Chứng nguy hiểm của tai biến mạch máu não

Tạp Chí Giáo Dục

Thứ năm, 21.05.2009, 10:05

Hoạt động tuần hoàn não, có thể vì nguyên nhân nào đó dẫn đến rối loạn. Rối loạn này ban đầu, có thể bù trừ được, sau chuyển sang giai đoạn mất bù với cơn thiếu máu não thoáng qua.

Thiếu máu não thoáng qua phát triển cùng với những yếu tố nguy cơ – những nguyên nhân bệnh sẵn có ở người bệnh thành rối loạn tuần hoãn não cấp tính – bệnh cảnh tai biến mạch máu não – còn gọi là đột quỵ. Đột quỵ là trường hợp cấp cứu y khoa. Người bệnh ở tình trạng đột quỵ cần được khám phát hiện sớm và xử trí kịp thời.

Biểu hiện

1.Rối loạn ý thức nhanh chóng dẫn tới hôn mê :

Người bệnh ở tình trạng nửa thức nửa ngủ, thường xảy ra ở người cao tuổi đã có những biểu hiện thiếu máu não thoáng qua nhiều lần, rồi một buổi sáng trời nóng quá, hoặc lạnh quá hay sau một sang chấn (mất ngủ, suy nghĩ trằn trọc, lo, buồn,..), người bệnh hầu như không tự chủ được (đái vãi, không tiếp xúc, nằm li bì…). Người bệnh lâm vào tình trạng mất ý thức – hôn mê có liệt nửa người.

2.Liệt nửa người :

Người bệnh bị mất vận động ở tay chân ở một bên người.

3.Trường hợp nặng :

Người bệnh hôn mê, liệt nửa người, có hiện tượng quay mặt, quay đầu về một bên. Các bác sĩ chuyên khoa thần kinh quan sát thấy ở người bệnh có hiện tượng quay mặt, quay đầu nhìn về một bên tổn thương ở não mà tránh nhìn bên liệt.

4.Người bệnh có tình trạng rối loạn nhịp thở :

Có thể có cơn thở dốc mạnh mẽ rồi dần dần giảm đi, rồi lại tăng lên như theo một chu kỳ nhất định. Có thể có nhịp thở rời rạc, ngừng thở rồi lại thở tiếp. Bác sĩ chuyên khoa thần kinh sẽ đánh giá kiểu rối loạn để quyết định hỗ trợ hô hấp – đồng thời, đánh giá toàn bộ về rối loạn thực vật ở người bệnh.

Xử trí

-Người bệnh “đột quỵ” cần được khẩn trương chuyển tới các trung tâm cấp cứu.

-Bác sĩ trung tâm cấp cứu sẽ dựa vào mức độ rối loạn ý thức – phân loại độ cấp cứu để quyết định phương án xử trí.

-Hiện nay, ở nước ta đã và đang phát triển các đơn vị điều trị tai biến mạch máu não (quen gọi là “đơn vị đột quỵ”).

-Đơn vị điều trị tai biến mạch máu não là cơ sở quan trọng của khoa thần kinh mạch máu. Tại cơ sở này, có đầy đủ cán bộ của chuyên khoa hồi sức cấp cứu, chuyên khoa nội, tim mạch, thần kinh và phẫu thuật thần kinh, cùng các phương tiện thăm dò: hình ảnh học não và xét nghiệm hỗ trợ, các phương tiện hồi sức.

GS- TS Nguyễn Chương
Khoa Thần kinh – Bệnh viện Bạch Mai (TNO)