Đề xuất “nới” 3 năm tuổi hưu với lao động nữ khu vực hành chính

Vấn đề điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cho lao động (LĐ) nữ đã được đưa ra bàn cãi từ nhiều năm nay nhưng vẫn chưa đưa ra được quyết định thống nhất. Mới đây, Viện Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn lao động VN) đã thực hiện chương trình điều tra, lấy ý kiến trên quy mô rộng tại các cơ quan, DN đang hoạt động ở nhiều địa phương trên cả nước.

Theo báo cáo, đã có gần 3.000 phiếu điều tra đã được gửi đến nữ công nhân, viên chức và lao động thuộc khu vực sản xuất kinh doanh ở các loại hình DN, khối hành chính sự nghiệp các cơ quan, đoàn thể thuộc đủ mọi trình độ chịu sự chi phối bởi các quy định về tuổi nghỉ hưu của nhà nước. 

Từ kết quả thu thập được Viện Công nhân và Công đoàn đã đề xuất tuổi nghỉ hưu đối với LĐ nữ cho hai khu vực riêng. Cụ thể, trong khu vực sản xuất kinh doanh có 3 nhóm. Thứ nhất, LĐ nữ nghỉ hưu ở độ tuổi 55 như quy định hiện hành bao gồm LĐ nữ làm việc trong môi trường và điều kiện làm việc bình thường; Thứ hai, tuổi nghỉ hưu từ 50-55 tuổi cho LĐ nữ có đủ 15 năm làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (theo danh mục do Bộ LĐTB&XH và Bộ Y tế ban hành). 

Cuối cùng, LĐ nữ nghỉ hưu từ 47 – 50 tuổi khi có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (theo danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm, độc hại) do Bộ LĐTB&XH và Bộ Y tế ban hành. Ngoài ra, ở khu vực này Tổng LĐLĐ Việt Nam và các bộ, ngành có liên quan xem xét xây dựng chính sách trình Chính phủ quy định cụ thể về việc giảm tuổi nghỉ hưu với LĐ nữ thuộc hai ngành chế biến cao su và chế biến thủy, hải sản xuống 45 tuổi.

Tại khu vực hành chính sự nghiệp, nhóm nghiên cứu đề xuất nên quy định thống nhất tuổi nghỉ hưu của LĐ nữ khu vực hành chính là 58 tuổi (tăng 3 tuổi so với quy định hiện hành). Ngoài ra, LĐ nữ nghỉ hưu ở độ tuổi 50 – 55 khi có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, công việc đặc thù theo danh mục nghề nặng nhọc, độc hại, đặc thù do cơ quan chức năng quy định.

Cuối cùng, LĐ nữ nghỉ hưu ở độ tuổi 47 – 50 khi có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, nguy hiểm, hoặc công việc rất đặc thù, theo danh mục nghề, công việc do Bộ Lao động Thương binh xã hội và các cơ quan liên quan quy định (Bộ Y tế, Bộ Giáo dục Đào tạo…).
Với khảo sát này Viện Công nhân và Công đoàn kỳ vọng sẽ có được cái nhìn tổng thể và ý kiến đa dạng của nữ công nhân lao động trong cả nước về vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của bản thân họ; đồng thời có cái nhìn khách quan và đúng đắn về khả năng làm việc của LĐ nữ sau độ tuổi LĐ, tác động của việc nâng tuổi nghỉ hưu của LĐ nữ tới tình trạng thất nghiệp của nhóm thanh niên trẻ bước vào thị trường LĐ hằng năm.

Theo khảo sát của Bộ LĐ-TB&XH, tại Việt Nam, lao động nữ và nam làm cùng công việc nhưng lao động nữ được trả lương ít hơn. Ở lao động lớn tuổi, nam vẫn được đề bạt, tăng lương cao hơn nữ. Một thực tế nữa, sau khi nghỉ hưu, có đến hơn 60% lao động nữ vẫn tiếp tục làm việc để kiếm thêm thu nhập. Điều này cho thấy nhu cầu lao động để cải thiện thu nhập của lao động nữ rất cao nhưng điều kiện xã hội đã không cho phép họ thực hiện mong muốn này.

Theo bà Nelien Haspels, chuyên gia cao cấp về giới và các vấn đề lao động nữ của Văn phòng Tiểu khu vực Đông Á – Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) Bangkok, việc khống chế tuổi nghỉ hưu của nữ giới trước đây nhằm bảo vệ phụ nữ lớn tuổi và ghi nhận khối lượng công việc của phụ nữ ở nơi làm việc và ở nhà. Tuy nhiên, biện pháp này ngày nay được cho là lỗi thời, ở góc độ nào đó đã ảnh hưởng đến thu nhập của phụ nữ.

Tại Việt Nam, quy định về tuổi hưu nữ là 55 tuổi, nam là 60 tuổi (trong điều kiện làm việc bình thường) đã được thực thi hơn 60 năm qua.