Chưa tết, dịch vụ đổi tiền lì xì đã sôi động

Dịch vụ đổi tiền mới lì xì đã bắt đầu sôi động dù còn hơn 1 tháng nữa mới đến Tết Nguyên đán. Trong khi hệ thống ngân hàng không có tiền mới thì ở các dịch vụ bên ngoài, khách hàng muốn đổi bao nhiêu cũng có.

Một điểm đổi tiền trên đường Cao Thắng thu phí 10 – 12%. Ảnh: Ngọc Dương

Mệnh giá thấp, phí 300%

Phạt tiền đối với dịch vụ đổi tiền

Theo điều 30, Nghị định 96/2014 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, phạt tiền từ 20 – 40 triệu đồng đối với hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định.

Tại một điểm đổi tiền trên đường Cao Thắng (Q.10, TP.HCM), ông Dương (ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM) đang tính toán đổi xấp tiền (100 tờ) mệnh giá 2.000 đồng, phí 24.000 đồng, tương ứng 12%; 100 tờ tiền mệnh giá 5.000 đồng, trả phí 50.000 đồng, tương ứng phí 10%. Quan sát cách trao đổi, giao dịch, có vẻ đây là những “đối tác” có thâm niên.

Liên hệ một điểm đổi tiền khác trên đường Bắc Hải (Q.10, TP.HCM) để đổi loại tiền có mệnh giá nhỏ 500 đồng và 1.000 đồng, người đàn ông tên Hải, cũng đi đổi tiền, cho biết: “Vừa rồi cửa hàng có về được một ít tiền mệnh giá 500 đồng, 1.000 đồng mới nhưng do hiếm nên thương lái đã gom hết rồi. Nhiều khách hàng cũng đăng ký đổi nhưng vào danh sách chờ thôi vì không biết từ đây đến Tết Nguyên đán có thêm tiền mới loại này nữa không. Hiện cửa hàng còn tiền mệnh giá từ 2.000 đồng trở lên”.

Theo người này, khách hàng chỉ cần điện thoại đến đặt hàng là sẽ có người giao tiền mới trong vòng 24 giờ. Do khá hiếm nên phí đổi tiền mới mệnh giá 500 đồng lên đến 270%, số lượng đổi thấp nhất 1.000 tờ, khách hàng trả phí 1,35 triệu đồng cho số tiền trị giá 500.000 đồng. Đối với tiền mới mệnh giá 1.000 đồng, phí đổi tiền 13%, khối lượng thấp nhất 1.000 tờ, tương ứng 1 triệu đồng sẽ trả phí 130.000 đồng. Đối với tiền mới mệnh giá từ 2.000 – 500.000 đồng, phí đổi tiền từ 4 – 10%.

Ông Hải cho biết: “Khách muốn đổi vài trăm triệu đồng đều được nhưng liên hệ sớm vì càng gần tết, tiền mới sẽ không còn nhiều. Trường hợp khách hàng đến trực tiếp cửa hàng đổi tiền, chúng tôi sẽ giảm phí 1%”.

Một số dịch vụ đổi tiền trên mạng rao phí đổi tiền mệnh giá 500 đồng lên đến 300% nhưng hết tiền mới, những loại tiền từ 1.000 đồng đến 200.000 đồng có phí đổi từ 5 – 15%. Ngoài ra, những dịch vụ này còn đổi tờ 2 USD mới với giá 54.000 – 55.000 đồng/tờ. Năm 2019 là năm Kỷ Hợi nên thị trường tiền lì xì tết đa dạng với những mẫu mã hình chú heo như tờ 2 USD con heo mạ vàng (cùng với bao lì xì, giấy chứng nhận và bao da xanh) giá 350.000 đồng/tờ; cặp tiền xu con heo Úc mạ vàng và bạc có giá 300.000 đồng/cặp; bộ tiền lì xì 28 quốc gia 52 tờ tiền tết có giá 550.000 đồng/bộ; bao lì xì Thần tài bằng vàng 24K Hồng Kông giá 399.000 đồng…

Các dịch vụ đổi tiền cạnh tranh nhau không những về phí mà còn về quà tặng, như có dịch vụ tặng ngay cho khách đổi tiền tờ 1 triệu USD kỷ niệm của Mỹ có hình con heo.

Ngân hàng “lắc đầu” với tiền mới

Trong khi thị trường đổi tiền mới khá sôi động thì các ngân hàng thương mại đều lắc đầu báo chưa có tiền mới. Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, cho biết mặc dù văn hóa lì xì của người dân trong dịp tết lấy hên hay dùng để đi chùa rất cao trong dịp tết nhưng chức năng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) là đáp ứng nhu cầu tiền trong lưu thông đầy đủ, kịp thời mà không phân biệt tiền mới hay cũ. Chính vì vậy, NHNN không có kế hoạch liên quan đến tiền mới phục vụ nhu cầu lì xì tết cuối năm. Đối với những loại tiền không đủ điều kiện lưu thông trên thị trường sẽ được thu hồi về. Trong số tiền mà NHNN chi nhánh nhận được từ NHNN trung ương, nếu có tiền mới cũng sẽ được phân bổ xuống các ngân hàng thương mại để đưa ra thị trường.

Liên quan đến lượng tiền mới trên địa bàn TP.HCM khá nhiều, ông Nguyễn Hoàng Minh cho hay không rõ nguồn tiền các dịch vụ đổi tiền lấy từ đâu, có thể từ những tỉnh thành khác nhưng cũng có khi tích lũy từ những tháng trước tết. Bởi nhiều năm nay, việc đưa tiền mới mệnh giá nhỏ dưới 10.000 đồng lưu thông cũng hạn chế. Điều này nhằm tiết kiệm chi phí hàng trăm tỉ đồng nhưng đồng thời tránh hiện tượng lợi dụng chuyển tiền mệnh giá nhỏ từ tỉnh thành này qua tỉnh thành kia cho mục đích đi chùa nhằm trục lợi – thu phí cao.

Từ đầu năm 2018, NHNN thông tin việc ngưng đưa tiền mệnh giá nhỏ ra lưu thông trong dịp Tết Nguyên đán đã tiết kiệm được 280 tỉ đồng, nâng mức chi phí tiết kiệm từ chủ trương này lên 2.200 tỉ đồng. Từ khoảng 5 năm trở lại đây, tiền mới mệnh giá nhỏ dưới 5.000 đồng không đưa ra lưu thông vào dịp tết đã tiết kiệm được 300 tỉ đồng/mỗi năm.

Xu hướng sử dụng tiền mặt hiện nay đang giảm dần nên từ Tết Nguyên đán năm 2018, dịch vụ lì xì tết qua ví điện tử được MoMo, ZaloPay… triển khai đã thu hút nhiều người tham gia. Dự báo Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019, dịch vụ lì xì tết qua ví điện tử sẽ phát triển hơn.

Theo Thanh Xuân/TNO