Chương trình giáo dục nâng cao các môn chuyên vừa được Bộ GD-ĐT ban hành chứa những chuyên đề tiếp cận nội dung mà quốc gia và quốc tế quan tâm; đáp ứng yêu cầu đào tạo mũi nhọn, lựa chọn nhân tài; đáp ứng cuộc thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế. Chương trình còn tạo nền tảng đào tạo sớm nguồn nhân lực tiềm năng trong các lĩnh vực then chốt như khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế – tài chính, ngoại giao, giáo dục tinh hoa…
Việc chuẩn hóa chương trình giáo dục nâng cao cũng góp phần hướng học sinh đến các ngành nghề phù hợp với năng lực và xu thế phát triển; tăng tính cạnh tranh của nguồn nhân lực.
Đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mũi nhọn trong bối cảnh đổi mới
Bộ GD-ĐT vừa ban hành Thông tư số 22/2025/TT-BGDĐT quy định chương trình giáo dục nâng cao dành cho các môn chuyên trong trường THPT chuyên. Có hiệu lực kể từ ngày 15-10-2025, thông tư đáp ứng yêu cầu phát hiện, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu và đam mê với các lĩnh vực chuyên sâu. Đồng thời, cụ thể hóa định hướng phát triển giáo dục mũi nhọn theo tinh thần của Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục – đào tạo, Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục – đào tạo, Luật Giáo dục 2019 và chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.
Trong đó, Luật Giáo dục 2019 và chương trình giáo dục phổ thông ban hành theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT xác định giáo dục chuyên là một bộ phận quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông nhằm phát triển năng khiếu về một số môn học trên cơ sở bảo đảm giáo dục phổ thông toàn diện, tạo nguồn đào tạo nhân tài, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Tuy nhiên, hiện nay, chưa có văn bản quy phạm pháp luật riêng quy định cụ thể nội dung chương trình nâng cao các môn chuyên để đảm bảo thống nhất trong tổ chức giảng dạy giữa các địa phương và cơ sở giáo dục.
Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và hội nhập quốc tế sâu rộng thì việc phát triển nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nguồn nhân lực có năng khiếu và trình độ chuyên sâu ngày càng trở nên cấp thiết. Trường THPT chuyên là nơi đào tạo đội ngũ học sinh có năng lực vượt trội, có khả năng tham gia các sân chơi trí tuệ trong nước lẫn quốc tế. Việc ban hành chương trình giáo dục nâng cao là nền tảng để đảm bảo chất lượng, tính đồng bộ và định hướng chiến lược dài hạn cho giáo dục mũi nhọn. Do vậy, việc ban hành một chương trình chính thức với định hướng rõ ràng là bước cần thiết để chuẩn hóa, nâng cao chất lượng và đảm bảo công bằng trong giáo dục chuyên trên cả nước.
Nền tảng đào tạo nguồn nhân lực tiềm năng trong các lĩnh vực then chốt
Thông tư gồm chương trình giáo dục nâng cao của 15 môn học được giảng dạy tại trường THPT chuyên. Chương trình giáo dục nâng cao các môn chuyên này được xây dựng theo nguyên tắc nâng cao từ chương trình môn học quy định tại Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT; không bao gồm các nội dung mở rộng ngoài đơn vị nội dung kiến thức môn học; tiếp cận quốc tế, đổi mới liên tục theo xu hướng tiếp cận thế giới. Nội dung môn học chứa những chuyên đề tiếp cận nội dung mà quốc gia và quốc tế quan tâm; đáp ứng yêu cầu đào tạo mũi nhọn, lựa chọn nhân tài; đáp ứng cuộc thi học sinh giỏi quốc gia, quốc tế.
Thời lượng dạy học nội dung giáo dục nâng cao các môn chuyên được quy định cụ thể như sau: Các môn ngữ văn và toán 70 tiết/năm học; các môn lịch sử, địa lí, vật lí, hóa học, sinh học và tin học 52 tiết/năm học; các môn ngoại ngữ (tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Nga, tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc, tiếng Hàn và tiếng Nhật) 70 tiết/năm học. Chương trình có nội dung bắt buộc và nội dung lựa chọn.
| Đáng chú ý, chương trình giáo dục nâng cao các môn chuyên tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm đối với môn khoa học tự nhiên tại từng chủ đề, đẩy mạnh khai thác công nghệ thông tin và định hướng học sinh chuyên trong khai thác, sử dụng trí tuệ nhân tạo. |
Đáng chú ý, chương trình giáo dục nâng cao các môn chuyên tăng cường nội dung thực hành, thí nghiệm đối với môn khoa học tự nhiên tại từng chủ đề, đẩy mạnh khai thác công nghệ thông tin và định hướng học sinh chuyên trong khai thác, sử dụng trí tuệ nhân tạo. Tăng cường các yêu cầu hướng dẫn tự học, năng lực sáng tạo, giải quyết vấn đề và chú trọng những kỹ năng hướng đến phát triển năng lực tư duy của học sinh theo đặc thù môn học. Cấu trúc chương trình rõ ràng, tạo điều kiện cho giáo viên lập kế hoạch giảng dạy. Kiến thức trong chương trình cốt lõi, chuyên đề học tập (quy định tại Chương trình giáo dục phổ thông 2018) và chuyên đề giáo dục nâng cao có sự kết nối, kế thừa, đổi mới, đồng bộ. Qua đó, tạo sự mới mẻ, hấp dẫn đối với cả người dạy lẫn người học.
Bộ GD-ĐT đánh giá, chương trình nâng cao có định hướng học thuật và chuyên sâu, do đó yêu cầu đội ngũ giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn, có kiến thức sâu rộng về môn học; thành thạo các phương pháp dạy học tích cực, dạy học tích hợp, nghiên cứu khoa học, phát triển năng lực học sinh. Đồng thời, nâng cao khả năng hướng dẫn học sinh thực hiện dự án học tập, nghiên cứu, tham gia thi học sinh giỏi và các kỳ thi quốc tế.
Đối với học sinh, chương trình tạo điều kiện cho các em phát triển tư duy logic, sáng tạo, phản biện; phát triển năng lực tự học, nghiên cứu, trình bày học thuật; đảm bảo năng lực tham gia thi học sinh giỏi các cấp, kỳ thi quốc tế, nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Chương trình cũng giúp học sinh xác định lộ trình nghề nghiệp sớm và rõ ràng thông qua kiến thức mở rộng về ngành, lĩnh vực liên quan đến môn học; học tập định hướng nghề nghiệp chuyên biệt.
Bên cạnh đó, thông tư cũng tạo nền tảng đào tạo sớm nguồn nhân lực tiềm năng trong các lĩnh vực then chốt như khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu xã hội, kinh tế – tài chính, ngoại giao, giáo dục tinh hoa. Việc chuẩn hóa chương trình giáo dục nâng cao cũng góp phần hướng học sinh đến các ngành nghề phù hợp với năng lực và xu thế phát triển; tăng tính cạnh tranh của nguồn nhân lực.
Thục Trân
Bình luận (0)