Việc dạy cho con lẽ sống ở đời, mong muốn con lớn khôn, trở thành người có ích cho xã hội, có cuộc sống hạnh phúc là mong muốn của tất cả những bậc làm cha làm mẹ.
Gia đình là trường học đầu tiên, có ảnh hưởng lớn nhất đến con người. Do đó, cách đối nhân xử thế của ông bà, cha mẹ, anh chị em trong nhà sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cách ứng xử của những người con trong gia đình. Bởi gia đình là môi trường mà con người tiếp xúc đầu tiên, hàng ngày, hình thành nên nếp nghĩ, lối sống… cho con trẻ từ sự uốn nắn, dạy bảo của người lớn.
Giáo dục gia đình dựa trên tình cảm yêu thương và nghiêm khắc của cha mẹ – yêu thương là thể hiện sự quan tâm chăm lo cho từng bữa ăn, giấc ngủ, dạy lời ăn tiếng nói, việc học hành, luôn mong mỏi cho con được an toàn, hạnh phúc; còn nghiêm khắc là thương nhưng không thái quá, không nuông chiều những đòi hỏi thiếu lành mạnh của con. Sự nghiêm khắc ấy là cần thiết, là giới hạn để trẻ biết được những gì nên và không nên làm. Chính vì vậy ông bà xưa có câu “Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Nếu cha mẹ chỉ yêu thương mà không nghiêm khắc với con sẽ làm cho trẻ hư, vòi vĩnh những điều không lành mạnh, không hiểu được bổn phận của con cái, từ đó nảy sinh những đòi hỏi thái quá mà điều kiện của cha mẹ không thể đáp ứng. Ngược lại, sự nuông chiều, bảo bọc sẽ khiến trẻ yếu đuối, thiếu tự lập, hình thành tính dựa dẫm vào người khác.
Cha mẹ cần nhất quán trong cách giáo dục con cái. Dù hoàn cảnh gia đình như thế nào cha mẹ cũng cần chỉ dạy cho con biết trân trọng giá trị cuộc sống – sống có trách nhiệm với bản thân, với người xung quanh bằng những việc làm cụ thể từ chính ứng xử hàng ngày trong môi trường gia đình. Cụ thể, từ trách nhiệm phải làm việc nhà phù hợp với lứa tuổi, siêng năng học tập, biết tiết kiệm trong sinh hoạt, quan tâm đến ông bà, cha mẹ, anh chị em bằng tình cảm trân trọng, yêu thương. Từ đó sẽ hình thành ở trẻ ý thức trách nhiệm với cuộc sống, yêu lao động, có đời sống tình cảm phong phú, phù hợp.
Có thể khẳng định rằng, sự quan tâm dạy bảo của cha mẹ dành cho con cái là vô cùng quan trọng, góp phần không nhỏ cùng nhà trường và xã hội hình thành nhân cách trẻ. Cha mẹ cần yêu thương và nghiêm khắc với con trẻ, nghiêm khắc mà không khắt khe, quan tâm yêu thương con song không biến con thành đứa trẻ nhút nhát, yếu đuối; cần kết hợp yêu cầu cao và tôn trọng nhân cách trẻ.
Giáo dục gia đình phụ thuộc vào bầu không khí tâm lý gia đình, chuẩn mực đạo đức, cách sinh hoạt, lối sống của các thành viên trong gia đình. Vì vậy gia phong hay nếp nhà là nét văn hóa của gia đình Việt Nam luôn coi trọng, giữ gìn. Cha mẹ mẫu mực mới mong có con thảo hiền. Cha mẹ cần ý thức rõ vai trò, trách nhiệm, ảnh hưởng của mình đến việc giáo dục con, để giáo dục con hiệu quả cha mẹ cần là tấm gương sáng trên mọi phương diện để con cái học tập, noi theo.
Phạm Thị Ngần (giảng viên tâm lý học)
Bình luận (0)