Để cha mẹ thêm gần con

Đối thoại cùng con, dễ hay khó là chủ đề chính của buổi tọa đàm vừa mới diễn ra tại Nhà Văn hóa phụ nữ (Q.3, TP.HCM). Một vấn đề tưởng chừng rất bình thường nhưng lại không hề đơn giản chút nào đối với nhiều bậc phụ huynh hiện nay. Mở đầu buổi tọa đàm, ThS. Phạm Thị Thúy – giảng viên của Học viện Hành chính quốc gia khơi gợi: “Hiện nay nhiều ông bố bà mẹ gặp trở ngại trong việc “đối thoại” cùng con, lắng nghe con trò chuyện, đặc biệt là đối với trẻ thuộc độ tuổi từ 14-16".

Vậy thật sự việc này khó như thế nào, và làm sao để tháo gỡ?

Chị Nguyễn Thị Thắm (Q.Gò Vấp) cho biết: “Con gái tôi năm nay học lớp 10. Những năm học trước, cháu rất ngoan và học rất giỏi. Nhưng kể từ khi lên lớp 9 cho tới bây giờ, cháu ít nói và học lực ngày một giảm sút”. Nhận thấy sự thay đổi bất thường này, khi có thời gian rảnh, chị Thắm thường lân la trò chuyện cùng con nhưng con gái chị chỉ im lặng, dạ thưa cho qua chuyện rồi trốn vào phòng chứ nhất định không chịu nói về những chuyện trên lớp như trước đây. Thử nhiều cách vẫn không khá hơn, chị Thắm đành nhờ một cô bạn thân của con gái thường xuyên đến tỉ tê, trò chuyện với cháu. Đến lúc này, con gái chị mới chấp nhận “trút nỗi lòng”.

Còn chị Thanh Thúy (Q. Phú Nhuận) cũng “đau đầu” không kém với cô con gái vừa tốt nghiệp cấp 1 của mình. Chị Thúy kể: “Con gái tôi có tính cách mạnh mẽ, luôn muốn tự lập. Nhưng thời gian gần đây, tôi thấy cháu tỏ ra rất rụt rè. Khi tôi dò hỏi xem trên lớp, bạn bè có chuyện gì không, cháu im lặng rồi lên mạng chat với chị gái. Gặng hỏi mãi cháu mới nói câu ngắn gọn “Bình thường thôi mẹ”.

Bạn Nguyễn Loan đã bật khóc khi nói về trường hợp của mình: “Những năm tháng học phổ thông, em học không được giỏi nên thường xuyên bị ba mẹ đưa ra so sánh với các bạn hàng xóm. Ba mẹ em hay nói những câu đại loại như “Con người ta cũng như mày mà học giỏi, còn mày học đâu đâu”. Tình trạng này kéo dài khiến em bị ức chế dù đã cố gắng rất nhiều. Từ đó em đâm ra không muốn ba mẹ ở nhà, vì sợ bị nói này nói nọ. Em luôn thắc mắc tại sao ba mẹ lại không hiểu là em đã cố gắng hết mức nhưng khả năng chỉ có vậy. Từ đó, giữa ba mẹ và em có một khoảng cách rất lớn”.

Còn chị Thanh Hà (Q.3) lo lắng: “Những khi tôi hỏi cô con gái lớp 6 “Hôm nay có chuyện gì vui buồn ở lớp không?” thì cháu chỉ kể với mẹ toàn những chuyện vui. Không bao giờ nghe cháu nhắc đến chuyện buồn”. Chuyện cô con gái giấu kín chuyện buồn khiến chị Hà không thể hiểu và giúp con. Điều này làm chị rất lo, nhất là những lúc thấy gương mặt con phảng phất nét buồn.

Bàn về vấn đề này, ThS. Hà Trung Thành (giảng viên Trường Cán bộ Quản lý TP.HCM) cho biết: “Khi con trẻ muốn nói, muốn chia sẻ là tốt rồi, còn chuyện nói với ai không quan trọng. Vì thế, nếu muốn con cái gần gũi hơn với ba mẹ thì các bậc phụ huynh cần phải nghĩ thoáng hơn, phải chủ động “làm thân” với con bằng cách giao tiếp vui tươi nhẹ nhàng, tránh gây áp lực”.

Theo ThS. Hà Trung Thành, đa số các bậc cha mẹ thường không thể đối thoại với con em mình bởi cách mở đầu cuộc trò chuyện bằng những câu hỏi mang tính dò xét như: “Đi đâu giờ này mới về; Hôm nay được mấy điểm…”. Điều này vô tình tạo thành áp lực không đáng có cho con cái. Có thể nói, từ trước đến nay, các bậc phụ huynh thường chú trọng vào vai trò của một người thầy chứ chưa đầu tư chu đáo cho vai trò của một người bạn khi ứng xử với con trẻ. Chúng ta nên biết, khâu mở đầu của cuộc đối thoại đóng vai trò rất quan trọng, nó quyết định sự thành công hay thất bại của quá trình chuyện trò. Muốn con trẻ thêm cởi mở, điều đầu tiên cha mẹ cần làm là coi “thiên thần nhỏ” của chúng ta như một người bạn. Hãy mở đầu câu chuyện bằng cách nói dí dỏm nhằm tạo không khí thân thiện, lúc đó không cần bạn khảo, tự các bé sẽ khai.

Nói về nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, ThS. Phạm Thị Thủy nêu vấn đề: “Đã bao giờ các bậc phụ huynh tôn trọng ý kiến con cái chưa? Đã thực sự tâm tình như một người bạn của con hay không?”.

Kết thúc buổi tọa đàm, ThS. Hà Trung Thành đưa ra năm phương cách giúp các bậc cha mẹ thêm gần gũi với con cái. Đó là: Phụ huynh phải biết cách bỏ qua lỗi lầm của con, và định hướng cho con. Còn nếu không bỏ qua được thì hãy học cách chấp nhận và giúp con sửa lỗi. Phải đặt niềm tin tuyệt đối vào con và chia sẻ tích cực như một người bạn thật sự, tôn trọng con để giúp con phát triển.