Dạy trực tuyến cho học sinh tiểu học: Người thầy phải tâm huyết, linh hoạt

Năm học 2021-2022, TP.HCM đứng trước thách thức lớn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, đòi hỏi sự chuyển đổi trong cách thức giảng dạy, từ phương thức dạy học truyền thống trực tiếp sang học trực tuyến.

Để đạt được hiệu quả dạy học trực tuyến cho học sinh tiểu học đòi hỏi người thầy phải tâm huyết và linh hoạt (hình minh hoạ)

Để có thể thích ứng với việc dạy và học trực tuyến ở bậc tiểu học, nhất là các khối lớp nhỏ, hơn bao giờ hết cần đến sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.

Thách thức khi dạy học trực tuyến với học sinh lớp 1

Gần hai năm nay, trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc dạy và học trực tuyến không còn là “từ khoá” quá xa lạ với giáo viên, học sinh và phụ huynh TP.HCM. Song, nếu như những lần trước, phương thức học tập này chỉ được xem là giải pháp tình thế thì trong năm học này, với thách thức diễn biến của dịch bệnh kéo dài lại đòi hỏi các nhà trường, giáo viên, học sinh và phụ huynh sự linh hoạt hơn nữa để phương pháp dạy học này có thể thích ứng và đạt hiệu quả.

Từ thực tế nhà trường, cô Lê Thanh Hương, Hiệu trưởng Trường TH Trần Hưng Đạo (Q.1) cho biết, việc dạy và học trực tuyến đã được giáo viên nhà trường thực hiện trong vòng gần 2 năm nay. Công tác tập huấn, thay đổi phương pháp được trường thường xuyên tổ chức, giúp giáo viên chủ động trong mọi tình huống.

Mặc dù vậy, cô Hương thừa nhận, với học sinh tiểu học, phương thức dạy học trực tuyến gặp nhiều khó khăn ở các khối lớp 1, 2 bởi các em còn quá nhỏ, chưa có ý thức về việc tự học và sự tập trung. Do đó, việc dạy, học trực tuyến với học sinh tiểu học thì tuỳ đối tượng học sinh khác nhau, tuỳ từng khối lớp khác nhau đòi hỏi giáo viên phải thiết kế những hình thức dạy học khác nhau cho phù hợp.

Năm học tới, cô Hương nhận định, nếu việc dạy và học trực tuyến diễn ra ngay đầu năm học sẽ đặt ra thêm nhiều thách thức cho giáo viên, học sinh và phụ huynh khối lớp 1 bởi diễn ra trong tình hình học sinh lớp 1 chưa có nền nếp, chưa có sự làm quen cô- trò, thậm chí học sinh chưa có đồ dùng học tập, SGK…

Với học sinh lớp 1, Trường TH Trần Hưng Đạo dự tính sẽ dạy 5 buổi/tuần bao gồm 3 buổi dạy Tiếng Việt, chủ yếu giúp học sinh nhận diện mặt chữ, lời nói, học quy trình viết song chỉ tô theo mẫu chữ trên video, hình ảnh; 1 buổi dạy Toán theo chủ đề từng tuần; 1 buổi dạy tích hợp về Tự nhiên xã hội, Đạo đức, Hoạt động trải nghiệm… Mỗi buổi học chỉ kéo dài khoảng 35 phút.

“Cái khó là đối với học sinh lớp 1, chỉ có thể dạy trực tiếp thì mới dạy viết được. Còn nếu học trực tuyến, đa phần các con chỉ nắm được cấu tạo nét chữ thông qua video, hình ảnh, nếu các cầm bút sai, viết sai thì khi đi học trực tiếp, giáo viên sửa lại cũng rất khó…”, cô Hương lo ngại.

