Dạy cho trẻ học khó

Thời gian gần đây, học sinh khó học ngày càng nhiều đã gây trở ngại lớn cho việc dạy và học ở trường phổ thông. Một số nhà tâm lý học cho rằng các học sinh này mắc chứng học khó.

Học khó là hội chứng bao gồm một số rối loạn mà người bệnh có khó khăn trong việc học tập theo phương pháp thông thường, gây ra bởi một hoặc nhiều yếu tố không xác định. Bốn yếu tố thường được nói đến gồm: Thứ nhất là trẻ khiếm khuyết một trong các chức năng tâm lý bình thường như không nhớ lâu, không nói được trôi chảy; thứ hai là trẻ có khó khăn trong hoạt động nói, nghe, viết, đọc, làm toán… mặc dù các em có chỉ số IQ bình thường; thứ ba là trẻ có điều kiện khó khăn không đi học được hoặc khác biệt về văn hóa; thứ tư là có sự khác biệt lớn giữa kết quả học tập thấp và sự phát triển bình thường của các giác quan.

Những biểu hiện thường thấy ở học sinh học khó là các em gặp khó khăn trong việc xử lý thông tin. Ở khâu tiếp nhận, trẻ kém về cảm giác, thị giác… dẫn đến nhận định sai biệt về hình dạng, vị trí. Ở khâu phối hợp, trẻ không thể phân loại thông tin mình được tiếp nhận. Ở khâu ghi nhớ, trẻ lâu nhớ, chỉ nhớ tức thời. Ở khâu truyền thông tin, trẻ gặp trở ngại trong việc diễn đạt bằng lời nói, chữ viết…

Tuy nhiên, các giáo viên được dự chuyên đề dạy trẻ học khó cũng chưa đồng ý lắm với các ý kiến trên vì đa số các trường hợp trẻ học khó hiện nay không giống như báo cáo viên đã nêu. Nhiều thầy cô đã đưa ra những ví dụ cụ thể, sinh động qua kinh nghiệm thực tế giảng dạy của mình. Hiện nay, nhiều học sinh học khó không nằm vào các trường hợp được nêu trên. Các em học khó vì không tập trung trong học tập do quá mê game hay mê chơi. Trong giờ học, những học sinh này chỉ nghĩ đến các trò chơi điện tử, các em chăm chú nghe thầy cô giảng bài nhưng không tiếp nhận được gì hết. Điều này dẫn đến các em rất thụ động trong học tập, sinh hoạt nhưng lại hết sức sôi nổi, hào hứng khi bàn luận, nói đến game. Phần khác là do cha mẹ cưng chiều quá mức ngay từ bé. Từ đó các em không có nề nếp từ những năm đầu đi học. Chỉ cần tập trung chú ý khoảng chừng 15 phút là các em lơ đãng làm việc riêng, nghĩ về chuyện khác hay xin phép ra ngoài… Đa số các trường hợp trẻ học khó hiện nay, phụ huynh cần phối hợp tốt như “cai game” cho trẻ ngay từ khi vào lớp 1 hay phải tập cho trẻ thói quen có giờ giấc học tập cố định ở nhà, học xong mới làm việc khác. Thực tế, nhiều em là trẻ học khó có sự quyết tâm của phụ huynh cùng sự cố gắng của giáo viên đã trở thành học sinh bình thường, thậm chí học giỏi như một số trường hợp mà các thầy cô đã nêu khi tham dự chuyên đề.

Chuyên đề dạy trẻ học khó cũng nêu lên những quy tắc để dạy trẻ khó học: 1/ Lặp đi lặp lại nhiều lần. 2/ Chia nhỏ yêu cầu. 3/ Hệ thống câu hỏi phải dẫn dắt gợi ý. 4/ Hình ảnh, giáo cụ cần trực quan, sinh động để minh họa. 5/ Kiên nhẫn, chờ đợi trẻ. 6/ Tránh gây áp lực cho trẻ. 7/ Động viên, khuyến khích trẻ.

Những quy tắc này không có gì đặc biệt bởi nó đã được các thầy cô áp dụng thường xuyên hàng ngày cho những học sinh học yếu, mất căn bản. Qua chuyên đề, giáo viên cũng bổ sung thêm một nguyên tắc hết sức quan trọng đó là yêu thương trẻ. Chỉ có tình yêu thương, thầy cô mới có thể dạy trẻ khó học này tiến bộ được.

Dạy trẻ khó học không phải là điều dễ dàng, sĩ số học sinh của lớp đông cũng là một rào cản lớn trong việc thực hiện dạy trẻ học khó. Tất cả giáo viên đều nhận thấy giảm sĩ số học sinh của lớp là điều cần phải làm không chỉ để đổi mới phương pháp giảng dạy mà còn để làm tốt việc dạy trẻ khó học.

Lê Phương Trí