Chuyện về chàng trai xứ Nghệ

Chưa có kinh nghiệm ôn luyện ở đội tuyển quốc gia, thậm chí chưa đạt danh hiệu học sinh giỏi trong những năm học THCS nhưng Phan Nhật Duật (lớp 12A4 chuyên hóa Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An) đã làm nên một chiến thắng bất ngờ khi giành huy chương đồng kỳ thi Olympic hóa học quốc tế năm 2018, tổ chức tại Séc và Slovakya với hơn 80 quốc gia tham gia.

Giây phút đăng quang của Phan Nhật Duật (hàng đầu, thứ 2 từ phải qua) tại kỳ thi Olympic hóa học quốc tế 2018

Không ít thầy cô và bạn bè còn tiếc nuối thành tích này so với lực học của Duật, nhưng tấm huy chương đồng đã trở thành dấu ấn đặc biệt cho cậu học sinh lần đầu may mắn có mặt trong đội tuyển quốc gia.

Vươn lên từ một HS bình thường

Thành tích của Duật không chỉ mang về niềm vui cho gia đình mà còn đem lại niềm vinh dự cho ngôi trường chuyên mang tên nhà chí sĩ yêu nước Phan Bội Châu. Cô Lê Thị Lan (giáo viên chủ nhiệm lớp) và thầy Hoàng Đình Hùng (giáo viên bộ môn bồi dưỡng học sinh giỏi) thật sự xúc động khi kể về con đường học tập và sự phấn đấu của cậu học trò mang vinh quang về cho tỉnh nhà. Từ một học sinh bình thường ở Trường THCS Đặng Thai Mai (TP.Vinh, Nghệ An), Duật thật sự có một sức bật mới khi trúng tuyển vào Trường THPT chuyên Phan Bội Châu vốn được coi là ngôi trường có cửa vào rất hẹp. Môi trường học tập và kinh nghiệm giảng dạy của đội ngũ giáo viên của trường đã giúp Duật trưởng thành nhanh chóng trong đội tuyển học sinh giỏi hóa ngay từ khối 10. Tuy nhiên, bước vào lớp 11, do kết quả chưa đạt yêu cầu em đã bị loại ra khỏi danh sách đội tuyển. Đối với gia đình và bạn bè, đây là điều bất ngờ và thật sự nuối tiếc. Nhưng thời điểm này đã giúp Duật tự nhìn lại mình “một cách sòng phẳng nhất”. Trong lúc người khác có thể mặc cảm, tự ti nếu không nói là bất mãn thì Duật vẫn lặng lẽ đi theo con đường riêng của mình. Tinh thần không nản chí giúp em vươn lên một cách mạnh mẽ hơn. Cuối cùng tất cả đã được đền đáp khi Duật là học sinh duy nhất của Trường THPT chuyên Phan Bội Châu được gọi vào đội tuyển Olympic quốc tế vào tháng 4 năm 2018. Điều này cũng không có gì lạ vì trước đó tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, em đã đoạt giải nhất môn hóa học.

Niềm vui đi cùng tiếc nuối

Cô Lê Thị Lan cho biết đây cũng là “sự kiện” thật sự đặc biệt đối với Duật và nhà trường, vì thế “sự kiện” hy hữu này đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tuy nhiên, đối với thầy cô ở trường, đây chính là cách khẳng định lại giá trị thực của Duật sau một năm đèn sách trưởng thành. Những bạn học cùng thời ở Trường THCS Đặng Thai Mai nay mới nhớ lại cái tên “Phan Nhật Duật” vì trước đó Duật chẳng có thành tích nổi bật gì, nhất là so với các bạn học giỏi trong lớp, trong trường. Duật như một người lặng lẽ đứng phía sau nhưng bỗng nhiên lóe sáng ở chặng đường cuối của cuộc đua chiếm lĩnh tri thức khoa học. Đặc biệt, từ vị trí thứ 7 về thành tích quốc gia, Duật vươn lên trở thành một trong 3 thí sinh xuất sắc nhất trong đợt thi tuyển vào đội tuyển Olympic quốc tế. Đây tuy là thuận lợi nhưng cũng là khó khăn cho Duật so với các bạn trong đội tuyển. Cô Lan tiếc nuối: “Nếu như các học sinh khác đã có ít nhất 1 đến 2 năm kinh nghiệm trong đội tuyển quốc gia, có em từng tham dự kỳ thi Olympic hóa học quốc tế lần 2 thì Duật nhập đội tuyển muộn nhất vì lên lớp 12 mới được gọi. Có lẽ chính vì chưa có nhiều kinh nghiệm nên em đã làm vuột mất tấm huy chương bạc một cách đáng tiếc”. Mặc dù có số điểm lý thuyết cao thứ 2 trong đội tuyển Việt Nam, nhưng ở phần thi thực hành, do thiếu kinh nghiệm nên sau khi hoàn thành phần thi của mình, Duật cảm thấy chưa ưng ý đã xin thêm hóa chất để làm lại. Vì thế tổng điểm của em đáng lý nằm ở nhóm có cơ hội giành huy chương bạc nhưng do “động tác” quá thật thà trên (xin thêm hóa chất để làm lại) nên bị trừ 20 điểm rất đáng tiếc. “Duật cũng là thí sinh có điểm số thuộc top đầu trong nhóm thí sinh giành huy chương đồng. Chúng tôi khá tiếc cho em, bởi nếu có kinh nghiệm thì thành tích của em sẽ cao hơn”, cô Lan chia sẻ.

Phan Nhật Duật (trái) cùng các bạn trong lớp (ảnh gia đình nhân vật cung cấp)

Phan Nhật Duật rất thích học các môn tự nhiên, thế nhưng, khi đọc sách (là người bạn không thể thiếu hàng ngày), em lại mê đọc sách văn học và lịch sử. Trong nhà, bên cạnh tủ sách khoa học thì tủ sách văn học và lịch sử đã trở thành tài liệu quý giúp Duật mở rộng chân trời tri thức cũng như thư giãn sau những giờ học mệt mỏi. Ước mơ trở thành bác sĩ đa khoa ngày nào đã thôi thúc em đăng ký vào Trường ĐH Y khoa Hà Nội với mong muốn chữa bệnh cho người nghèo.

Trao đổi với chúng tôi, Duật cho biết do không đặt nặng thành tích nên em đi thi với tâm lý thoải mái, không hề có chút áp lực nào. Bởi vậy dù có chút tiếc nuối nhưng em vẫn vui vì đã vượt qua một kỳ sát hạch có ý nghĩa. “Do hai phần thi tổ chức ở 2 quốc gia khác nhau, múi giờ bị lệch, món ăn không phù hợp, cùng thời tiết khắc nghiệt đã ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và tâm lý người dự thi. Cũng do thiếu kinh nghiệm mà em không biết phân chia thời gian hợp lý để bài thi hoàn thành một cách trọn vẹn”, Duật chia sẻ.

Phan Ngọc Quang