Chống dịch cúm đến cùng

Theo đại diện Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hiện vẫn chưa xác định được nguồn lây của chủng cúm A (H7N9), nên không thể loại trừ nguy cơ lây nhiễm cúm A (H7N9) từ gia cầm sang người và từ người sang người. Tuy nhiên, công tác phòng dịch tại một số địa phương có đường biên giới giáp với Trung Quốc vẫn còn nhiều khó khăn. Tính đến ngày 13-4, số người mắc cúm A (H7N9) ở Trung Quốc đã lên tới 43 người, trong đó 11 người đã tử vong.

Tại Việt Nam, tính đến thời điểm này, vẫn chưa xác định được mẫu gia cầm dương tính với cúm A (H7N9), song chúng ta lại đang đối diện với nguy cơ dịch cúm A (H5N1) bùng phát trở lại. Do vậy, với các cơ quan chức năng, thời điểm này công tác phòng chống dịch đang là ưu tiên hàng đầu.

Ông Phạm Văn Đông – Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) – cho biết từ đầu năm 2013 đến nay, toàn quốc ghi nhận các ổ dịch cúm gia cầm (H5N1) tại 15 xã/phường của 4 tỉnh là Khánh Hòa, Điện Biên, Tây Ninh và Kiên Giang làm 28.235 con gia cầm mắc bệnh, chết và phải tiêu hủy (chủ yếu là vịt, chiếm tới 78,06%). Ngoài các ổ dịch cúm gia cầm, H5N1 còn phát hiện trên 177 con chim trĩ nuôi tại tỉnh Tiền Giang và trên 4.067 con chim yến tại Ninh Thuận.

Theo ông Đông, việc nhập lậu động vật, sản phẩm động vật vào Việt Nam chủ yếu diễn ra ở đường mòn, đường tắt ngoài khu vực cửa khẩu (nơi không có lực lượng hải quan, kiểm dịch động vật hoạt động, lực lượng biên phòng mỏng); phương thức nhập lậu động vật và sản phẩm động vật chủ yếu là thuê các cá nhân vận chuyển theo hình thức nhỏ lẻ, sau đó gom tại các đầu mối để vận chuyển sâu vào trong nội địa; gia cầm nhập lậu được vận chuyển chủ yếu vào ban đêm, đi theo các trục đường vắng, thường xuyên thay đổi biển kiểm soát gây rất nhiều khó khăn trong việc kiểm soát, bắt giữ và xử lý.

Theo báo cáo của Chi cục Kiểm dịch động vật Lạng Sơn và Quảng Ninh, trong 3 tháng đầu năm 2013, hai cơ quan này đã bắt 18 vụ nhập lậu gia cầm giống với 151.360 con, 20 vụ gia cầm để giết thịt với 10.100 con… Đại diện UBND tỉnh Lạng Sơn chia sẻ: Lạng Sơn là địa bàn có trên 235km đường biên giới, với 6 cửa khẩu (2 cửa khẩu quốc tế). Đây là khó khăn của Lạng Sơn trong phòng dịch qua biên giới do diện tích tiếp xúc lớn. Riêng lượng khách nhập cảnh, trung bình là 2.000 người/ngày qua các cửa khẩu, trong đó, có thể có các đối tượng đến từ các vùng có dịch ở Trung Quốc.

Về khó khăn trong công tác phòng dịch ở Lạng Sơn, vị đại diện này cho biết: Khi có dịch cúm A (H7N9) lưu hành, bệnh nhân cách ly tại các đơn vị thu dung lớn, phải mất 2-4 ngày chờ kết quả xét nghiệm nên người dân khá bức xúc do phải chờ đợi lâu.

Đồng quan điểm trên, đại diện tỉnh Lào Cai cũng cho rằng trong công tác phòng chống dịch hiện nay, Lào Cai còn tồn tại một số khó khăn. Cụ thể, với hơn 200km đường biên giới giáp với Trung Quốc, nhân dân sinh sống rải rác, có quan hệ làm ăn, buôn bán thân thiết với cư dân Trung Quốc nên việc lây truyền cúm A (H7N9) sang Việt Nam là nguy cơ thường trực.

Bên cạnh đó, do đồng bào sinh sống dọc biên giới phần lớn là người dân tộc thiểu số nên nhận thức mức độ nguy hại của dịch cúm A (H7N9) còn nhiều hạn chế, gây khó khăn trong công tác phòng chống dịch.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát nhấn mạnh: “Muốn không có người dân mắc bệnh cúm A (H7N9) phải thực hiện bằng được mục tiêu không có gia cầm bị bệnh.

Theo ông Cao Đức Phát, muốn thực hiện mục tiêu này cần sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị. Phải quyết liệt triển khai thực hiện ngăn chặn gia cầm nhập lậu qua biên giới, cửa khẩu. Làm tốt khâu kiểm soát, ngăn ngừa từ xa; tránh tình trạnh “trên nóng, dưới nguội” – các cơ quan Trung ương thì vào cuộc gắt gao, thanh kiểm tra nhưng các cấp địa phương lại chưa rốt ráo thực hiện. Cũng theo ông Phát, phương châm chống cúm A (H7N9) nói riêng và các loại cúm gia cầm nói chung bùng phát phải bắt nguồn từ người dân, từ cơ sở, tạo sự chuyển động trong tư duy, hành động của cấp chính quyền ở địa phương.

Ngoài ra, nói về hiệu quả trong công tác chống cúm A (H7N9), ông Cao Đức Phát cho rằng: Cúm A (H7N9) có thể phòng ngừa được nếu có sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị, các cơ quan chức năng liên quan triển khai đồng bộ các giải pháp từ giám sát chủ động, tiêu độc khử trùng, siết chặt vận chuyển tiêu thụ gia cầm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, tuyên truyền ý thức phòng tránh của nhân dân…

Về vấn đề kiểm soát chặt khâu nhập lậu gia cầm, buôn bán vận chuyển gia cầm không rõ nguồn gốc, bà Nguyễn Thị Kim Tiến – Bộ trưởng Bộ Y tế – cho biết: “Việc kiểm dịch thú y cần phải được tiến hành chặt chẽ, không thể để tình trạng như thời gian vừa qua rất nhiều gia cầm không rõ nguồn gốc, mang mầm bệnh đã vượt qua nhiều chốt kiểm dịch thú y, tràn vào thị trường gây hậu quả nghiêm trọng.

Nhằm thực hiện tốt công tác phòng dịch, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn đã đề nghị các văn bản chỉ đạo trong phòng chống dịch nên đưa trên website Bộ Y tế để các địa phương, các đơn vị nắm bắt kịp thời và trực tiếp thực hiện, không phải ban hành quá nhiều văn bản trung gian như hiện nay.

Được biết, từ đầu năm 2013 đến nay, Việt Nam đã có 2 bệnh nhân tử vong vì nhiễm cúm A (H5N1).

Thiên Lam