Phụ huynh cần “chia lửa” cùng giáo viên, nhà trường

Chia sẻ trong Hội thảo “Đồng hành cùng con học online” do Trung tâm Ngoại ngữ Liên Lục Địa (I-CLC) tổ chức mới đây, TS. tâm lý Tô Nhi A TS. Tô Nhi khẳng định, trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay, việc dạy và học trực tuyến là giải pháp tối ưu nhất. Để phương pháp này phát huy hiệu quả, phụ huynh cần phải xác định tâm thế rằng học trực tuyến, học online không phải là câu chuyện đối phó mà là xu hướng giáo dục tương lai.

“Trẻ trong độ tuổi tiểu học vốn không tập trung, dù là học trực tiếp ở trường cũng vậy. Do đó, khi học online trẻ không tập trung là do đặc điểm tâm lý của trẻ, phụ huynh cần phải hiểu đúng để có thái độ đúng đắn, có sự đồng hành phù hợp, có tâm thế đồng hành tích cực với trẻ, không quát nạt, mắng mỏ trẻ…”.

Về phía giáo viên, chuyên gia tâm lý này cho rằng, khi dạy trực tuyến, mỗi giáo viên nên xác định đây là câu chuyện mang tính xu hướng, phải cập nhật năng lực, chuyển hoá giáo án, phương pháp giảng dạy phù hợp với tâm lý của trẻ. Cùng một nội dung giảng dạy nhưng khi dạy trực tuyến giáo viên phải xây dựng phương thức hấp dẫn giúp trẻ dễ dàng tiếp nhận.

“Trẻ tiểu học vẫn tư duy trực quan hình ảnh. Vì vậy, điều quan trọnh nhất để đạt được hiệu quả trong học trực tuyến là phụ huynh phải “chia lửa” cùng giáo viên. Khi trẻ học online, phụ huynh có thể đồng hành với trẻ và chia lửa với giáo viên bằng các công việc như chuẩn bị sẵn sàng các dụng cụ học tập, cùng trẻ tạo lập không gian học tập, nói những điều vui vẻ về việc học online để tạo thêm hứng khởi cho trẻ”.

TS. Tô Nhi A lưu ý, mặc dù học online song phụ huynh phải xây dựng cho trẻ một chế độ sinh hoạt tuân thủ đúng lịch trình, nghiêm túc như khi trẻ học ở trường. Tăng cường khả năng tập trung và rèn tinh thần trách nhiệm cho trẻ qua các hoạt động tự phục vụ hàng ngày như giúp mẹ rửa bát, quét nhà, nhặt rau và cài đặt thời gian để trẻ nghiêm túc thực hiện. Điều quan trọng nhất là gia đình và nhà trường phải luôn là cộng sự vì mục tiêu phát triển nhân cách của trẻ….

Trong Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết năm học 2020-2021 ở bậc tiểu học, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn nhận định, năm học 2021-2022 câu chuyện dịch bệnh đặt ra những thách thức lớn đối với quốc gia, xã hội và ngành giáo dục. Những khó khăn của xã hội sẽ tác động sâu sắc đến giáo dục đào tạo. Trong đó, bậc tiểu học sẽ là đối tượng chịu nhiều tác động, tổn thương nhất.

Các cấp học khác có thể học trực tuyến ngay từ đầu năm nhưng với bậc tiểu học và nhất là lớp đầu cấp thì rất khó bởi việc học chịu sự chi phối của cảm nhận trực quan, sinh động.

Những thách thức đòi hỏi ngành giáo dục phải có giải pháp đặc thù, đặc biệt. Bên cạnh bài toán về chất lượng, phải bàn thêm nhiều yếu tố khác làm sao giảm thấp nhất con số trẻ không được đến trường do những khó khăn vì dịch bệnh.

Năm học mới, giáo dục phải xác định việc dạy học trực tuyến không còn là giải pháp tạm thời nữa mà phải xác định dịch Covid-19 là câu chuyện lâu dài để thích ứng. Để đạt hiệu quả, ngành giáo dục phải chuyển trạng thái về tư tưởng, nhận thức, chuyển sang nền giáo dục thích ứng, người thầy phải tâm huyết, linh hoạt, phát huy tính chủ động tối đa để đạt được mục tiêu về chất lượng…

Yến Hoa