Cho trẻ có kỳ nghỉ hè thật sự bổ ích

Bước vào kỳ nghỉ hè cũng chính là thời điểm các bậc phụ huynh quyết định các hoạt động của con. Theo các chuyên gia tâm lý trẻ em, sự lựa chọn kỳ nghỉ hè cho con tùy thuộc vào điều kiện gia đình, vào đặc điểm tâm lý của mỗi đứa trẻ cũng như xu hướng lựa chọn của các em.

Học mà chơi, chơi để học trong kỳ nghỉ là phương châm cho trẻ một mùa hè thực sự bổ ích cả thể chất lẫn tâm hồn. Ảnh: IT

1. Chị Thanh Hoa (Q.Tân Bình, TP.HCM) thổ lộ bí quyết gia đình chị vượt qua nỗi băn khoăn về việc quản con trong dịp hè. Chị tâm sự: “Hai đứa con trai chị năm nay lên 12 và 10 tuổi, mấy năm trước cứ đến dịp hè là chị đăng ký cho các con theo các lớp học kỹ năng ngắn hạn khác nhau, nhưng thấy sự tiến bộ của con cũng hạn chế, mà chi phí cho các khóa học đó khá cao so với thu nhập của gia đình chị, được một thời gian rồi đâu lại vào đó”. Trao đổi với con, chị mới nhận ra rằng, con chị không thích thú lắm khi tham gia các khóa học kỹ năng chỉ kéo dài trong một tuần đó, bởi một số trung tâm những ngày đầu còn hấp dẫn và tạo được hứng thú, nhưng những ngày sau có khi học kỹ năng mà còn căng thẳng và nhàm chán hơn cả học ở trường. Tuy nhiên, ở tuổi này mà cho con ở nhà vui chơi tự do thì gia đình cũng chưa yên tâm. Vì thế, vợ chồng chị đã thống nhất cùng con để lựa chọn một kỳ nghỉ hè vừa hợp tình, vừa hợp lý. Các con của chị muốn được học ngoại ngữ, tập luyện cầu lông và đi bơi. Chỉ bấy nhiêu thôi mà các bạn nhỏ đã kín lịch, nhưng các cháu rất phấn khởi. Phối hợp chặt chẽ với thầy, cô huấn luyện viên nên hè năm nay việc quản lý và chăm sóc các con của gia đình chị Thanh Hoa đỡ vất vả hơn trước nhiều.

2. Bước vào kỳ nghỉ hè cũng chính là thời điểm các bậc phụ huynh quyết định cho các hoạt động của con. Có nhiều phương án để lựa chọn, song có hai xu hướng đó là cho con tham gia vào các khóa học kỹ năng hoặc là cho con được nghỉ ngơi tự do, vui chơi thoải mái trong khuôn khổ quản lý gia đình. Nhiều ý kiến phân tích những lợi ích khi tham gia các khóa đào tạo kỹ năng như các em được huấn luyện một cách bài bản, có nội dung, chương trình, có người huấn luyện chuyên nghiệp và các em được quản lý một cách nghiêm ngặt trong các trung tâm huấn luyện… Ngược lại, không ít ý kiến lựa chọn cách thứ hai, cho con được nghỉ hè một cách tự do, thoải mái (có nghĩa là các em hoạt động với những sở thích cá nhân cùng với sự giám sát của cha mẹ hoặc là người có trách nhiệm), những người theo xu hướng này thì cho rằng, nghỉ hè tự do sẽ giúp trẻ được vui chơi thư giãn, giải tỏa những căng thẳng, mệt mỏi trong năm học vừa qua, thỏa mãn những sở thích cá nhân, các em không bị áp lực tâm lý như khi tham gia các khóa đào tạo, các em phấn chấn, hứng thú hơn khi bước vào năm học mới.

