Chọn nguyện vọng có trách nhiệm để đậu nguyện vọng nào cũng học được

Phụ huynh và học sinh lớp 9 cân nhắc kỹ, chọn có trách nhiệm với 3 nguyện vọng trường THPT trong kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập năm 2024. Tránh chọn cho có mà phải đảm bảo rằng, dù trúng tuyển nguyện vọng nào học sinh cũng đều có thể theo học.

NGƯT Nguyễn Văn Ngai

Từ nay đến ngày thi tuyển sinh lớp 10 công lập, học sinh cần thực hiện nghiêm túc có hiệu quả 2 việc sau: Hoàn thành tốt chương trình các môn học lớp 9, trong đó chú trọng vào 3 môn thi tuyển sinh là ngữ văn, toán, tiếng Anh; lập kế hoạch ôn tập khoa học, có hiệu quả 3 môn thi tuyển sinh. Để ôn tập hiệu quả, các em cần lưu ý nghiên cứu kỹ nội dung trọng tâm ôn tập của từng môn theo hướng dẫn của giáo viên. Trong quá trình ôn tập, các em cần lưu ý giữ sức khỏe, có chế độ ăn uống khoa học, phù hợp, có lịch ôn tập cho từng môn trong từng buổi cho hợp lý, cân đối giữa học tập, nghỉ ngơi, vui chơi, không nên học ngày học đêm, vừa không hiệu quả mà ảnh hưởng đến sức khỏe. Phụ huynh cũng lưu ý, không nên đưa con đi học thêm quá nhiều trong khoảng thời gian gần đến ngày thi. Việc học thêm quá nhiều có thể khiến con bị “bội thực”, mệt mỏi, không còn thời gian để ôn tập, hệ thống lại các kiến thức cũ.

Không chỉ quá trình ôn tập mà việc đăng ký nguyện vọng cũng rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc học sinh có trúng tuyển vào lớp 10 công lập hay không. Bởi nếu các em ôn tập tốt nhưng đặt nguyện vọng trường không phù hợp thì cũng có khả năng không trúng tuyển vào trường hoặc trúng tuyển nhưng không đúng trường mình yêu thích. Do đó, việc đăng ký nguyện vọng cần được thực hiện một cách nghiêm túc, nghiên cứu kỹ càng, cẩn thận, tận dụng một cách tối đa 3 nguyện vọng. Trước hết, các em cần dựa vào kết quả học tập của bản thân ở 3 môn ngữ văn, toán, tiếng Anh bằng cách căn cứ vào kết quả bài kiểm tra 3 môn này ở cuối học kỳ I, các điểm kiểm tra thường xuyên, điểm giữa học kỳ II, điểm thi thử (nếu có), kết hợp với việc tự đánh giá năng lực của mình qua thầy cô, bạn bè. Cạnh đó, các em nên tham khảo lại điểm chuẩn tuyển sinh của các trường THPT trong 3 năm liền kề gần đây nhất, đặc biệt lưu ý đến các trường gần khu vực mình sinh sống, trong địa bàn mình cư trú để thuận tiện học tập, đi lại trong 3 năm THPT.

Việc chọn 3 nguyện vọng trường THPT phải có trách nhiệm, tránh chọn cho có

Để chọn được nguyện vọng phù hợp với bản thân, các em cần tuân thủ theo các tiêu chí sau: Chọn được trường THPT có mức điểm chuẩn phù hợp với năng lực bản thân; xem xét môi trường dạy học, chất lượng dạy học, các hoạt động của trường, cách tổ chức môn học lựa chọn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 phù hợp với định hướng nghề nghiệp của bản thân; khoảng cách từ nhà đến trường, tính toán thêm về phương tiện đi học như tự di chuyển hay đi bằng phương tiện công cộng. Bên cạnh đó, các em cần nghiên cứu thêm những tư vấn của giáo viên chủ nhiệm và sự định hướng của ba mẹ…, để chọn được 3 nguyện vọng hiệu quả. Cụ thể, nguyện vọng 1 là trường có điểm chuẩn phù hợp với năng lực học tập của bản thân (có thể đặt trường có điểm chuẩn ngang bằng hoặc hơn/kém 1 điểm so với năng lực bản thân); nguyện vọng 2 là trường có điểm chuẩn thấp hơn nguyện vọng 1 từ 1,5 đến 3 điểm; nguyện vọng 3 là trường có điểm chuẩn thấp hơn nguyện vọng 2 từ 3 đến 5 điểm. Trong việc chọn nguyện vọng, học sinh đừng vì bằng mọi giá trúng tuyển mà chọn các trường học quá xa so với địa bàn nơi cư trú, vì các em còn phải tính toán đến câu chuyện theo học ở trường suốt 3 năm THPT. Chọn 3 nguyện vọng một cách có trách nhiệm, đảm bảo rằng dù đậu ở nguyện vọng nào học sinh đều có thể theo học được. Theo quy định của Sở GD-ĐT TP.HCM, học sinh không được phép thay đổi nguyện vọng sau khi trúng tuyển. Việc chuyển trường chỉ áp dụng theo đúng quy định của Bộ GD-ĐT. Vì thế, các em hãy cân nhắc thật kỹ trước khi đăng ký nguyện vọng để không phải hối tiếc sau khi có điểm thi.

