Đái tháo đường phải tránh xa thuốc lá

Lượng đường trong máu khó ngăn không tăng nếu quá mạnh miệng với bánh kẹo, chè mứt. Đường huyết tất nhiên càng khó tránh bội tăng đến độ khổ chủ nhiều khi phải kêu xe cấp cứu nếu gặp món đại kỵ như sầu riêng, lồng mứt… Nhưng chuyện đó không dễ xảy ra phần vì đa số bệnh nhân cũng biết “tránh ngọt chẳng hổ mặt nào”, phần vì đường huyết nếu ổn định đương nhiên tốt hơn, nhưng nếu thỉnh thoảng xé rào cũng không đến độ khiến bệnh nhân suy thận ngay tức khắc.

Có một chất khác tuy không ngọt chút nào trên đầu lưỡi nhưng hại gấp trăm lần đường phèn, ngay cả trong trường hợp đường huyết của nạn nhân vẫn ổn định. Đó là nicotin và bè lũ đồng môn trong thuốc lá!

Nếu tưởng bị bệnh đái tháo đường lại thêm hút thuốc thì nguy cơ tai biến mạch máu não cũng như nhồi máu cơ tim tăng gấp đôi do 1+1=2 thì lầm to. Nguy cơ trong trường hợp này cao gấp bốn lần nếu so với người tuy cũng bị đái tháo đường nhưng không hút thuốc. Nếu thêm vào đó là bệnh cao huyết áp và tăng mỡ trong máu thì đừng hi vọng xác suất rủi ro chỉ là 2+2=4 mà là 4×4=16 lần, nếu so với người chỉ có vấn đề với đường huyết.

Thuốc lá có hại là cái chắc, nhưng sở dĩ có hại cho người đái tháo đường hơn người chưa bệnh là vì những lý do sau:

Hơn 4.000 độc chất trong thuốc lá là lý do khiến hệ miễn dịch và biến dưỡng bù đầu chống đỡ. Thêm vào đó tác dụng công phá qua cơ chế oxy-hóa của các thành phần này khiến cơ thể bên bờ gỉ sét của người bệnh đái tháo đường sớm nhanh chân về hướng thoái hóa, lão hóa và thậm chí biến thể ác tính. Có là siêu nhân đi nữa thì kiệt sức chỉ là vấn đề không sớm thì muộn. Ung thư, cụ thể là ung thư phổi, vòm hầu, thanh quản… vì khói thuốc đã là từ không còn xa lạ trong bệnh đái tháo đường.

Nicotin và cộng tác viên trong thuốc lá là cảm tình viên tích cực của hiện tượng xơ vữa mạch máu vì vừa làm co mạch khiến thiếu dưỡng khí cục bộ, vừa gây tổn thương mặt trong mạch máu giúp huyết cầu, chất béo… có nơi bám cứng.

Thuốc lá là nguyên nhân gây tiêu hao nguồn dự trữ nhiều loại sinh tố có công năng kháng ung thư như A, E, C… và khoáng tố vi lượng cần thiết cho sức đề kháng như kẽm, selen, crôm… trong cơ thể vốn lúc nào cũng cần nhiều sinh tố và khoáng tố của người bệnh đái tháo đường. Dễ hiểu nếu vết thương ngoài da, cũng như bệnh bội nhiễm ở người đái tháo đường lại thêm hút thuốc bao giờ cũng kéo dài, trầm kha, dễ gây biến chứng nghiêm trọng.

Người bệnh đái tháo đường vì thế phải cai thuốc lá bằng được. Bỏ thuốc lá đúng là không dễ, nhất là với người bệnh đái tháo đường đang trầm uất vì thất vọng trong nghề nghiệp, vì cô đơn trong gia đình, vì mỏi mệt với bệnh tình dai dẳng… Tuy nhiên, nó cũng không là “điệp vụ bất khả thi” nếu như người bệnh cố tình muốn bỏ thuốc và may mắn tìm được thầy thuốc quán triệt chương trình cai thuốc lá bằng biện pháp sinh học như nhĩ châm, dưỡng sinh, dinh dưỡng…, thay vì lời khuyến cáo ngắn gọn vô nghĩa “bỏ thuốc đi, không bỏ chết ráng chịu”!

Thấy quan tài rồi bao giờ cũng dễ đổ lệ. Có lẽ không quá khó để cai thuốc lá nếu người bệnh đái tháo đường đồng thời là người hâm mộ của khói thuốc có dịp “thưởng lãm” vết thương hoại tử đen sì hôi thối trên bàn chân sắp bị cưa, hay có dịp tham quan cảnh cấp cứu đặt ống khí quản, ép tim, hô hấp nhân tạo bệnh nhân đái tháo đường hôn mê vì bỏ không nổi mấy điếu thuốc bạc tình.

Người bệnh đái tháo đường nếu không hút thuốc nhưng phải hít khói thuốc của người lân cận cũng bị hại một cách oan ức y như hút thuốc! Thân nhân của người bệnh đái tháo đường cần hiểu rõ hơn ai hết về điều này. Đi xa hơn nữa biện pháp cấm hút thuốc nơi công cộng, như nhiều quốc gia tiên tiến đã quyết liệt thực hiện, cần được tiến hành gấp ở nước ta, nơi người hút thuốc thiếu ý thức tuy là thiểu số thủ phạm lại được coi trọng về quyền lợi hơn đa số nạn nhân!

Thuốc lá là thuốc độc và là thuốc độc tác dụng nhanh trong bệnh đái tháo đường. Không có định nghĩa nào khác. Người bệnh nếu không bỏ được thuốc lá thì có thêm thuốc thánh cũng bằng không. Đó cũng là lý do một số thầy thuốc không nhận điều trị nếu bệnh nhân đái tháo đường tiếp tục hút thuốc.