Dạy thật – học thật: Là học tập và làm theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh

PV: Trước nay mọi người vẫn quan niệm: Dạy thật là dạy hết khả năng của mình để bằng mọi cách truyền thụ đầy đủ nhất những tri thức cho người học. Ông thấy điều này đúng không?

– Ông Lê Hồng Sơn: Theo tôi, quan niệm dạy thật như vậy là chưa đầy đủ. Nếu quan niệm dạy thật nhằm truyền thụ một cách đầy đủ nhất những tri thức cho người học thì việc dạy hết khả năng chỉ dừng lại ở điều kiện cần. Bởi vì còn những điều kiện đủ khác như lòng yêu nghề, tình cảm với học trò và đồng nghiệp… của mỗi giáo viên. Qua đó người thầy mới có thể dạy thật, dạy hết khả năng và dạy với tất cả tình cảm nhằm truyền thụ đầy đủ kiến thức theo yêu cầu chuyên môn cùng với yêu cầu nghề nghiệp. Bên cạnh đó người thầy còn có nhiệm vụ dạy người, dạy đạo đức lối sống, kỹ năng thích ứng với xã hội thiên nhiên để giúp các em hoàn thiện nhân cách của mình. 

– TP.HCM tự hào và hạnh phúc vì có đội ngũ giáo viên rất tâm huyết với nghề, tuy nhiên không thể phủ nhận vẫn còn số ít giáo viên chưa hoàn thành nhiệm vụ, chưa đáp ứng yêu cầu xã hội, chưa dạy học sinh nâng cao nhận thức hiểu biết giúp các em say mê với giờ học, môn học để có ý thức trách nhiệm với việc học của mình. Có nhiều lý do khách quan lẫn chủ quan dẫn đến hiện tượng đó như sức khỏe, năng lực, sự thích ứng với nghề, hoàn cảnh xã hội, điều kiện kinh tế. Đối với những giáo viên này cần tạo điều kiện thuận lợi giúp họ vượt qua khó khăn để làm tốt hơn thiên chức trồng người.

– Theo tôi, cần xem lại khái niệm dạy thật – học thật. Không thể có “thầy dạy không thật, trò học không thật”. Chỉ vì có nhiều lý do khác nhau mà người dạy chưa dạy nhiệt tình và học trò còn học đối phó. Dạy và học là quá trình tương tác lẫn nhau giữa người dạy và người học. Trò học không tốt thì không hoàn toàn đổ lỗi cho người thầy. Còn có giáo dục gia đình, tác động xã hội và nhất là quá trình tự vận động của bản thân các em. Thực tế trong một lớp có trò giỏi, trò chưa giỏi. Như vậy thầy dạy và trò học chịu ảnh hưởng từ rất nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy khi xem xét các lý do thiếu tích cực của thầy và trò cần phải nhìn nhận ở tất cả mọi mối quan hệ. Cần có các biện pháp tăng cường hiệu quả quản lý để khuyến khích sự tích cực của người dạy và người học. Cần có sự phối hợp đồng bộ thống nhất quan điểm giữa gia đình – nhà trường và xã hội.

– Có thể khẳng định đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh đã trở thành giá trị tinh hoa trong truyền thống của dân tộc Việt Nam. Trong đó đức tính thật thà luôn được Người nhấn mạnh nhắc nhở nhiều lần không chỉ với thiếu nhi mà còn có cả cán bộ, đảng viên, nhân dân… Thật thà là một trong những đức tính vô cùng quan trọng của con người. Người dạy và người học lại càng không phải là trường hợp ngoại lệ. Những hiện tượng gian dối do suy nghĩ chạy theo thành tích chuộng bằng cấp cần phải đấu tranh kiên trì loại trừ.

– Hoạt động dạy và học đã được các đơn vị triển khai đổi mới phương pháp dạy học. Áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, dạy học theo hướng học sinh là trung tâm. Nâng cao hiệu quả tác động qua lại giữa thầy và trò, tích hợp nội dung. Bên cạnh đó các phong trào, các cuộc vận động trong ngành đã được triển khai một cách thực chất và đem lại hiệu quả tích cực.

– Chủ đề của năm học 2013-2014 là “Nâng cao chất lượng hiệu quả công tác quản lý nghiên cứu giảng dạy – phát triển năng khiếu và phẩm chất học sinh”. Nỗ lực thực hiện chủ đề trên cũng là một trong những biện pháp nhằm thực hiện tốt những yêu cầu của nghị quyết 29-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành TW Đảng khóa XI. Để làm được điều này, về phía người giáo viên cần phải cố gắng rèn luyện phẩm chất đạo đức nhà giáo, học tập nâng cao lý luận chính trị, nâng cao năng lực chuyên môn, tích cực nghiên cứu đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy phẩm chất và năng lực của người học. Hơn ai hết, đội ngũ nhà giáo là yếu tố có tính chất quyết định với sự thành công của sự nghiệp đổi mới, nâng cao chất lượng GD-ĐT.

Phan Ngọc Quang (thực hiện)