Để học sinh thành thật về kết quả học tập

“Học thật + thi thật + điểm thật = kết quả đáng tự hào của học sinh (HS)”. Một phép tính thật đơn giản để tìm ra kết quả. Song, trước tình trạng dạy và học hiện nay, để có được kết quả đó lại không phải là điều dễ dàng.

Bàn về vấn đề trung thực trong học tập, trong thi cử và không chạy theo bệnh thành tích thì đã có khá nhiều ý kiến đóng góp của các chuyên gia, lãnh đạo ngành GD-ĐT nhưng kết quả thu được lại chưa khả quan. Bản thân tôi, là một giáo viên – một người trong cuộc, tôi luôn trăn trở làm sao để môi trường giáo dục thực sự công bằng, thực sự là “trung thực trong học tập, trong thi cử và không chạy theo bệnh thành tích”. Làm sao dạy cho các em HS thực sự trung thực trong học tập, trong quá trình kiểm tra và thi học kì? Làm sao để HS nhận thức được ý nghĩa của vấn đề trung thực, từ đó có sự phấn đấu trong học tập cũng như trong cuộc sống?…

1. Trước hết, và cũng là điều quan trọng nhất mà tôi làm là phải công bằng với tất cả HS trong quá trình dạy học của mình, thực sự phải là tấm gương trung thực đối với các em, luôn dạy và ngợi ca về đức tính trung thực. Có như thế, các em mới thực sự đặt niềm tin ở người thầy. Tôi thường minh chứng bằng những việc làm thiết thực, cụ thể chứ không đơn thuần chỉ là lời nói suông. Được giao trách nhiệm làm đề cương ôn tập và soạn thảo đề thi, tôi sẽ không vì lớp đó là HS của mình dạy mà “bật mí” trọng tâm đề thi hay “nhẹ tay” trong khâu chấm điểm. HS do tôi dạy kèm (vì quá yếu) cũng không vì thế mà được ưu ái hơn so với những bạn khác. Với một em HS bị dị tật khiến cho mọi hoạt động chậm hơn bạn bè cùng trang lứa, tôi có thể cho thêm thời gian làm bài hoặc cộng thêm 0,5-1 điểm để khuyến khích tinh thần học tập nhưng vẫn phải để cho HS khác hiểu lý do vì sao tôi làm như thế.

Tôi luôn dạy các em về sự trung thực trong đời sống, trong học tập. Và có lẽ, tôi đã ít nhiều thành công khi một số em thực sự trung thực trong học tập. Có một lần bàn về trung thực trong học tập, trong thi cử, em D.T.T đã khẳng định trước tập thể rằng: “Từ trước, trong giờ kiểm tra và thi học kì, em vẫn xem tài liệu. Từ ngày học thầy, được thầy dạy về sự trung thực, em không còn xem tài liệu nữa, không chỉ môn của thầy mà là tất cả các môn, dù kết quả đó như thế nào”. Vừa rồi, tôi ra đề kiểm tra tổng hợp, trong đó có câu hỏi nghị luận xã hội như sau: Có ý kiến cho rằng:“Học thật, thi thật, điểm thật là kết quả đáng tự hào của người đi học”. Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên. Kết quả thu được thật bất ngờ. Nhiều em đã bày tỏ quan điểm của mình về vấn đề này với những lý lẽ thật sắc sảo.Các em cũng nêu lên thực trạng học thật, thi thật mà điểm ảo, việc “mua – bán điểm” giữa phụ huynh và thầy cô, điều đó làm đánh mất niềm tin ở HS. Trong khi đó, em T.K.T.L cho rằng: “Để chống lại bệnh thành tích, đòi hỏi mỗi chúng ta, những người đi học – đặc biệt là HS, phải trung thực trong học tập và thi cử”, “Trong quá trình học tập và thi cử, nếu ai cũng học thật, thi thật thì điểm thật là kết quả thu được tương xứng với khả năng của mình…”. Hay em H.T.U lại bày tỏ “Những HS chúng ta – chủ nhân tương lai của đất nước, đừng vì những kết quả “hào nhoáng” mà biến cả tương lai kia thành giả. Dẫu có như thế nào, dẫu kết quả có ra sao, chúng ta cũng hãy tự hào về nó, vì đó là con người “thật” của chúng ta và là con đường “thật” chúng ta đi”. Đặc biệt bài viết khá hay của em L.Y.B: “Trong cuộc sống, trung thực là một trong những đức tính nền tảng đạo đức của con người. Đối với một người HS, trung thực càng được cụ thể hóa hơn qua việc: “Học thật, thi thật, điểm thật là kết quả đáng tự hào của người đi học””.

Đúng như thế, những hành động thật, những việc làm thật luôn mang đến ý nghĩa thiết thực, đáng trân trọng trong cuộc sống.

Như vậy, có “Học thật, thi thật” mới mang đến những điểm số thật, nó đánh giá một cách khách quan chất lượng của việc dạy và học. Đó mới là giá trị đích thực của cuộc sống. Trung thực trong học tập và thi cử sẽ giúp ta có nhiều hiểu biết, làm giàu vốn tri thức cho bản thân và là hành trang hữu ích để bước vào tương lai. Kết quả đó dù thấp hay cao cũng là đáng quý, vì chúng ta đã làm hết khả năng của mình, đó là thành quả đáng trân trọng, tự hào của người chân chính. Nó góp phần làm cho xã hội ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại những kẻ chạy theo bệnh thành tích, sử dụng bằng cấp, điểm số ảo… Họ vô tình đánh mất chính mình và làm hoen ố đi sự văn minh, tiến bộ của xã hội.

Việc học là một quá trình không có điểm dừng, kết quả không chỉ để cho hôm nay mà cho cả mai sau. Vậy, HS chúng ta cần phải phấn đấu và phát huy hơn nữa về “Học thật, thi thật, điểm thật” để môi trường học đường là nơi đáng tin cậy, đào tạo ra những nhân tài cho đất nước.

2. Ở đây tôi chỉ bàn một vấn đề nhỏ là học thật, thi thật và điểm thật trong một phạm vi nhỏ: Nhà trường, phụ huynh và HS. Với nhà trường – thầy cô, phải thực sự công bằng với tất cả HS, đừng vì những lí do cá nhân (quen biết, dạy thêm, con của trưởng ban đại diện cha mẹ HS, tiền bạc…) mà nâng điểm cho các em. Đừng bắt các em học nhiều, nhất là lối học vẹt vì sẽ khiến các em không kham nổi, vô tình dẫn tới thái độ không trung thực. Đừng để các em là nạn nhân của bệnh thành tích. Với phụ huynh, đừng vì chức quyền, đừng vì những động cơ không tốt để “mua” điểm cho con em mình, làm các em mình suy nghĩ lệch lạc trong học tập, trong cuộc sống. Với HS – người đi học – phải biết trân trọng chính bản thân mình, ý thức việc học của bản thân mình, đừng dựa dẫm người khác thì đó mới là kết quả thực sự, kết quả đáng tự hào vì thành quả đó là của chính bản thân mình tạo ra, không hổ thẹn với chính mình.

Và, chung quy lại, tất cả chúng ta (phạm vi nhỏ – thầy cô, phụ huynh, HS – ý nghĩa lớn) cần phải ý thức và thực hiện “Học thật, thi thật, điểm thật là kết quả đáng tự hào của người đi học”, có như thế thì môi trường giáo dục thực sự trong sạch, vững mạnh, công bằng và văn minh.

Thái Hoàng