Cho điểm “thoáng” học sinh lớp 12: Lợi bất cập hại

Quy chế thi tốt nghiệp THPT quy định, điểm xét tốt nghiệp của học sinh lớp 12 gồm: Trung bình điểm bốn bài thi, điểm ưu tiên, khuyến khích (nếu có) và điểm tổng kết chung của lớp 12. Như vậy, điểm tổng kết trung bình chung lớp 12 có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả xét tốt nghiệp của mỗi học sinh. Vói mong muốn “tạo điều kiện” cho học sinh đậu tốt nghiệp, rộng cửa xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ), không ít giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 12 ở các trường phổ thông có tâm lý cho điểm “thoáng” để giúp học sinh có điểm trung bình chung cao, tạo lợi thế cho việc xét tốt nghiệp về sau. Tuy nhiên, dù với mục đích nào, việc cho điểm cao, không phản ánh đúng năng lực học tập thực sự của học sinh cũng sẽ là “lợi bất cập hại”.

Học sinh lớp 12 tại TP.HCM trong giờ học (ảnh minh họa)

Mục đích của Bộ GD-ĐT khi đưa ra quy định sử dụng điểm tổng kết trung bình chung lớp 12 kết hợp với điểm các môn thi của kỳ thi tốt nghiệp THPT để xét tốt nghiệp cho học sinh là nhằm đánh giá cả quá trình học tập của học sinh ở bậc học phổ thông. Quy định này cũng khiến học sinh chăm lo học tập, chú ý học tốt tất cả các môn, tránh tâm lý “thi gì học nấy” vốn đã tồn tại bấy lâu trong học sinh. Với quy định trên, những học sinh lớp 12 có kết quả điểm trung bình chung các môn cao sẽ có rất nhiều lợi thế trong việc xét tốt nghiệp phổ thông về sau. Chẳng hạn, một học sinh có điểm trung bình chung các môn học lớp 12 là 7 điểm thì chỉ cần đạt 3 điểm trung bình các môn thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT là đã có thể đậu tốt nghiệp. Vài năm trở lại đây, số trường ĐH, CĐ sử dụng kết quả học bạ xét tuyển ngày càng nhiều. Với mong muốn “tạo điều kiện” cho học sinh đậu tốt nghiệp, rộng cửa xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ, không ít giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp 12 ở các trường phổ thông có tâm lý cho điểm “thoáng” để giúp học sinh có điểm trung bình chung cao, tạo lợi thế cho việc xét tốt nghiệp và xét tuyển vào ĐH, CĐ bằng học bạ về sau. Qua tìm hiểu được biết, tình trạng cho điểm “thoáng” với học sinh lớp 12 diễn ra ở nhiều đơn vị trường học ở cả hai loại hình trường trong và ngoài công lập. Với các trường công lập, áp lực phải có tỷ lệ tốt nghiệp “đẹp” để báo cáo thành tích lên cấp trên khiến ban giám hiệu một số trường làm ngơ, thậm chí “bật đèn xanh” để giáo viên cho điểm “lỏng tay” cho học sinh lớp 12. Ở các trường ngoài công lập, do mặt bằng về năng lực học tập của học sinh còn hạn chế nên việc cho điểm cao đối với học sinh lớp 12 càng được xem như là một “cứu cánh” để giúp các em gia tăng cơ hội tốt nghiệp THPT. Tuy nhiên, dù với mục đích nào, việc cho điểm cao, không phản ánh đúng năng lực học tập thực sự của học sinh cũng sẽ là “lợi bất cập hại”.

Trước hết, việc giáo viên cho điểm “thoáng” có thể sẽ khiến học sinh lớp 12 ngộ nhận về khả năng học tập của bản thân, từ đó phát sinh tâm lý lơ là, chủ quan trong việc ôn tập, củng cố kiến thức. Đây là điều rất đáng quan ngại bởi thời gian từ nay đến khi kỳ thi tốt nghiệp THPT chính thức diễn ra không còn xa. Với mục tiêu “2 trong 1”, kết quả kỳ thi vừa dùng để xét tốt nghiệp vừa là căn cứ để xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ. Từ những kết quả đạt được từ những kỳ thi trước, Bộ GD-ĐT sẽ phối hợp với các địa phương tổ chức kỳ thi nghiêm túc, chặt chẽ, tăng cường các khâu coi thi, thanh tra thi. Trong bối cảnh đó, nếu học sinh không chuẩn bị kỹ về nền tảng kiến thức sẽ khó có thể hoàn thành tốt bài thi. Bên cạnh đó, việc cho điểm cao, không phản ánh đúng năng lực học tập của từng đối tượng học sinh sẽ gây ra tình trạng “cào bằng”, khiến cho việc đánh giá học lực học sinh không còn đảm bảo tính khách quan, chính xác. Không những thế, việc nâng điểm cho học sinh lớp 12 sẽ tác động tiêu cực tới động lực và thái độ học tập của học sinh các khối lớp 10, 11, về lâu dài sẽ ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục chung của nhà trường. Ở một khía cạnh khác, việc nâng điểm “vô tội vạ” cho học sinh cũng là một biểu hiện của “bệnh thành tích” vốn đang được ngành giáo dục nỗ lực đẩy lùi bấy lâu nay.

Năm 2021, dự kiến việc tổ chức thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ sẽ tiếp tục được giữ ổn định như các năm trước. Việc sử dụng kết quả học tập của học sinh lớp 12 là một trong những thành tố để xét công nhận tốt nghiệp không nằm ngoài mục đích đánh giá quá trình học tập của học sinh trong năm cuối bậc học phổ thông. Do đó, việc cho điểm với học sinh cần phản ánh đúng năng lực học tập thực sự của học sinh nhằm hướng tới mục tiêu đánh giá khách quan, chính xác, công bằng. Để thực hiện tốt điều này, rất cần ý thức trách nhiệm của mỗi giáo viên và đặc biệt là sự chỉ đạo, giám sát chặt chẽ từ phía ban giám hiệu các nhà trường, kiên quyết không vì chạy theo thành tích mà “bật đèn xanh” hay làm ngơ để giáo viên tự ý nâng điểm “ảo” cho học sinh.

Bùi Minh Tuấn
(Giáo viên Trường THPT Kim Liên – Nghệ An)