“Chứng né học” ở học sinh

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất của những dấu hiệu mơ hồ ở tuổi đi học. Khoảng 5% trẻ ở trường tiểu học và 2% trẻ ở trường trung học có rối loạn này. Trong gia đình có mẹ đi làm việc ngoài xã hội, thì tỉ lệ trẻ tránh né học giảm hơn vì trẻ đã quen xa mẹ từ nhỏ.

Theo bác sĩ Phạm Ngọc Thanh – Khoa Tâm lý, BV Nhi đồng I thì có nhiều lý do khiến trẻ mắc “chứng né học”. Một số trẻ lo sợ xa cách cha mẹ vì chưa từng xa cha mẹ trước khi đi học. Bình thường, một trẻ khoảng 3 – 4 tuổi có thể xa cha mẹ được nếu trẻ không nhút nhát và sợ người lạ. Nhưng nếu cha mẹ quá bao bọc con, không dám cho con chơi với các bạn hàng xóm hoặc đến trường mầm non lúc nhỏ thì trẻ khó có thể thích nghi với nhà trường là một nơi xa lạ đối với trẻ. Trường hợp này thường gặp ở trẻ gái và 20% số này bị bạn trêu chọc. Một lý do khác là trẻ vừa mới bị một cơn bệnh cấp tính như viêm phổi chẳng hạn và nghỉ học một thời gian. Khi đi học lại, trẻ ngại không theo kịp bài với bạn nên thích ở nhà chơi và xem truyền hình, cha mẹ lại nuông chiều nên cho trẻ ở nhà. Trường hợp này thường gặp ở trẻ trai thuộc nhà nghèo. Trẻ cũng có thể né học vì không chịu nổi áp lực học tập từ phía gia đình cũng như phía nhà trường, làm cho trẻ bị căng thẳng (stress) mỗi khi nghĩ đến việc đi học và bị phạt vì không thuộc bài hoặc không hoàn tất bài tập.

Dấu hiệu của “chứng né học” thường xuất hiện vào buổi sáng trước giờ đi học. Vì lo sợ phải xa cha mẹ nên trẻ thường có dấu hiệu đau đầu hay đau bụng. Đối với những trẻ tránh đi học sau một cơn bệnh thì kêu đau quá đáng như đau họng, nhức chân.

Vậy làm thế nào biết là trẻ tránh đi học? Các bác sĩ dựa trên các tiêu chí sau đây để nghĩ đến “chứng né học”. Thứ nhất là trẻ mô tả triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng, tái đi tái lại nhiều lần. Tiếp theo là khi khám bệnh, bác sĩ không phát hiện bệnh thể chất và trẻ có vẻ khỏe so với các dấu hiệu được mô tả. Cuối cùng là dấu hiệu xuất hiện vào sáng sớm, nhất là vào giờ đi học và biến mất lúc 10 giờ sáng.

Cha mẹ nên làm gì khi con có dấu hiệu bệnh trước giờ đi học? Theo bác sĩ Ngọc Thanh thì phụ huynh nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa để loại trừ các loại bệnh thể chất. Sau khi được bác sĩ giải thích, cha mẹ nên cương quyết cho trẻ đi học trở lại. Nếu trước đó trẻ bị áp lực học tập, cha mẹ nên trao đổi với con và giúp trẻ học vừa đúng với năng lực của trẻ. Phụ huynh cũng nên trao đổi với giáo viên để tránh dùng những biện pháp gây căng thẳng và lo sợ cho trẻ như hù dọa, đánh phạt khi trẻ không hoàn thành kế hoạch học tập ở lớp. Nếu thấy trẻ không theo kịp chương trình học tập, phụ huynh nên cho trẻ đi kiểm tra chỉ số thông minh ở các cơ sở tâm lý nhi khoa để đánh giá năng lực học tập của trẻ.