, sử dụng hình ảnh cộng hưởng từ chức năng để nghiên cứu hoạt động của não bộ. Họ báo cáo khả năng nâng cao để nhận ra các ký hiệu khi chúng được viết tay.

Ghi chú bằng tay cải thiện khả năng ghi nhớ và truy xuất thông tin của học sinh – đồng thời mang lại cho các em lợi thế xử lý. Chữ viết tay tạo ra mạch thần kinh tới não để tạo ra ý nghĩa, lưu trữ và truy xuất thông tin.

Một số kiểu chữ sáng tạo ít đòi hỏi cơ bắp của bàn tay nhỏ. Ảnh: GettyImages

Việc dạy chữ viết tay đã bị gạt ra bên lề

Dạy chữ viết tay từ lâu đã bị gạt ra ngoài lề trong chương trình giảng dạy ở trường, thường bị coi là một kỹ năng lỗi thời.

Chữ viết tay trở nên lấn át bởi bàn phím và kiến thức kỹ thuật số gắn liền với các mục tiêu học tập của “thế kỷ 21” và việc chuyển sang giảng dạy “phương pháp sư phạm toàn ngôn ngữ” nhấn mạnh vào ngữ cảnh và cách tạo ý nghĩa, thường phải trả giá bằng các kỹ năng cơ bản cần thiết để làm như vậy. Tuy nhiên, báo cáo nghiên cứu cho thấy học sinh viết nhanh hơn và tạo ra văn bản có chất lượng tốt hơn khi viết bằng tay so với sử dụng bàn phím.

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi trong một nghiên cứu từ Hoa Kỳ, rất ít giáo viên cho biết họ cảm thấy sẵn sàng dạy chữ viết tay. Nghiên cứu của riêng tôi với các giáo viên lớp 2 cho thấy nhiều người không nhận thức được tầm quan trọng của việc hướng dẫn trực tiếp và lâu dài đối với quỹ đạo học tập của trẻ.

Đáp lại thông báo của bộ về việc bổ sung hướng dẫn viết chữ sáng tạo, người phát ngôn của Liên đoàn Giáo viên Tiểu học Ontario cho biết việc triển khai diễn ra gấp rút và “kỳ vọng của tỉnh rằng các nhà giáo dục sẽ sẵn sàng dạy chương trình ngôn ngữ được đại tu bắt đầu từ tháng 9 này là vô lý”.

Sự thành công của việc đưa chữ viết sáng tạo trở lại chương trình giảng dạy của Ontario phụ thuộc vào một số cân nhắc chính.

Phong cách viết chữ nào sẽ được dạy?

Các kịch bản chữ sáng tạo khác nhau có sẵn. Chương trình giáo dục đề xuất một kiểu chữ rõ ràng, gọn gàng, tiện dụng.

Với một số phong cách chữ sáng tạo, như phong cách font chữ Alku, tiết kiệm công sức và dễ thực hiện nhờ nét liên tục và các kết nối giữa các chữ cái. Những tính năng này làm cho phong cách Alku ít đòi hỏi hơn về cơ bắp của bàn tay nhỏ và sự chuyển đổi từ trí nhớ trực quan sang trí nhớ vận động.

Phong cách này ít cần học sinh nhấc tay ra khỏi trang giấy hơn, cùng với việc tạo kết nối, hỗ trợ sự lưu loát của bàn tay. Thực hiện các động tác xoắn, rẽ và vòng là một việc khó khăn đối với những học sinh nhỏ tuổi.

Phát triển chuyên môn cho giáo viên mẫu giáo đến lớp 3

Nhiều người hành nghề giáo dục mầm non thiếu hiểu biết, kiến thức sư phạm và kỹ năng dạy các kỹ năng đọc viết sớm cho học sinh nhỏ tuổi. Các chương trình chuẩn bị cho giáo viên ban đầu tại các trường cao đẳng và đại học có thể không chú trọng đầy đủ vào việc dạy các kỹ năng đọc viết sớm, không để lại những kỹ năng này cho nhu cầu phát triển nghề nghiệp của giáo viên.

Giáo viên cần nguồn học liệu tốt

Các chữ viết mẫu cho cả chữ thường và chữ hoa, và bản thảo viết tay sẽ là cần thiết. Các bảng theo dõi củng cố hướng và trình tự nét vẽ, sao chép bài tập và các ví dụ minh họa về sự tiến bộ cho học sinh biết những gì cần tìm cũng sẽ hữu ích cho giáo viên. Các dải chữ mẫu để dán lên bàn của mỗi học sinh và treo tường sẽ hữu ích khi hỗ trợ học sinh ghi nhớ.

Các can thiệp ở lứa tuổi mầm non

Nền tảng của chữ viết tay sáng tạo được học một cách tối ưu trong thời thơ ấu, với chữ viết mới phản ánh sự hiểu biết của học sinh về chữ in như các dấu hiệu tượng trưng và sự khởi đầu của sự chuyển động khi học sinh vẽ các hình dạng. Những hiểu biết và kỹ năng này có tính dự báo cao cho sự thành công sau này trong việc phát triển khả năng đọc viết.

Sắp xếp thời gian

Đối với giáo viên, việc này không mất nhiều thời gian – 20 phút hướng dẫn trực tiếp hàng ngày, cộng với 40 phút cho các hoạt động thực hành và mở rộng. Nó có thể giống như làm thiệp và áp phích, các hoạt động nhóm và rèn luyện các kỹ năng phản xạ. Trẻ em cần tự động hóa và tạo ra bộ nhớ về cách viết một chữ cái, hướng và đường đi của các nét.

Mặc dù chữ viết sáng tạo đã bị đánh giá thấp và bị hiểu lầm trong nhiều năm, nhưng lợi ích của chữ viết tay đối với học sinh là điều không thể chối cãi.

Thương Nguyễn (Theo TheConversation)