“Chiếc bánh ngân sách” giáo dục ngày càng nhỏ

Theo ông Nguyễn Ngọc Vũ, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ GD-ĐT, dự kiến trong năm 2014, quy mô đào tạo ĐH, CĐ chính quy sẽ ổn định so với 2013 để tập trung nâng cao chất lượng. Riêng chỉ tiêu tuyển sinh mới sau ĐH hệ đào tạo tiến sĩ tăng khoảng 7%, thạc sĩ tăng khoảng 5% so với 2013. Bộ sẽ cơ cấu chỉ tiêu giữa các ngành theo hướng giảm chỉ tiêu đào tạo nhóm ngành kinh tế – tài chính, quản trị kinh doanh, tăng chỉ tiêu nhóm ngành kỹ thuật công nghệ, nông lâm, y dược, nghệ thuật. Đối với chỉ tiêu liên thông ĐH, CĐ chính quy tối đa bằng 20% chỉ tiêu ĐH, CĐ chính quy tương ứng. Do tình trạng thừa GV hiện nay nên chỉ tiêu sư phạm sẽ điều chỉnh giảm trong những năm tới trên cơ sở đánh giá lại thực trạng đội ngũ giáo viên hiện nay so với nhu cầu. Trong khi đó, đại diện Trường ĐH Nông lâm TP.HCM lại mong muốn bộ cho phép trường được tăng gấp đôi tỷ lệ đào tạo sau ĐH. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga cho rằng việc xác định chỉ tiêu đào tạo của các trường đã được Bộ GD-ĐT đưa ra tại thông tư 57. Các trường không thể tuyển vượt quá so với năng lực của mình. Về phía ĐH Cần Thơ, PGS.TS Hà Thanh Toàn, Hiệu trưởng nhà trường đưa ra 3 đề xuất đối với Bộ GD-ĐT. Đó là nhu cầu nhân lực sau ĐH của ĐBSCL lớn, chủ trương của bộ không tăng quy mô ĐH, tăng sau ĐH nhưng chỉ tiêu sau ĐH của Cần Thơ thấp, từ 1.500 xuống còn 900. Trường đã phải liên kết với các trường ĐH tại Hà Nội, TP.HCM để tăng chỉ tiêu đào tạo sau ĐH, phục vụ cho ĐBSCL. Thứ hai là tiếp nhận đối tượng tuyển thẳng. Năm 2013 trường tiếp nhận hơn 2.000 hồ sơ, trong số này có  hơn 800 thí sinh nhập học nhưng đến nay, bộ chưa có hướng dẫn. Trường coi đây là những thí sinh được đào tạo dự bị ĐH và rất mong bộ sớm có hướng dẫn. Thứ ba, ông Toàn đề nghị bộ có hướng dẫn sớm hơn để triển khai Luật Giáo dục ĐH và đổi mới giáo dục. Trường còn lúng túng trong việc triển khai các chủ trương như tổ chức thi lại.

Được biết, năm 2013, trong các trường trực thuộc Bộ GD-ĐT, chỉ tiêu đào tạo thạc sĩ giảm 7% so với năm 2012, chỉ tiêu ĐH giảm 5,1%, CĐ giảm 6,3%, hệ vừa học vừa làm và văn bằng 2 với thông tư 55/2012 đã giảm 11% ở ĐH và CĐ giảm 63%. Hệ TCCN giảm 40%.

So với năm 2013, ngân sách dự toán chi cho Bộ GD-ĐT và các trường trực thuộc Bộ GD-ĐT năm 2014 giảm 10%. Trong đó, khoa học công nghệ giảm 30%, giảm nhiều nhất là chi cho các chương trình tiên tiến, giảm 45%. Như vậy, trong năm 2014 sắp tới, ngành giáo dục sẽ còn gặp nhiều khó khăn. Các trường cũng đã thấy rõ điều này, xem ra, “chiếc bánh ngân sách” ngày càng nhỏ lại nhưng công việc của các trường cần phải chi vẫn không hề giảm đi. Ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM mong muốn bộ lưu ý phát triển đào tạo giáo viên ngành kỹ thuật. Đại diện ĐH Nha Trang cũng mong muốn bộ lưu ý tới các ngành đào tạo nhân lực rừng và biển. Đây là hai ngành rất cần thiết nhưng khó thu hút người học. Trong khi đó, nhiều đại biểu đến từ các trường như Trường Phổ thông vùng cao Việt Bắc, ĐH Sư phạm Hà Nội 2, ĐH Nha Trang, ĐH Vinh mong muốn bộ cấp kinh phí để sửa chữa hoàn thiện hay xây mới KTX cho sinh viên.

Bên cạnh đó, trong năm 2013, vấn đề chi ngân sách cũng còn nhiều hạn chế. Ông Đỗ Văn Dũng cho biết ông thất vọng với Dự án phát triển giáo viên THPT và TCCN của Bộ GD-ĐT. Thiết bị đầu tư của dự án trường bị ép nhận và hầu như không sử dụng được.

Trước những khó khăn về ngân sách năm 2014, phát biểu kết luận hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga khẳng định các trường phải cắt hết các hội thảo. Hạn chế đi nước ngoài. Tuyệt đối cắt giảm chi tiêu. Tuy nhiên, Thứ trưởng khẳng định phải đảm bảo chi lương để đảm bảo cuộc sống cho cán bộ nhân viên. Không được nợ lương cán bộ, không được thiếu. Trường nào khó khăn phải báo cáo ngay để tìm hướng giải quyết. Riêng đối với 4 trường trực thuộc Bộ GD-ĐT được tự chủ tài chính là ĐH Kinh tế Quốc dân, ĐH Hà Nội, ĐH Ngoại thương, ĐH Kinh tế TP.HCM năm nay sẽ có cơ chế đặc thù riêng để thu học phí. Theo Thứ trưởng Ga, bộ sẽ xây dựng đề án trình Chính phủ để các trường này được tăng học phí nhằm tăng nguồn thu đảm bảo kinh phí chi thường xuyên.

Thiên Lam