Đảm bảo an toàn hồ, đập thủy điện trước diễn biến thiên tai phức tạp

Cần tuân thủ nghiêm các chỉ đạo về vận hành hồ chứa, các quy trình, quy định về vận hành liên hồ chứa trong mưa bão. Đó là những kinh nghiệm quý báu của các đơn vị thủy điện sau nhiều mùa mưa bão, đặc biệt là sau cơn bão số 3 (Yagi) vừa qua để đảm bảo an toàn hồ đập thủy điện và tính mạng, tài sản của người dân vùng hạ du.

Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại hội nghị

Ngày 27-9, tại TP.Đà Nẵng, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, Bộ Công thương tổ chức Hội nghị “Tăng cường công tác phòng chống thiên tai và đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy điện khu vực miền Trung – Tây Nguyên năm 2024”. Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài dự và chủ trì hội nghị.

Kinh nghiệm từ ứng phó bão Yagi của các thủy điện phía Bắc

Ông Lưu Khánh Toàn – Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Sơn La cho biết, đơn vị thực hiện đúng các quy định, quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng như quy trình vận hành đơn hồ chứa thủy điện Sơn La, Lai Châu được Bộ Công thương phê duyệt. Lắp đặt vận hành trạm đo mưa tự động, trạm thủy văn để theo dõi sát sao dòng chảy từ thượng lưu sông Đà; lắp camera giám sát xả nước và truyền tín hiệu về các cơ quan quản lý Nhà nước; lắp đặt vận hành các hệ thống cảnh báo hạ du; tăng cường quan trắc công trình… Nhờ sự chủ động đó nên trong mùa mưa lũ vừa qua, đặc biệt cơn bão số 3 Công ty Thủy điện Sơn La đã thực hiện tốt công tác quản lý vận hành và phòng chống thiên tai.

Ông Nguyễn Mạnh Cường – Phó Giám đóc Công ty Thủy điện Thác Bà cho biết, ảnh hưởng hoàn lưu sau bão số 3 đã gây mưa lũ trên diện rộng thuộc lưu vực sông Chảy – hồ Thác Bà. Đỉnh lũ lên tới trên 5.620m³/s, vượt trên thiết kế của công trình (5.100m³/s), đe dọa đến an toàn của công trình thủy điện Thác Bà, đến tính mạng, tài sản của nhân dân vùng hạ du trên diện rộng, địa bàn bao gồm nhiều tỉnh thành. Nhờ có dung tích hồ lớn, với lưu lượng nước về thượng nguồn hồ Thác Bà trên 4.000m³/s và đặc biệt đỉnh lũ 5.620m³/s đã được hồ thủy điện Thác Bà ngăn lại để điều tiết và công trình thủy điện Thác Bà chỉ phải xả xuống hạ du với lưu lượng 3.200m³/s.

Nhờ có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của Thủ tướng Chính phủ, các bộ và các cơ quan ban ngành của Trung ương; sự chỉ đạo, phối hợp kịp thời của chính quyền địa phương các cấp của tỉnh Yên Bái và các tỉnh lân cận, công trình thủy điện Thác Bà đã thực hiện điều tiết thành công cơn lũ lịch sử, đảm bảo an toàn công trình, góp phần giảm bớt thiệt hại do mưa lũ gây ra cho vùng hạ du cũng như chính công trình này.

Ông Phạm Văn Vương – Giám đốc Công ty Thủy điện Hòa Bình, cho biết, trong những năm gần đây tình hình thủy văn diễn biến bất thường, nhất là lũ. Tuy nhiên quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng quy định mực nước hồ để cố định theo từng thời kỳ lũ, dẫn đến vận hành có nhiều bất cập (phải vận hành mở cửa xả quả tràn để đưa dần mực nước hồ về mức quy định trong khi lưu lượng nước về hồ thời gian thực chỉ tương đương lưu lượng nước phát điện qua 8 tổ máy), đến cuối mùa lũ rất khó khăn tích đầy nước hồ nếu không tiết giảm công suất phát điện. Điều này làm giảm hiệu quả sử dụng nước cho phát điện và ảnh hưởng đến việc chuẩn bị nguồn nước phục vụ tưới cho nông nghiệp vào mùa khô, nhất là vụ đông xuân. Vì vậy, cần linh hoạt nghiên cứu vận hành hồ chứ theo thời gian thực để khai thác tối ưu nguồn nước.

Phát huy tính chủ động

Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài cho biết, nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia từ nay đến cuối năm 2024 tình hình thiên tai tiếp tục có diễn biến phức tạp, khó lường. Dự báo các đợt lũ sẽ xuất hiện tại khu vực miền Trung – Tây nguyên có thể gây áp lực lớn đến công tác đảm bảo an toàn trong vận hành trình thủy điện. Cần nâng cao nhận thức hơn nữa, quán triệt đến người lao động để chuẩn bị các phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, luôn trong tình trạng sẵn sàng để có thể giảm thiệt hại.

“Nhiệm vụ phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trong ngành công thương cần được các đơn vị tiếp tục phát huy tính chủ động và sẵn sàng theo phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ) để ứng phó tốt nhất với các đợt thiên tai xảy ra trong năm 2024, đảm bảo mục tiêu giữ vững hoạt động sản xuất, kinh doanh của các đơn vị, đặc biệt là công tác đảm bảo an toàn vận hành hồ chứa thủy điện”, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài nhấn mạnh.

Công trình thủy điện A Vương (Quảng Nam)

Để triển khai tốt công tác phòng chống thiên tai, đảm bảo an toàn đập, hồ chứa thủy điện trong thời gian tới, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài đề nghị các đơn vị tiếp tục phát huy tinh thần trách nhiệm, triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm. Đối với các chủ đập thủy điện cần nghiêm túc tuân thủ quy trình vận hành liên hồ, đơn hồ chứa thủy điện đã được cấp thẩm quyền phê duyệt, đặc biệt là khi xuất hiện các tình huống bất thường; vận hành khoa học, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình. Trong quá trình vận hành nếu thấy có biến động cần điều chỉnh thì phải đề xuất các cơ quan chức năng hoàn thiện hành lang pháp lý.

Theo Thứ trưởng Trương Thanh Hoài, tình hình cung cấp điện hiện nay rất căng thẳng, vai trò của các nhà máy thủy điện vô cùng lớn, vừa đảm bảo an ninh năng lượng vừa phải đảm bảo cấp nước cho hạ du. Vì vậy, phải giữ được nguồn nước tối đa để cấp nước và phát điện trong cao điểm mùa khô. Đề nghị EVN có báo cáo sớm để lãnh đạo Bộ Công thương trao đổi với các Bộ NN&PTNT, Bộ TN&MT để có ý kiến về sửa đổi quy định về vận hành liên hồ chứa.

Thứ trưởng cũng yêu cầu các chủ đập và đơn vị quản lý, vận hành thủy điện khu vực miền Trung – Tây Nguyên tuân thủ nghiêm các nhiệm vụ trọng tâm do Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn Bộ Công thương nêu ra để chủ động các phương án phòng chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại cho khu vực miền Trung – Tây Nguyên trong mùa mưa bão năm 2024.

Thiên Phúc