Đến gần ngày thi, sau khi đã nhận phiếu dự thi, các em nên đến trường đặt điểm thi ghi trong phiếu dự thi để nắm được lộ trình và dự kiến thời gian, phương tiện di chuyển. Việc chủ động về thời gian sẽ là bước khởi đầu giúp các em tự tin bước vào kỳ thi. Nhớ chuẩn bị kỹ các vật dụng cần thiết cho kỳ thi như giấy tờ theo đúng yêu cầu, bút bi, bút chì, gôm, compa, thước kẻ… Các vật dụng này các em nên đựng trong túi nhựa đựng hồ sơ để dễ dàng mang theo. Trước ngày thi, các em không nên học quá khuya hay cuống cuồng ôn bài quá nhiều, có thể khiến bản thân thêm lo lắng, áp lực, mà hãy luôn giữ bản thân vui vẻ, chuẩn bị sẵn các vật dụng cần thiết, ăn uống khoa học để bước vào ngày thi thoải mái. Khi bước vào ngày thi, các em cần thực hiện nghiêm túc nội quy thi, có mặt trước giờ quy định sớm hơn khoảng 15 phút để ổn định tâm lý. Lưu ý, tuyệt đối không được mang theo điện thoại và bất kỳ tài liệu, vật dụng nào không đúng theo quy định vào phòng thi.

Khi làm bài thi, các em hãy bình tĩnh đọc thật kỹ đề thi, câu nào dễ làm trước, câu khó làm sau, làm đến đâu chắc đến đó. Nếu được, các em có thể làm nháp trước hay ghi dàn ý (đối với môn ngữ văn) trước khi làm chính thức vào bài thi. Khi thi xong 1 môn, đừng quan tâm đến kết quả bài làm của môn đó mà hãy quên đi để tránh bị phân tâm, lo lắng, dồn sức cho các môn thi tiếp theo. Các em cần ghi nhớ rằng, việc đậu kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập không phải là con đường duy nhất sau khi hoàn thành chương trình THCS. Đây chỉ là một trong nhiều hướng rẽ để các em thực hiện ước mơ sau này của mình. Vì vậy, việc rớt kỳ thi tuyển sinh lớp 10 công lập không phải là điều gì ghê gớm, các em vẫn còn rất nhiều hướng để đi như: học THPT ngoài công lập; học tại trung tâm GDNN-GDTX, trung tâm GDTX; học nghề… Phụ huynh và học sinh cần căn cứ vào điều kiện kinh tế gia đình, mục tiêu định hướng nghề nghiệp để chọn học các hướng đi phù hợp. Chủ trương của Chính phủ là học nghề sau THCS được miễn học phí. Hiện nay, các trường TC, CĐ nghề rất đa dạng chương trình đào tạo, sau thời gian học, học sinh vừa được trang bị kiến thức văn hóa, vừa có bằng nghề, vừa có giấy chứng nhận hoàn thành chương trình phổ thông để có thể tiếp tục liên thông lên bậc học tiếp theo. Bên cạnh hướng học nghề, phụ huynh và học sinh có thể tham khảo hướng học tại trung tâm GDTX, trung tâm GDNN-GDTX. Với hướng học này, các em sẽ học số môn văn hóa ít hơn so với hệ THPT công lập nhưng vẫn theo chương trình; các em vẫn tham gia thi tốt nghiệp THPT cùng một đề thi, cùng một đợt thi với hệ THPT công lập và giá trị bằng cấp ngang nhau. Thực tế, có nhiều học sinh học GDTX trúng tuyển vào nhiều trường ĐH lớn.

Bất cứ sự lựa chọn nào, ngay cả là học lớp 10 công lập cũng cần sự nỗ lực, một kế hoạch rèn luyện và phát triển bản thân. Chỉ cần như vậy, dù chọn hướng đi nào, con đường thành công cũng đều chào đón các em.

NGƯT Nguyễn Văn Ngai
(nguyên Phó Giám đốc
Sở GD-ĐT TP.HCM)