Đái tháo nhạt, bệnh nguy hiểm khôn lường

Do mất nước nặng, bệnh nhân dễ bị rối loạn nhịp tim, rối loạn co thắt ruột, co cơ… dẫn đến tăng nguy cơ tử vong do ngừng tim, tụt huyết áp.
Song song với đái tháo đường, đái tháo nhạt cũng là một bệnh chuyển hóa cần được chú ý vì ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng sống của người bệnh. Đây là bệnh ít gặp nhưng lại gây mất nước nặng, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, nhất là đối với người cao tuổi.

Đi tiểu nhiều trong ngày

Theo thạc sĩ Nguyễn Hồng Hạnh, Trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, đái tháo nhạt là tình trạng người bệnh đi tiểu rất nhiều, nước tiểu có tỷ trọng thấp. Dấu hiệu đặc trưng của bệnh là đi tiểu và uống nước nhiều lần trong ngày. Bệnh nhân có thể đi tiểu 5 – 20 lít mỗi ngày, nếu bệnh nặng thì có thể tiểu đến 40 lít mỗi ngày. 

Thăm khám cho bệnh nhân đái tháo nhạt tại Viện Lão khoa Trung ương.

Bệnh có hai dạng là đái tháo nhạt trung ương và đái tháo nhạt do thận. Đái tháo nhạt trung ương là là do tổn thương tuyến yên. Trong cơ thể con người, tuyến yên tiết ra hormone ADH chống bài niệu. Việc thiếu tuyệt đối hay tương đối hormone này sẽ gây ra tình trạng đái tháo nhạt. Còn đái tháo nhạt do thận có nguyên nhân từ các khiếm khuyết ở ống thận, phần cấu trúc có chức năng thải hoặc tái hấp thu nước; có thể do di truyền hoặc mắc phải sau khi bị bệnh thận mạn tính (như viêm thận bể thận mạn, bệnh thận đa nang…).
Tuy nhiên, đái tháo nhạt thường nhắc đến là đái tháo nhạt trung ương. Một số nguyên nhân gây ra ngừng hoặc giảm sản xuất hormone ADH ở tuyến yên là phẫu thuật cắt một phần hoặc hoàn toàn tuyến yên, có khối u ở trong và trên núi yên như u sọ hầu, u màng não, hoặc mắc một số bệnh nhiễm khuẩn như lao, viêm não hoặc các bệnh tự miễn. Ngoài ra, có một số trường hợp có tính chất gia đình.

Nguy hiểm hơn ở người cao tuổi

Bác sĩ Hạnh cho biết, thông thường, người bệnh khi bị đái tháo nhạt sẽ đi tiểu nhiều, gây cảm giác khát, do đó người bệnh sẽ uống nhiều nước hơn. Tuy nhiên, người cao tuổi thường mất cảm giác khát do tổn thương trung tâm nên sẽ bị mất nước. Nếu bệnh nhân mất nước nặng thì sẽ mệt mỏi, đau đầu, mỏi cơ, da khô, sốt, nôn…

Theo bác sĩ Hồ Thị Kim Thanh, Trưởng khoa Nội tiết – Chuyển hóa, Viện Lão khoa Trung ương, khi bị đái tháo nhạt, lượng nước tiểu mất rất nhiều với tốc độ nhanh, lượng nước toàn thể vì thế cũng bị mất nhanh. Trong khi đó, trung bình lượng nước tiểu của người già chỉ khoảng 1,5 lít mỗi ngày. Vì vậy, người già sẽ bị nặng hơn khi mất một lượng nước nhiều như vậy.

Ngoài ra, kèm theo mất nước là mất các chất điện giải, dẫn đến một loạt các rối loạn do thiếu điện giải như rối loạn nhịp tim, rối loạn co thắt ruột, co cơ… Nguy hiểm hơn, các rối loạn này có thể dẫn đến nguy cơ tử vong do ngừng tim, tụt huyết áp do mất nước, mất dịch.

Các bác sĩ khuyến cáo những người có dấu hiệu tiểu nhiều và khát nước nhiều cần đi khám bệnh sớm để xác định nguyên nhân gây bệnh. Nếu nguyên nhân là khối u trên tuyến yên thì phải phẫu thuật cắt bỏ khối u. Nếu do thiếu hormone gây ra thì phải bù hormone.

Với người lớn, nếu lượng nước tiểu trên 3 lít mỗi ngày thì nên đến bệnh viện kiểm tra. Còn khi mắc đái tháo nhạt, người bệnh phải nhập viện dưới sự theo dõi của bác sĩ, vì thuốc sử dụng rất đặc biệt, tốc độ bù dịch cũng phải có sự kiểm soát. Bệnh nhân cũng cần kiểm tra định kỳ, thời gian đầu có thể  1 – 2 tuần, sau khi tình hình bệnh ổn định là ba tháng một lần. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần uống đủ nước, uống theo nhu cầu để bù lại lượng nước đã mất.

Theo Báo Đất Việt