“Tinh thần là phải làm sao trường ra trường, lớp ra lớp, thầy ra thầy, trò ra trò”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh tại phiên họp về công tác dạy đạo đức, lối sống cho HS phổ thông. Phiên họp do Uỷ ban Quốc gia đổi mới GD-ĐT, Hội đồng Quốc gia GD và Phát triển nhân lực tổ chức.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu kết luận tại phiên họp. Ảnh: VGP
Dạy đạo đức không chỉ nói suông
Cô Nguyễn Thị Nhiếp – Hiệu trưởng Trường THPT Yên Hòa, Hà Nội – cho biết, ngành GD đã có nhiều văn bản chỉ đạo về công tác dạy người nhưng chưa được các trường thực hiện thường xuyên và coi trọng mà “chỉ như cơn mưa rào, ào lên một lúc”. Quan niệm chỉ học đạo đức, lối sống khi chương trình sẵn sàng, chờ đồng bộ… là quan niệm sai lầm bởi mỗi một lứa HS là mất đi một thế hệ con người Việt Nam bị khuyết thiếu về đạo đức lối sống.
“GD con người thành công sẽ tạo được kết quả trước cả kỳ thi tốt nghiệp THPT diễn ra. Còn GD bất thành công là khi học trò đậu tốt nghiệp THPT, nhưng vẫn ngơ ngác, bơ vơ và nông cạn trước nhiều tình huống”, cô Nhiếp khẳng định.
Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, đang có sự lúng túng trong công tác dạy người cho HS phổ thông. Thay vì đề ra rất nhiều mục tiêu trong GD đạo đức, lối sống cho HS, nên chăng cần cô đọng lại một vài mục tiêu để thực hiện, từ đó lan tỏa ra những yếu tố khác.
Nhấn mạnh tầm quan trọng trong các hành vi, thái độ ứng xử của thầy cô giáo với HS, GS. Nguyễn Lân Dũng chia sẻ: GD đạo đức bằng câu chuyện từ các thầy cô giáo chứ không chỉ nói đạo lý.
Theo đó, cô Nhiếp cho rằng: “Chúng ta không thể có học trò có đạo đức lối sống tốt nếu thầy cô chưa là tấm gương tốt từ kiến thức chuyên môn đến lối sống hàng ngày. Việc nêu gương đạo đức lối sống chính là việc thầy trau dồi mỗi phút giây và trò cần học mỗi ngày nên thầy cô không thể trì hoãn”.
Đồng tình, GS. Nguyễn Hữu Đức – nguyên Phó Giám đốc ĐHQG Hà Nội – nói: Trò học thì thầy cũng phải học, trò đọc thì thầy cũng phải đọc, thầy không thể làm gương được nếu thầy không gương mẫu học, không gương mẫu đọc. Thầy trò cùng học, cùng đọc, cùng xây dựng văn hóa. Sẽ không thể có hiệu quả trong GD đạo đức, lối sống cho HS nếu chỉ bằng giảng giải bởi đạo đức, nhân cách của các em được hình thành qua rèn giũa, trải nghiệm. Học trò thường làm theo khi được trải nghiệm, đặc biệt là khi nhìn thấy thầy cô làm.
Cũng đề cập đến sự gương mẫu của thầy cô, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh, bản thân thầy cô cần ý thức được việc thường xuyên trau dồi chuyên môn, đạo đức của mình, bởi trò tôn trọng thầy cũng là bắt đầu từ chuyên môn và đạo đức. Một mặt ngành GD sẽ tạo điều kiện, tạo động lực cho thầy cô nhưng mặt khác cũng sẽ có chế tài để loại bỏ những thầy cô suy thoái đạo đức.
Đạo đức = thiện, không tham + trách nhiệm
Trên quan điểm của nhà nghiên cứu giáo dục, GS. Phạm Tất Dong – Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cho rằng – GD đạo đức là GD tính cách, tức dạy thái độ sống cho con người. Với trẻ em, chúng ta nên chọn 3 vấn đề cốt lõi để dạy theo mô hình vòng tròn đồng tâm trong các năm học là: Dạy trẻ có tính thiện, không tham lam và có trách nhiệm.
“Việc GD đạo đức cho HS cần sự chung tay của tất cả mọi người nhưng trước hết phải làm sao “trường ra trường”, “thầy ra thầy” thì mới có “trò ra trò””, GS. Phạm Tất Dong nhấn mạnh.
GS. Nguyễn Minh Thuyết. Tổng chủ biên Chương trình GDPT mới – cho biết, trong chương trình GDPT mới yêu cầu HS hình thành, phát triển 5 phẩm chất cơ bản là: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm. Trong đó, “nhân ái” chính là tính “thiện”; “trung thực” chính là không tham lam… Để việc dạy đạo đức lối sống trong chương trình GDPT mới đạt hiệu quả, chương trình sẽ áp dụng phương pháp: dạy học phân hóa – không GD “cào bằng” tất cả HS; dạy học tích hợp; GD thông qua hành động.
GS. Nguyễn Minh Thuyết cho hay, khi người lớn gương mẫu, văn hóa ứng xử tốt thì tự khắc trẻ con nhìn vào cũng sẽ học hỏi và ứng xử tốt hơn. Thầy cô dạy HS không vi phạm Luật Giao thông nhưng thực tế bố mẹ chở các em đến trường lại vi phạm luật thì GD nhà trường khó đạt được hiệu quả.
Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, GD đạo đức, lối sống cho HS về mục tiêu, bản chất là không thay đổi nhưng hình thức và phương pháp phải thay đổi để phù hợp với những thay đổi của đời sống xã hội hiện nay, trong đó tích hợp GD đạo đức lối sống vào từng môn học là điều tất yếu.
“Một trong những nhiệm vụ được ngành GD ưu tiên hàng đầu trong năm học tới là tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác GD đạo đức, lối sống cho HS. Nhiệm vụ này sẽ được chúng tôi triển khai cụ thể, chi tiết từng việc, để ngay sau năm học sẽ thấy sự thay đổi rõ nét từ HS, giáo viên cho tới nhà trường”, ông Nhạ nêu rõ.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, thời gian qua công tác GD đạo đức, lối sống cho HS trong nhà trường đã đạt được những kết quả tích cực. Nhưng yêu cầu phát triển trong tình hình mới đòi hỏi chúng ta phải chú trọng hơn nữa đến công tác GD đạo đức, lối sống, kỹ năng mềm…
Theo Phó Thủ tướng, ngoài những điểm còn cần thống nhất, cập nhật thì các khẩu hiệu, phong trào, nếp sinh hoạt truyền thống vẫn đúng như “Năm điều Bác Hồ dạy”, “Thi đua dạy tốt, học tốt”, “Tất cả vì HS thân yêu”… phải duy trì, phát huy và nếu cần thì điều chỉnh cho phù hợp. Các chỉ đạo, phát động, phong trào của ngành GD đi ngược lại tinh thần này thì kiên quyết bỏ.
Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đổi mới phương thức quản trị trong trường phổ thông, phát huy dân chủ trong trường học với ý nghĩa đây là một thiết chế công cộng có sự tham gia của ban giám hiệu, tập thể giáo viên, cộng đồng, phụ huynh và HS, chính quyền địa phương. Có như vậy HS mới ở vị trí trung tâm, được dạy dỗ, phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất theo chương trình GDPT mới.
Nhóm PV
Bình luận (0)