Con bướng bỉnh

Hành vi bướng bỉnh và chống đối của con cái xuất hiện ở mỗi giai đoạn phát triển từ lúc còn ấu thơ cho đến tuổi niên thiếu. Thậm chí cả những đứa trẻ vốn được coi là ngoan ngoãn cũng có lúc trở nên bướng bỉnh, đặc biệt trong những dịp lễ, Tết – những lúc gia đình bận bịu và đông người.

Khi con cái có lỗi, cha mẹ nên bình tĩnh nhận xét về khuyết điểm đó, cụ thể cha mẹ không nên dùng những lời nói nặng như: “Sao mày ngu thế, dốt thế”. Nhận xét như vậy vô tình cha mẹ đã xúc phạm trẻ và khiến trẻ buồn tủi vì nghĩ rằng tất cả mọi cố gắng phấn đấu của chúng không được cha mẹ ghi nhận, điều đó sẽ gây phản ứng tiêu cực ở trẻ. Khi con bướng, thay vì nóng giận, cha mẹ cần kiềm chế cảm xúc, hãy giữ bình tĩnh. Cha mẹ nên nói cho con nghe những cảm xúc của mình lúc đó để giúp trẻ hiểu cha mẹ hơn. Một cử chỉ tiếc nuối vì sai phạm mà con đã mắc phải nhưng vẫn tỏ ra rất tin tưởng vào sự tiến bộ, đổi thay của con mình tốt hơn là dùng lời mắng mỏ, hay hình phạt bằng đòn roi. Cha mẹ cần hiểu được tâm tư nguyện vọng, cũng như tạo được sự gần gũi cần thiết để trẻ có thể bớt sợ mà giải thích vì sao chúng phạm lỗi. Trẻ nhỏ hay quên, hay mắc lỗi, cha mẹ cũng không nên quá khắt khe khi xử lý những lỗi lầm của con em mình.

Sau những lời mắng mỏ con cái trong cơn giận dữ các bậc phụ huynh có thể nói để trẻ hiểu là cha mẹ không muốn la mắng chúng như vậy ví như: “Hồi nãy mẹ giận quá, nên hơi quá lời, con đừng giận mẹ nhé!”. Điều này khiến trẻ sẽ không bùng phát lên những hành động tiêu cực, phản kháng lại nữa.

Trong giáo dục con cái, cha mẹ cần nhất quán và liên tục. Phụ huynh phải thống nhất khi dạy con, chọn cách dạy hợp với độ tuổi, đặc điểm tính nết của trẻ. Khi cần thiết cha mẹ vẫn phải dùng hình phạt với con song hình phạt phải dựa trên sự tôn trọng không phải làm cho trẻ sợ hãi; trước khi áp dụng hình phạt, đảm bảo trẻ đã được giải thích rõ ràng.

Trong giáo dục con cái, ông bà ta có câu: “Dao năng mài thì sắc. Người năng nhắc năng siêng” tùy theo độ tuổi, giới tính, tính nết của con mà cha mẹ cần tìm ra cách giáo dục, hướng dẫn sao cho trẻ phát triển đúng mức, trở thành những con người độc lập, sáng tạo, có ích cho đời.

Phạm Thị Ngần