Chính sách không đồng hành với thực tế

Thứ nhất là nghịch lý giữa quy mô và chất lượng đào tạo. Trong khi Bộ GD-ĐT liên tiếp cho ra đời nhiều trường ĐH, CĐ với quy mô tuyển sinh không ngừng tăng lên nhưng lại khống chế số thí sinh (TS) đầu vào. Với việc đưa ra mức điểm sàn trong các kỳ tuyển sinh hằng năm, Bộ cho rằng để đảm bảo chất lượng đầu vào. Chỉ những TS có điểm bằng điểm sàn mới có cơ hội xét tuyển vào ĐH hoặc CĐ. Năm nay, mặc dù điểm thi của TS thấp hơn mọi năm nhưng Bộ vẫn lấy mức điểm của năm trước để áp dụng cho năm nay nên số TS đủ điều kiện xét tuyển rất ít (thông thường số này phải gấp 2-3 lần chỉ tiêu nhưng năm nay cao hơn chỉ tiêu không đáng kể). Hậu quả là hàng loạt trường đã không có TS để xét tuyển.

Nghịch lý thứ hai là về ngành nghề đào tạo. Trong mùa tuyển sinh năm nay đã có không ít trường phải đóng cửa nhiều ngành đào tạo vì không có TS. Ngoài các ngành có truyền thống khó tuyển thuộc các khối ngành về nông – lâm – ngư nghiệp thì năm nay còn có thêm nhiều ngành mới không có TS học như: Việt Nam học, Công nghệ môi trường, Công tác xã hội… Đặc biệt, hầu hết các trường không chuyên đều không tuyển được TS cho ngành tiếng Anh. Điều đó cho thấy chủ trương về mở ngành đào tạo đã không đáp ứng với nhu cầu thực tế.  

Ngoài ra, có thể kể đến những bất cập trong việc lựa chọn ngành nghề của TS. Mặc dù có rất nhiều ngành được dự báo là cần cho tương lai như Công nghệ thông tin, Cơ khí, Tự động hóa, các ngành khoa học cơ bản nhưng nhiều trường vẫn không tuyển đủ chỉ tiêu và có nguy cơ phải đóng cửa. TS ở hầu hết các trường đều chạy theo các ngành khối kinh tế, trong khi dự báo là 5 năm nữa nhu cầu nguồn nhân lực về ngành này có thể bão hòa. Đây là vấn đề đáng báo động vì nếu không kịp thời chấn chỉnh thì tình trạng mất cân đối nguồn nhân lực sẽ diễn ra trầm trọng trong các năm tới.