Theo các chuyên gia tâm lý trẻ em, sự lựa chọn kỳ nghỉ hè cho con tùy thuộc vào điều kiện gia đình, vào đặc điểm tâm lý của mỗi đứa trẻ cũng như xu hướng lựa chọn của các em. Nghỉ hè để trẻ được thư giãn, lấy lại tinh thần sau những ngày tháng học tập là quyền lợi chính đáng của trẻ con. Trước hết, trong mỗi gia đình nếu như cha mẹ có thời gian hoặc có người trông nom, chăm sóc, các em cũng có thể lựa chọn kỳ nghỉ hè thoải mái bên các thành viên cùng với các hoạt động sinh hoạt, làm việc trong khuôn khổ gia đình. Ngược lại, nếu như cha mẹ quá bận rộn, khó sắp xếp thời gian để gần gũi, chăm sóc, quản lý các em khi ở nhà, thì cũng có thể định hướng và cho các em đến các trung tâm huấn luyện kỹ năng, rèn luyện các môn thể thao như bơi lội, bóng đá, cầu lông, võ thuật… Ở đó các em cùng tham gia với các hoạt động tập thể, cùng chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của trung tâm. Hơn nữa, khi sinh hoạt, học tập và giao lưu ở các trung tâm các em có thể được học những nội dung bổ ích như bơi lội, đàn hát cùng các hoạt động trải nghiệm bài bản. Mặt khác, điều quan trọng nhất là phải nắm vững được sở thích của trẻ, nếu như các em thực sự muốn tham gia vào công việc gia đình trong mùa hè thì cha mẹ cố gắng tạo điều kiện để các em có thể làm các việc nhà một cách hữu ích theo thời gian biểu cụ thể, cha mẹ cũng có thể bố trí cho trẻ công việc phù hợp như con trai thì dọn dẹp nhà cửa, tưới cây, còn con gái thì học làm nội trợ, đan lát, trang trí… Đồng thời trong quá trình đó cha mẹ cũng có thể thi thoảng giao thêm những bài học để ôn tập, củng cố kiến thức cũ hoặc mua cho các em các loại sách tham khảo, sách truyện để các em có thể khám phá hoặc thỏa mãn nhu cầu giải trí hàng ngày.

Việc phụ huynh chú trọng rèn luyện kỹ năng và giá trị sống ở những khóa học ngắn hạn, tập trung kết hợp với việc sắp xếp lịch cho trẻ vừa chơi đùa phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi sẽ giúp trẻ vượt qua áp lực của việc lĩnh hội thêm kiến thức trong dịp hè. Học mà chơi, chơi để học trong kỳ nghỉ là phương châm cho trẻ một mùa hè thực sự bổ ích cả thể chất lẫn tâm hồn. Hãy cho con được trải qua một mùa hè thật sự ý nghĩa và thiết thực để chúng được phát triển nhân cách một cách hài hòa, toàn diện.

3. Xu hướng nghỉ hè hiện nay người lớn không tạo thêm áp lực cho trẻ dưới mọi hình thức thì lựa chọn kỳ nghỉ hè tự do tại gia đình có nhiều điều thư giãn, bổ ích và mang lại cho trẻ nhiều hứng thú. Trước hết, các em cảm thấy kỳ nghỉ hè thực sự là thời gian để được xả stress, nên tâm lý các em phần lớn không muốn bị quản lý, bị ràng buộc căng thẳng cả thể chất và tinh thần. Hơn nữa, khi các em được nghỉ hè một cách tự do thoải mái thì các em cũng có nhiều cơ hội để được trải nghiệm theo sở thích hoặc cùng gia đình theo các kỳ du lịch và về quê cùng với ông bà, chú bác, anh chị em họ hàng… Đặc biệt, theo các nhà tâm lý thì trẻ được nghỉ hè theo cách tự do trong sự kiểm soát vừa đủ của gia đình sẽ phát triển những phẩm chất tâm lý cần thiết như óc quan sát tinh tế, trí tưởng tượng phong phú, tư duy sáng tạo và những phẩm chất tâm lý bền vững như kiên trì, chịu khó, ham khám phá… khi các em được tham gia một cách tự nhiên. Nhưng nếu xả hơi, nghỉ ngơi quá lâu, trẻ sẽ quên đi nhịp sống hằng ngày, vì thế, để trẻ vẫn chủ động theo kịp lịch học khi vào năm học mới thì cha mẹ phải khéo léo bố trí hợp lý thời gian biểu xen kẽ việc rèn kỹ năng và vui chơi một cách hợp lý.

ThS. Lê Phạm Phương Lan
(Giảng viên tâm lý Trường ĐH Nguyễn Huệ)