Dân khóc ròng vì nhà máy ngưng mua đay

Ngày 29-2, Ban Quản lý Dự án (BQLDA) Nhà máy bột giấy Phương Nam có văn bản cho biết Tổng Công ty Giấy Việt Nam chưa có kế hoạch cung ứng vốn, giống và thu mua cây đay nguyên liệu của nông dân trong năm 2013. Thông tin này làm hàng ngàn hộ trồng đay nguyên liệu phục vụ cho nhà máy như ngồi trên đống lửa vì họ chẳng biết làm gì với số cây đay trót lỡ trồng.

Giải thích chuyện không mua đay của nông dân, ông Vũ Bá Thắng, Trưởng BQLDA, nói: Năm 2012, dây chuyền sản xuất của nhà máy bị sự cố hư hỏng liên tục. BQLDA phải mời chuyên gia nước ngoài khắc phục. Hiện Tổng Công ty Giấy Việt Nam đang tìm đối tác chế tạo thêm máy chặt đay mini công suất nhỏ để chặt cây đay thành mảnh theo quy cách thiết kế. Hiện lượng đay nhà máy thu mua trong năm 2012 đủ phục vụ quá trình chạy thử dây chuyền và sản xuất trong thời gian tới nên nhà máy chưa có kế hoạch thu mua đay nguyên liệu của nông dân trong năm 2013.

“Về lâu dài, BQLDA đã đề nghị Chính phủ cho phép đầu tư dây chuyền sản xuất bột giấy từ gỗ cứng” – ông Thắng khẳng định.

Theo tìm hiểu, khi xây dựng nhà máy vào năm 2006, Chính phủ giao cho Long An tạo gần 20.000 ha vùng đay nguyên liệu để nhà máy sản xuất 100.000 tấn bột giấy trắng tiêu chuẩn châu Âu, đủ sức cạnh tranh với hàng ngoại nhập.

“Chính phủ giao nên Long An phải chấp hành và đi vận động người dân các huyện Thạnh Hóa, Mộc Hóa, Tân Thạnh… chuyển đất trồng lúa năng suất thấp sang trồng cây đay nhưng sau đó giữa nhà máy và người trồng đay liên tục có trục trặc về chuyện thu mua nguyên liệu” – ông Lê Minh Đức, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Long An, nói.

Theo ông Đức, khi nhà máy công bố tháng 11-2007 sẽ hoạt động và thu mua hết cây đay thì người dân ở các huyện trên đã trồng gần 10.000 ha. Tuy nhiên, đến mùa thu hoạch, nhà máy chỉ mua 1.000 ha, giờ thì họ không thu mua cây đay nữa.

“Chính phủ giao cho UBND tỉnh và Sở NN&PTNT vận động nông dân trồng đay cung cấp nguyên liệu cho nhà máy. Vùng nguyên liệu đã có, giờ nhà máy không chịu mua, tỉnh và ngành nông nghiệp không biết ăn nói thế nào với bà con” – ông Đức nói.

Với thông tin nhà máy ngưng mua đay, nông dân Nguyễn Văn Đức ở xã Thạnh Phú (huyện Thạnh Hóa) nói: “Từ hồi trồng đay bán cho nhà máy đến giờ, nông dân thua thiệt đủ đường. Chúng tôi sẽ dẹp cây đay, chuyển qua trồng lúa cho chắc ăn”.

Còn nông dân Ngô Văn Trung ở xã Thạnh Phước, huyện Thạnh Hóa thì than: “Nhà nước phát động nông dân trồng đay làm nguyên liệu cho nhà máy hoạt động. Nay nhà máy tuyên bố không mua, nông dân chúng tôi không biết phải làm sao với số đay lỡ trồng. Thôi thì mang tước sợi phơi khô để dành vậy”.

Tháng 3-2006, Công ty Tracodi thuộc Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 6 (Bộ GTVT) xây Nhà máy sản xuất bột giấy Phương Nam trị giá 2.000 tỉ đồng tại xã Thuận Nghĩa Hòa, huyện Thạnh Hóa, Long An. Sau đó nhà máy không hoạt động được và Thủ tướng yêu cầu Tổng Công ty Giấy Việt Nam tiếp nhận nhà máy, thực hiện tiếp dự án. Năm 2012, Nhà máy bột giấy Phương Nam bắt đầu thu mua nguyên liệu đay và chạy thử dây chuyền sản xuất nhưng sau đó liên tục hư hỏng và cuối cùng tuyên bố không thu mua cây đay nguyên liệu của nông dân.