Để tiết chủ nhiệm không là giờ… hành hạ: Bài cuối: Vượt khỏi khuôn, thay đổi tư duy

Tuy nhiên, hiện nay, sự nhầm lẫn giữa vai trò cố vấn và “chủ” trong cụm từ “chủ nhiệm” khiến GV đi chệch hướng so với nhiệm vụ của mình. Với vai trò cố vấn là người chủ nhiệm thống nhất yêu cầu về nội dung, hình thức hoạt động với đội ngũ cán bộ lớp và gợi thêm vài vấn đề để các em hoạt động. GVCN vạch ra, định hướng nhằm giúp các em thể hiện tinh thần trách nhiệm mạnh dạn phê và tự phê giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.

Từ trước đến giờ, phương tiện chủ yếu để tiến hành sinh hoạt chủ nhiệm đó chính là dựa trên nội dung mà nhà trường, giám thị, Đoàn thanh niên đề ra trong tiết sinh hoạt dưới cờ, dựa trên các báo cáo của ban cán sự lớp. Hình thức và phương tiện khá là rập khuôn, thiếu tính chủ động. Sự rập khuôn này xuất phát từ khuôn mẫu tư duy chưa chú trọng thật sự trong việc tổ chức giờ sinh hoạt chủ nhiệm. Vấn đề về tầm quan trọng của việc khơi dậy sự hứng thú của HS trong những tiết sinh hoạt chủ nhiệm chưa được nhấn mạnh.

Hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học được triển khai một cách mạnh mẽ và khá tích cực. Nhưng đổi mới phương pháp giáo dục chưa được đào sâu. Sự đổi mới không bắt nguồn ở đâu xa chỉ cần một sự chủ động và tích cực, cởi mở tiếp thu cái mới sẽ khiến những giờ chủ nhiệm là những giây phút cả thầy và trò đều mong đợi. Ngoài các phương pháp giáo dục truyền thống, người GV cần chủ động kết hợp với các phương pháp tích cực thông qua việc tổ chức vui chơi nhẹ nhàng, sinh động mà gần gũi để tạo không khí vui vẻ, sảng khoái tinh thần, đoàn kết thân ái trong tập thể… Điều quan trọng là người GV làm công tác chủ nhiệm phải chịu khó lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của học trò mình về một giờ sinh hoạt lý tưởng. Tích cực và chủ động đa dạng hóa nội dung và hình thức sinh hoạt chủ nhiệm để vượt qua khỏi khuôn tư duy về một giờ chủ nhiệm đã được định hình sẵn. Ở một số trường phổ thông tại TP.HCM hiện nay, một số GV đã mạnh dạn đưa giáo dục kỹ năng sống vào giờ sinh hoạt chủ nhiệm khi chưa được yêu cầu từ ban giám hiệu. Nhảy ra khỏi cái khuôn của giờ chủ nhiệm, các thầy cô đã thay những giờ “xử án” học trò bằng những trò chơi nhận thức và bằng những câu chuyện thời sự trong tuần. Cũng có nhắc nhở và “bùng nổ” nhưng không ai nói gì cả mà chính HS cảm nhận được lỗi lầm của mình và tự nhận lấy hình phạt của riêng mình thông qua các trò chơi và các câu chuyện thú vị.

Công tác chủ nhiệm quả thật là một trách nhiệm khó khăn và vất vả. Nhưng có rất nhiều GV đã yêu và gắn bó với vai trò này bởi họ hiểu trong cái sự nhọc nhằn có vô vàn điều thiêng liêng. Hãy gieo những điều thiêng liêng ấy vào tâm hồn học trò bởi những niềm vui trong cuộc sống, niềm vui trong học hành, niềm vui khi là chính mình… trong những giờ chủ nhiệm.

Cuộc sống hiện nay đã quá nhiều áp lực và trách nhiệm của thế hệ trẻ trở nên ngày càng nặng nề hơn. Vì thế, người thầy ngày nay không thể đem khuôn mẫu cũ khi không còn phù hợp với tâm lý để giáo dục học trò. Học trò càng năng động, càng tích cực, càng sáng tạo, muốn chinh phục và thể hiện bản thân nhiều hơn. GVCN cũng cần phải bản lĩnh hơn, khéo léo hơn, tinh tế và sáng tạo hơn, đa dạng hơn trong nhiệm vụ giáo dục HS để giờ chủ nhiệm không còn là giờ “hành hạ” trong tâm trí các em. Bởi tập thể lớp học như một gia đình thứ hai mà trong đó người GVCN đóng vai trò là cha là mẹ, quán xuyến và hướng dẫn bằng sự khéo léo, tình yêu thương, sự tin tưởng, nhiệt thành chứ không phải quản lý theo bất cứ khuôn mẫu nào…

Tiến sĩ tâm lý Huỳnh Văn Sơn