Có thể mất nhân tài nếu chỉ tuyển người học công lập

Chiều 21/10, trao đổi với báo giới, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa giáo dục thanh thiếu niên nhi đồng Đào Trọng Thi cho rằng, Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ cần thổi còi quyết định không tuyển người tốt nghiệp đại học dân lập của tỉnh Nam Định.

– Vừa qua, UBND tỉnh Nam Định ban hành văn bản quy định không tuyển người tốt nghiệp đại học dân lập vào ngạch công chức, ông nhìn nhận thế nào về quyết định này?

– UBND tỉnh Nam Định với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước mà ban hành văn bản như vậy là không phù hợp. Nói trái luật thì là đao to búa lớn nhưng nó trái với tinh thần của pháp luật. Vì Luật giáo dục thừa nhận sự tương đương, chính thống văn bằng của các trường công lập và ngoài công lập trong hệ thống giáo dục quốc dân. Và nếu tỉnh chỉ đạo các cơ quan tuyển dụng lao động như thế là có sự phân biệt đối xử, là vi phạm. Công dân có quyền, có cơ hội tham gia tuyển dụng, còn được hay không thì lúc ấy sẽ xem xét cụ thể. Có thể kết quả cuối cùng các em bị loại nhưng có cơ hội tham gia và như thế là tôn trọng quyền công dân.

Chủ trương của Đảng và Nhà nước là đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục để tăng thêm các nguồn đầu tư cho lĩnh vực này. Trong đó, chúng ta rất chú trọng phát triển hệ thống giáo dục ngoài công lập và còn muốn giáo dục ngoài công lập chiếm 40% (hiện mới đạt 14-15%). Nếu ra lệnh này thì chẳng khác gì ngăn chặn xu hướng đó.

– Vậy ông nghĩ sao về lý do lãnh đạo tỉnh Nam Định đưa ra là sinh viên dân lập đầu vào kém hơn công lập nên chất lượng đào tạo không cao?

– Chẳng có cơ sở gì để khẳng định sinh viên tốt nghiệp trường ngoài công lập là kém vì đánh giá chung thì thấy khối này chất lượng kém khối kia nhưng đây là xét con người cụ thể. Trường tư thục cũng có những sinh viên giỏi, thậm chí giỏi hơn hẳn sinh viên loại trung bình và khá của trường công lập. Nam Định làm vậy là đã chặn đi nguồn nhân tài rất có thể có và loại người ta ra trước khi tuyển.

Tôi nhắc lại, với tư cách là một cơ quan quản lý nhà nước, việc ban hành văn bản như vậy hoàn toàn không phù hợp. Còn với cơ quan tuyển dụng lao động, hoặc với cơ quan sự nghiệp, họ có tiêu chuẩn riêng nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực riêng. Ví dụ, trường đại học thì đương nhiên phải tuyển sinh viên giỏi.

Ông Đào Trọng Thi: "Nếu chỉ tuyển sinh viên tốt nghiệp trường công lập là phân biệt đối xử". Ảnh:Tiến Dũng.

– Nhiều địa phương cho biết rất lúng túng trong tuyển dụng công chức, theo ông đâu là nguyên nhân?

– Tôi nghĩ lúng túng là phải vì cách tuyển chọn của ta hiện nay không đúng. Nó quá hình thức, quá hời hợt. Và gần như quá trình tuyển chọn ấy rất ít quan tâm tới yếu tố đánh giá năng lực thực sự của người được tuyển chọn. Bằng cấp rất quan trọng nhưng nếu chỉ dừng ở đó thì quá nông nổi để có thể đánh giá năng lực của một người.

Nhưng hiện nay, thi công chức có lẽ ai chịu học thuộc lòng thì sẽ hơn người khác. Đấy là chưa kể những người theo học các lớp bồi dưỡng. Một cuộc thi chung của tất cả những người làm trong nhiều lĩnh vực khác nhau thì làm sao đánh giá được năng lực chuyên môn?

Kỳ thi công chức phản ánh gì? Nếu chỉ bằng kiến thức ấy thì có chắc tìm được người nổi trội hơn? Trong khi lẽ ra phải đánh giá năng lực chuyên môn, nghiệp vụ hoặc xem xét theo một quy trình khác. Tôi cho rằng tốt nhất là qua quá trình thử việc một thời gian. Sau khi thử việc, những người đáp ứng công việc sẽ được thi tiếp để thể hiện sự hiểu biết về trách nhiệm của một công chức.

– Đầu tiên là Đà Nẵng "nói không" với sinh viên tại chức và tiếp đó là Nam Định. Nếu tình trạng này tiếp diễn, nguy cơ đại học ngoài công lập đóng cửa là rất lớn. Vậy theo ông cơ quan chức năng cần ứng xử thế nào?

– Các cơ quan có trách nhiệm của nhà nước cần có giải pháp kịp thời. Trước hết, Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ, hai bộ trực tiếp liên quan đến việc này, cần "thổi còi" ngay. Bởi nếu không làm chắc chắn các trường ngoài công lập sẽ gặp khó khăn mà không phải lỗi tại họ. Còn khó khăn do chất lượng đào tạo kém thì không nói làm gì.

– Chất lượng các trường ngoài công lập chưa tốt nên mới có định kiến như vậy, ông suy nghĩ gì về điều này?

– Đây là chúng ta tuyển chọn con người cụ thể chứ có tuyển trường công lập với trường dân lập đâu. Nếu tuyển chọn để xếp hạng các trường thì lại khác. Không thể nói là em sinh viên bất kỳ nào của một trường tư thục lại kém một em sinh viên bất kỳ nào của công lập. Và em kém của công lập vẫn được dự tuyển còn em giỏi của dân lập lại bị loại ngay từ ban đầu?

– Nếu Bộ Giáo dục và Bộ Nội vụ không "thổi còi" thì Ủy ban văn hóa giáo dục thanh thiếu niên nhi đồng của Quốc hội sẽ làm gì?

– Chúng tôi giám sát việc thực thi pháp luật của Chính phủ và các cơ quan của Chính phủ. Bởi vậy, chỉ khi nào hiện tượng này lan rộng, phổ biến và có thể ảnh hưởng đến chính sách pháp luật của nhà nước thì Ủy ban sẽ đặt vấn đề giám sát. Nhưng không phải giám sát những đơn vị cụ thể mà giám sát việc thực thi pháp luật của nhà nước.

Còn hiện tượng mới lẻ tẻ thế này tôi nghĩ hoàn toàn nằm trong tầm tay cũng như trách nhiệm của hai bộ. Những văn bản không đúng tinh thần của pháp luật và quy định của nhà nước thì cần phải ngăn chặn hoặc là góp ý kiến, nhắc nhở.

Trao đổi với báo chí, Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho biết, Bộ chưa nhận được văn bản của Nam Định về việc thực hiện chủ trương không tuyển công chức là người tốt nghiệp đại học dân lập. "Bộ sẽ làm việc cụ thể với địa phương, bản chất của việc này đang được các vụ chuyên môn nghiên cứu", ông Bình nói.

Cũng theo Bộ trưởng Nội vụ, hiện chưa có báo cáo nào so sánh hiệu quả làm việc của đội ngũ công chức được đào tạo từ hệ dân lập và công lập.

Theo Tiến Dũng

(vnexpress)

Hãy đánh giá bài viết này!