Đau đầu chuyện đóng BHXH cho người giúp việc

Hợp đồng này sẽ phải tuân thủ các nguyên tắc quy định tại Bộ luật Lao động như mức lương tối thiểu, thời giờ làm việc, thời gian nghỉ ngơi, tiền lương làm thêm giờ, điều kiện lao động và các chế độ khác cho người lao động như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp…
Tuy nhiên, do GVGĐ là công việc đặc thù nên Dự thảo đang khiến cả cơ quan quản lý nhà nước liên quan và dư luận băn khoăn.

Nhiều băn khoăn
Vấn đề khiến cả dư luận và cơ quan quản lý nhà nước liên quan phải “đau đầu” là quy định đóng các loại bảo hiểm cho GVGĐ.
Xét về hình thức đóng, nếu là một người lao động làm việc trong doanh nghiệp thì tiền bảo hiểm sẽ được trích từ tiền lương của người lao động và tiền doanh nghiệp. Còn giữa người GVGĐ với cá nhân các hộ gia đình thì việc đóng bảo hiểm sẽ được triển khai như thế nào?

Liệu chủ sử dụng lao động có phải bỏ tiền đóng bảo hiểm như doanh nghiệp hay không? Khi có những quy định cụ thể thì việc thực hiện đóng bảo hiểm có khả thi không?
Ngoài ra, theo những quy định trong dự thảo, nhiều người không khỏi băn khoăn về mức lương tối thiểu sẽ là bao nhiêu khi dịch vụ thuê người giúp việc rất đa dạng dưới nhiều hình thức.

Thêm vào đó, người dân sẽ phải hiểu quy định "chủ sử dụng thuê người giúp việc gia đình ổn định lâu dài sẽ phải ký hợp đồng" như thế nào?
Thực tế cho thấy, thời gian gắn bó giữa lao động giúp việc với chủ sử dụng chịu sự chi phối của quá nhiều yếu tố. Việc thuê GVGĐ không thể ấn định được thời gian bao lâu.

Thêm nữa, thời gian làm việc của người giúp việc gia đình cũng thường không ổn định. Có khi người lao động phải làm quá 8 tiếng/ ngày, hoặc có khi đang làm việc, vì có việc riêng GVGĐ phải nghỉ giữa chừng thì giải quyết ra sao với vấn đề bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế…v.v…

Nhiều ý kiến cho rằng: Nếu quy định người giúp việc phải đóng bảo hiểm thì cơ quan bảo hiểm sẽ không tránh khỏi những khó khăn.

Trao đổi với PV, ông Đặng Quang Điều, Viện trưởng Viện Công nhân – Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) cho rằng: GVGĐ là lao động đặc thù mang tính quan hệ dân sự hơn là quan hệ lao động nên cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi đưa vào luật một cách chị tiết.
“Cần có thời gian nghiên cứu cụ thể trước khi đưa vào luật. Trước mắt GVGĐ có thể đưa vào luật nhưng nên đưa vào “khung” sau đó giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết cụ thể”, ông Điều nói.
Ông Điều cũng cho rằng, nếu ký hợp đồng lao động với GVGĐ, chủ sử dụng lao động phải tính giờ làm thêm, nhưng do GVGĐ là công việc đặc thù phải làm nhiều công việc khác nhau trong đó có những công việc không thể ghi trong hợp đồng lao động được, thậm chí thời gian làm cũng không cụ thể nên rắt khó tính thời gian làm thêm.
Từ những phân tích của mình, ông Điều nói rằng, việc đưa GVGĐ vào luật lao động là chưa chín muồi và cần nghiên cứu kỹ lưỡng.
Khó thu bảo hiểm xã hội
Chia sẻ với những băn khoăn trên, bà Đỗ Thị Xuân Phương, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng: Việc thu bảo hiểm từ doanh nghiệp, từ các tổ chức có tư cách pháp nhân còn rất khó.

Nếu quy định người giúp việc phải đóng bảo hiểm thì cơ quan bảo hiểm sẽ không tránh khỏi những khó khăn. Tuy nhiên, khi đưa ra một chính sách mới thì sẽ có những quy định cụ thể để thực thi.
“Dự thào này trước khi được đưa vào luật lao động thì cần phải có thời gian nghiên cứu xem việc giao kết hợp đồng lao động, người lao động trả lương như thế nào nên cần có sự bạn bạc giữa các cơ quan ”, bà Phương nói.
Trước lo ngại các chính sách đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp khó có tính khả thi, ông Đặng Đức San, Vụ trưởng vụ Pháp chế (Bộ LĐTB – XH) cho rằng: Bảo hiểm có hai loại: bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện. Vấn đề là phải làm sao tuyên truyền cho người lao động ý thức được việc nếu đóng bảo hiểm thì sau này sẽ được hưởng lợi, còn nếu không đóng thì sẽ không được hưởng những lợi ích mà bảo hiểm đem đến.
Về Vấn đề này, theo ông Điều, nếu dự luật được thông qua thì nên trả trực tiếp cho GVGĐ để họ ta tự tham gia, chứ gia đình chủ sử dụng đóng cho họ rất là khó.
“Gia đình không thể hàng tháng đi đóng bảo hiểm cho họ được, nhất là thời gia tham gia ít, trong khi do đặc thù công việc nên thời gian tham gia bảo hiểm xã hội của GVGĐ sẽ thay đổi nên không ổn định”, ông Điều cho hay.