Chuyện đời “Sầu nữ”: Kỳ cuối: Vượt qua những nỗi đau…

Soạn giả – NSND Viễn Châu nhớ lại: “Năm 1961, Thành Được từ Đoàn Thúy Nga về cộng tác với Đoàn Kim Chưởng. Cặp đào chánh Thành Được – Út Bạch Lan đã làm nên thương hiệu của đoàn cải lương này qua các vở tuồng: Chưa tắt lửa lòng, Bên đồi trăng cũ, Thuyền ra cửa biển, Áo trắng nàng Mộng Trinh, Nửa bản tình ca, Tâm sự Phà Ca, Nửa đời hương phấn… Chính mối duyên trên sân khấu đã se duyên tình để cả hai trở thành đôi uyên ương ngoài đời. Tôi còn nhớ tại Đoàn cải lương Kim Chưởng, đám cưới của Thành Được – Út Bạch Lan được tổ chức rất long trọng, đàng trai được cô Bảy Phùng Há đứng làm chủ hôn, bên đàng gái có bà bầu Kim Chưởng. Hầu hết các ký giả kịch trường, soạn giả và nghệ sĩ tài danh đều được mời tham dự. Sau đó, Út Bạch Lan và Thành Được rời đoàn hát của bà Kim Chưởng để về Đoàn Thanh Minh – Thanh Nga. Cả hai tiếp tục tạo dấu ấn qua các vở Con gái chị Hằng, Tấm lòng của biển, Bọt biển, Chuyện tình 17, Rồi 30 năm sau… Khi cô Út đứng ra lập gánh “Út Bạch Lan – Thành Được” thì cuộc tình của họ bắt đầu rạn nứt…”.

Nói về chuyện này, nghệ sĩ Út Bạch Lan cho biết: “Tôi rất yêu ông Thành Được, nhưng ông lại là người rất đa tình, đào hoa. Sau đám cưới không lâu thì có một người phụ nữ dẫn đứa con gái đến nhà nói là con của ông Thành Được, nay trả lại cho ông ấy để ra đi làm lại cuội đời. Tôi đau lòng lắm, nhưng cùng là phụ nữ với nhau nên tôi rất thông cảm. Tôi nhận nuôi đứa con vừa để làm đẹp lòng chồng vừa giữ cho trong nhà yên ấm. Nhưng rồi sau đó tiếp tục lần thứ hai, thứ ba, những người con gái khác lại mang con tới nhà, nói con của Thành Được, ông ấy cũng nhìn nhận. Lúc đó, ai cũng bảo sao tôi quá nhẫn nhịn, mẹ tôi cũng khóc rất nhiều vì thương tôi. Nhưng là nghệ sĩ, ghen tuông ầm ĩ thì xấu chàng hổ ai? Thế mà sự hy sinh của tôi cũng không có kết quả, không thay đổi được bản tính đào hoa của ông bởi lúc đó, ông tiếp tục phải lòng nghệ sĩ Thanh Nga…”.

Khi chia tay với Thành Được, do không sinh nở được nên Út Bạch Lan nhận nuôi hai đứa con riêng của chồng như con mình, rồi dựng vợ gả chồng. Sau này, khi mẹ ruột của hai đứa con nuôi quay trở về xin nhận lại con, bà cũng hoàn tất thủ tục trả con để cho gia đình họ được đoàn tụ. Út Bạch Lan kể: “Cách đây mấy năm, gặp Thành Được ở Mỹ, ông nói với tôi: “Chắc là bà còn hận tôi lắm?”. Tôi bảo với ông yên tâm mà sống, tôi không hận gì ông cả. Đó là cái nghiệp của tôi. Chia tay ông tôi thấy nhẹ nhàng hơn, chứ ngày nào cũng khóc cho mình, rồi khóc cho vai diễn tôi đuối sức quá. Những nỗi đau đã trải qua giúp tôi hát tâm trạng hơn, chính vì vậy tôi được khán giả yêu thương nhiều hơn, tôi đã coi đó như một sự đền bù rồi”.

Từng là một nữ nghệ sĩ rất giàu có nhưng khi về già, NSƯT Út Bạch Lan lại sống trong cảnh nghèo khó thanh bần. Nhiều nghệ sĩ cải lương cùng thời với bà cho biết, do cái tính thương người, bà sẵn lòng giúp đỡ bất cứ ai, kể cả quen hay lạ. Bà là người không biết giữ đồng tiền nằm yên trong túi của mình lâu. NSƯT Út Bạch Lan có một số học trò, con nuôi là nghệ sĩ vì mến mộ và ảnh hưởng kỹ thuật ca ngâm của bà, trong đó có NSƯT Phương Hồng Thủy. “Khi có người đến gặp má Út xin được làm học trò, má Út không nói gì, cứ bảo ca thử mấy câu trong bài bản Bắc. Với má Út, ca vọng cổ mùi chưa phải là “chuẩn” để trở thành nghệ sĩ cải lương mà phải ca thật “giòn”, thật nghề bản Bắc thì mới hiểu được chất trữ tình – bi ca (không bi lụy) vốn là linh hồn của nghệ thuật cải lương. Về phương pháp truyền nghề của má Út, không đơn giản là “cầm tay chỉ việc” mà má truyền đạt và “thị phạm” theo cách riêng của mình” – NSƯT Phương Hồng Thủy cho biết như thế!

Trước đây, bà sống chung với  NSƯT Phương Hồng Thủy, nhưng từ khi nữ nghệ sĩ này lấy chồng và sang Mỹ định cư thì bà dọn về sống với 4 đứa cháu (là con của một người em đã qua đời) trong một căn hộ chung cư trên đường Trần Hưng Đạo, quận 1. Từ ấy đến nay, bà gửi đời mình vào cửa Phật, tuy không xuất gia xuống tóc quy y nhưng đêm đêm bà gõ mõ tụng kinh, ngày vẫn đi hát từ thiện cho các chùa và tham gia các công tác từ thiện của hội phật tử. Ngoài ra, bà còn tự tay thực hiện các chương trình cải lương về đạo để cúng dường cho các chùa. Bà tâm sự: “Tôi cảm thấy cuộc sống hiện tại rất thanh thản và bình an. Tôi hạnh phúc vì điều đó”.

HIệp Thanh