Dám nghĩ, dám làm nhưng… thất bại

Nhiều năm trở lại đây, ngày càng xuất hiện nhiều ông chủ, bà chủ thế hệ 8x, 9x với những thành công nổi trội khiến biết bao người phải thán phục. Điều này chứng tỏ giới trẻ bây giờ biết mơ ước và tự tin để thực hiện ước mơ. Tuy nhiên, cũng có không ít bạn trẻ mãi vẫn không tìm được lối đi cho riêng mình vì mang suy nghĩ quá cao xa, phi thực tế.

Một dạo, trên cộng đồng mạng xôn xao về việc có sinh viên trường ngoại thương tuyên bố trên diễn đàn của trường mình rằng những sinh viên có năng lực của trường này sẽ không bao giờ làm công việc với mức lương dưới 1.000 USD. Mặc dù ý kiến này xuất phát từ các bạn sinh viên chưa có sự trải nghiệm cuộc sống, chưa va chạm thực tế nhưng không thể phủ nhận tư tưởng tự mãn này đang dần len lỏi và phát triển trong nếp nghĩ của các bạn trẻ.

Thực tế, ngay cả các bạn từng có nhiều kinh nghiệm làm việc cũng có lúc không tự đánh giá đúng năng lực, vị trí của mình.

Thanh Lan, bà chủ 8x của một tiệm thời trang trên đường Huỳnh Văn Bánh (quận Phú Nhuận), chia sẻ: “Ra trường, mình vay mượn một số tiền khá lớn để mở shop. Mình bỏ nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu nguồn cung cấp, cách thức bán hàng và nhiều thứ khác. Nhưng đến khi bắt tay vào kinh doanh mình mới nhận ra sai lầm vì sự quá tự tin của bản thân. Hiện tại ba mẹ phải trả khoản nợ mình vay là điều mình thấy có lỗi nhất”.

Cũng như bạn Thanh Lan, bạn T.Thiện An, một 8x khác đang làm việc tại TP.HCM, cay đắng kể: “Mình đã tham gia làm việc bán thời gian ở bộ phận bán hàng cho một công ty nội thất suốt hai năm thời ĐH và được đánh giá khá tốt. Nghĩ rằng đã dư kinh nghiệm, vừa ra trường mình đã dùng số tiền tiết kiệm những năm đi làm thêm và tiền ba mẹ để dành cho đi du học mở một cửa hàng. Cuối cùng, vốn cứ cạn kiệt dần và kết quả là thất bại thảm hại. Việc đi du học cũng không thể thực hiện được”.

Những thất bại không đáng có này hầu như xuất phát từ suy nghĩ quá đơn giản của các bạn trẻ.

Hiện nay, khi chọn trường giới trẻ đã chú ý hơn tới sở thích và năng lực bản thân, ít còn tâm lý chọn đại một trường ĐH để có cái bằng. Điều đó cho thấy thế hệ trẻ đã có suy nghĩ tự chủ, tích cực hơn. Nhưng cũng chính bởi sự tự chủ đó cộng thêm sự ủng hộ từ gia đình, nhà trường và xã hội, nhiều lúc giới trẻ lại bị sa vào ảo tưởng.

Khi được hỏi về kinh nghiệm bản thân, bạn Thiện An chia sẻ: “Đến bây giờ mình rất hối hận vì đã quá tự tin vào khả năng của bản thân. Đáng lẽ mình phải làm việc, học hỏi và thu thập nhiều kinh nghiệm nữa trước khi quyết định làm cái gì đó”.

Trao đổi với PV về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thanh Ngọc – Giám đốc cộng đồng Yahoo! Vietnam, cho rằng xu hướng tự mãn đang ngày càng gia tăng ở giới trẻ. Bà nhận xét các bạn trẻ khi ra trường thường có hai hướng: Hoặc là tự ti vì không biết phải làm gì sau khi ra trường. Hoặc là quá tự tin vì có thể trong thời gian đi học họ đã đạt được một vài thành công ở công tác Đoàn hay ở công việc làm thêm. Chỉ có một số ít các bạn trẻ nhận thức rõ được khả năng của mình.

Chị Đ.T. Phương Nhi, 47 tuổi, chủ một cơ sở sản xuất may mặc tại quận Tân Bình, TP.HCM, cho biết cả năm nay chị tìm nhân viên kỹ thuật và thiết kế cho cơ sở của mình nhưng không kiếm ra người vừa ý. Chị nhiều lần đăng quảng cáo tìm người rồi đến các trường ĐH vào những ngày bảo vệ luận văn để “săn” người phù hợp nhưng vẫn không thành công. “Tôi đề nghị mức lương 5-7 triệu đồng/tháng cho vị trí nhân viên kỹ thuật mới vào làm. Tôi nghĩ đó là mức lương rất cao nhưng bọn trẻ bây giờ đòi hỏi quá nhiều so với khả năng của chúng. Đa số đều đưa ra những điều kiện không thể chấp nhận được trong khi chúng còn thiếu (hoặc chưa hề có) kinh nghiệm. Những người làm được thì không gắn bó, không ở lại lâu” – chị Nhi lắc đầu than thở.

Khi mang trong mình ý nghĩ tự mãn, các bạn trẻ thường quên ý thức rằng mình cần phải học hỏi tích cực, thay vào đó lại hay đòi hỏi quyền lợi. Không ít trường hợp các bạn trẻ có năng lực nhưng vì yêu cầu quá cao mà bỏ lỡ nhiều cơ hội. Có khi kiếm được việc làm rồi các bạn cảm thấy không hài lòng và lại đi tìm một công việc khác. Sau nhiều năm nhìn lại mới thấy hối tiếc.

Bàn về nguyên nhân tình trạng trên, bà Thanh Ngọc cho rằng chương trình đào tạo của chúng ta cũng còn thiếu những bài học thực tế để các bạn trẻ tiếp cận thực sự với công việc. Lý thuyết chỉ là nền tảng cơ bản. Các bạn cứ nhồi nhét nhiều kiến thức mà không được ứng dụng những kiến thức đó. Thông qua công việc cụ thể, các bạn mới biết được điểm mạnh, điểm yếu, khiếm khuyết của mình để tìm cách khắc phục. Từ đó mới có thể đánh giá đúng khả năng của mình mà không rơi vào tình trạng tự ti hay quá tự tin.

“Vấn đề quan trọng nhất vẫn là việc các bạn trẻ phải xác định được điều mình muốn làm, nên làm và suy nghĩ thật kỹ trước khi làm. Các bạn cần biết rõ mình đang đứng ở đâu” – bà Thanh Ngọc nói.

Người tự tin là người có thể làm chủ trong mọi hoàn cảnh. Họ có đủ năng lực để vượt qua những khó khăn và thử thách, đủ ý chí để vượt qua những cam go và cạm bẫy. Thế nên chúng ta cần xây dựng cho mình nền tảng của sự tự tin đúng mực, đừng bao giờ đánh mất niềm tin vào bản thân cũng như đừng bao giờ tự tin thái quá!

Từ khi ra trường đến giờ mình đã thay đổi bốn, năm chỗ làm nhưng vẫn chưa vừa ý. Mình vẫn chưa bằng lòng với công việc hiện tại. Mỗi lần thay đổi chỗ là mình phải làm lại từ đầu. Giờ nhìn lại thấy bạn bè có người khởi đầu không bằng mình nhưng nay đã có vị trí vững vàng khiến mình tiếc khoảng thời gian vừa qua. PHẠM KIM THANH, 27 tuổi, TP.HCM

Theo Pháp luật