Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể thông minh hơn con người, nhưng nếu không có con người cho dữ liệu thì AI sẽ không thể tạo ra được sản phẩm. Mọi lĩnh vực, mọi ngành nghề dù có AI hỗ trợ thì cũng cần đến bàn tay, trí óc của con người trong quá trình hoạt động, vận hành. Điều này cho thấy con người luôn là nhân tố quan trọng.
Đó là khẳng định của các chuyên gia dành cho học sinh Trường THPT Võ Trường Toản (phường Tân Thới Hiệp, TP.HCM) trong Chương trình hướng nghiệp “Cùng bạn chọn nghề cho tương lai” lần thứ 18 năm học 2025-2026, với chủ đề “Gen Z chọn ngành nghề trong kỷ nguyên AI” diễn ra tại trường mới đây. Chương trình do Tạp chí Giáo dục TP.HCM phối hợp cùng Sở GD-ĐT TP.HCM, ĐHQG TP.HCM và Trung tâm Phát triển GD-ĐT phía Nam (Bộ GD-ĐT) tổ chức, với sự đồng hành của Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM và DOL IELTS Đình Lực.
Trở thành người xã hội cần
Trong chương trình, em Gia Minh (học lớp 12C4) chia sẻ: “Em có năng khiếu vẽ nên muốn chọn ngành thiết kế đồ họa để theo đuổi đam mê. Tuy nhiên, em lại lo sợ sau khi học xong 4 năm ra trường sẽ không có việc làm, vì AI có thể sáng tạo ra sản phẩm đồ họa như con người. Vậy em nên làm gì để vừa thực hiện được đam mê, vừa không phải lo sợ AI thay thế?”. Bà Trương Thị Huệ Ngọc (Trưởng phòng Tư vấn tuyển sinh, Trường ĐH Greenwich Việt Nam) cho biết, thiết kế đồ họa là một trong những lĩnh vực bị tác động bởi AI. Chỉ với vài câu lệnh do con người đưa ra, AI có thể cho ra sản phẩm bắt mắt, phù hợp với xu hướng. Nhưng dù AI có thông minh đến đâu, nếu con người không cho dữ liệu, không điều khiển nó làm theo ý mình thì sản phẩm tạo ra cũng không đáp ứng yêu cầu mà khách hàng mong muốn. Đặc biệt, trong thời buổi hiện nay, vấn đề khách hàng quan tâm nhất là đưa yếu tố văn hóa vào sản phẩm. Yếu tố này chỉ có con người mới có thể thực hiện được và AI có tạo ra thì cũng cần hiệu chỉnh, bổ sung lại cho phù hợp nhu cầu của khách hàng.
“Một sản phẩm đẹp không chỉ có khâu thiết kế mà còn ở tư duy, tính thẩm mỹ và có yếu tố văn hóa. Những yếu tố này thì chỉ có con người mới đáp ứng được. Vì vậy, các em học sinh đừng ngại chọn ngành thiết kế đồ họa để theo đuổi đam mê, sở thích. Trong quá trình học, các em hãy rèn luyện, trau dồi kiến thức, kỹ năng giúp mình trở thành người mà xã hội cần”, bà Ngọc nhắn nhủ.
Giải đáp thông tin cho một số học sinh về ngành công nghệ thông tin, bà Nguyễn Thị Tú Loan (Trưởng phòng Tuyển sinh, Swinburne Việt Nam) khẳng định, công nghệ thông tin là ngành học giúp các bạn trẻ cạnh tranh với AI. Trong quá trình học, các em sẽ được cung cấp những ngôn ngữ cơ bản để vận hành, tạo ra sản phẩm công nghệ phục vụ nhu cầu xã hội.
“AI chỉ có thể thay thế con người nếu như con người không biết vận hành nó. Như chúng ta đã biết, ChatGPT từng “làm mưa làm gió” nhưng cũng do con người tạo ra. Điều này cho thấy mọi nền tảng công nghệ đều do con người phát triển, nền tảng công nghệ chỉ theo sau con người. Điều quan trọng là các em hãy nâng cao khả năng tự học, học tập suốt đời để đi trước AI”, bà Loan chia sẻ.
Cần tư duy, trí tuệ
Bày tỏ sự quan tâm đến ngành marketing, một học sinh đặt câu hỏi cho chuyên gia: “Hiện nay dường như mọi hoạt động bán hàng đều có nền tảng công nghệ hỗ trợ, vậy em có nên học ngành marketing hay đổi sang ngành khác cho an toàn?”. ThS. Phạm Văn Phát (Trường ĐH Kinh tế – Tài chính TP.HCM) cho hay, khi muốn theo học ngành marketing, các em cần hiểu rõ mình có mong muốn gì về ngành nghề trong tương lai. Bởi ngành marketing hiện nay được phát triển trên các nền tảng công nghệ số, đưa sản phẩm tiếp cận người tiêu dùng một cách nhanh chóng, tiện lợi. Có thể nói, ngành marketing đang trải qua những thay đổi lớn bởi AI giúp các chuyên gia marketing làm việc hiệu quả hơn và đạt được kết quả tốt hơn. Tuy vậy, điểm hạn chế là AI không thể tự nghĩ ra một chiến dịch đột phá, tạo nên một câu chuyện thương hiệu gây xúc động hay hiểu được bối cảnh văn hóa phức tạp như con người. Ngoài ra, AI cũng không thể xây dựng mối quan hệ tin cậy với khách hàng và xử lý các vấn đề nhạy cảm đòi hỏi sự đồng cảm và trí tuệ cảm xúc. Những quyết định mang tính rủi ro cao hoặc liên quan đến khủng hoảng truyền thông vẫn cần sự đánh giá và kinh nghiệm của chuyên gia marketing.
“Thay vì lo sợ AI thay thế, người học ngành marketing bên cạnh kiến thức chuyên môn thì cần học cách sử dụng AI, phát triển các kỹ năng sáng tạo và chiến lược để làm chủ công nghệ này. Sự kết hợp giữa trí tuệ con người và sức mạnh của AI sẽ là tương lai của ngành marketing”, ThS. Phát chia sẻ.
ThS. Huỳnh Văn Thanh (Trường Gloucestershire Việt Nam) cho rằng mọi ngành nghề đều có thể bị tác động bởi AI, có thể giảm nhân sự nhưng hoàn toàn không loại bỏ được con người. AI có thể trở thành nhân viên phục vụ trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, nhưng khi gặp sự cố, AI không thể xử lý một cách “thấu tình đạt lý”, có cảm xúc như chính con người.
“Không ai muốn bước vô một nhà hàng, khách sạn chỉ có AI phục vụ. Khách hàng cần nói chuyện, trao đổi với nhân viên phục vụ để được giải đáp những vấn đề mà mình quan tâm. Một lời chúc tốt đẹp từ chính nhân viên phục vụ cũng có thể giúp khách hàng cảm thấy vui vẻ, thưởng thức bữa ăn ngon miệng. Đó chính là điểm cộng để giữ chân khách hàng. Vì vậy, điều mà các em cần quan tâm nhất là kỹ năng, thành thạo ngoại ngữ. Những điều này do bản thân các em tự học và rèn luyện. Ai đáp ứng được sẽ là người chiến thắng”, ThS. Thanh nhấn mạnh.
Bài, ảnh: Hồ Trinh
Bình luận (0)