Diễn tập chữa cháy và cứu nạn tại Nhà ga metro Bến Thành

Sáng 23-12, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an TP.HCM phối hợp với 22 đơn vị liên quan tổ chức diễn tập phương án chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại Nhà ga ngầm trung tâm Bến Thành (trước chợ Bến Thành).

Đám cháy khiến khách hàng hoảng loạn, tháo chạy

Diễn tập nhằm đảm bảo an toàn trước khi tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) của hệ thống đường sắt đô thị TP.HCM chính thức đưa vào hoạt động.

Tham gia buổi diễn tập có hơn 4.000 người và 159 phương tiện chuyên dụng thuộc 22 đơn vị Công an TP.HCM, Bộ Công an cùng các sở ban ngành trên địa bàn TP.HCM. Đây là buổi diễn tập quy mô nhất năm 2023 diễn ra tại ga metro Bến Thành.

Tình huống giả định, vào lúc 10 giờ 00 phút ngày 23-12-2023, trong lúc hoạt động bình thường tại Nhà ga trung tâm Bến Thành (ga ngầm) thì trạm biến thế gặp sự cố cháy, nổ ở tầng hầm B1. Đám cháy từ trạm biến thế bên trong ga ngầm dẫn đến mất điện và 2 đoàn tàu dừng trong đường ngầm gần khu vực ke ga (đoạn trả và nhận khách).

Lực lượng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ, Công an TP.HCM bàn phương án xử lý sự cố

Giả định đoàn tàu T1 đang chạy từ hướng Suối Tiên về Nhà ga trung tâm Bến Thành và đoàn Tàu T2 đang xuất phát từ Nhà ga trung tâm Bến Thành đi về hướng Suối Tiên gặp sự cố lẫy cửa tự động của đoàn tàu T1 bị hỏng không mở được làm 300 người bị kẹt lại, trong đó có 30 người ngất xỉu và cần lực lượng cứu nạn, cứu hộ ứng cứu.

Sự cố làm đám cháy đang phát triển nhanh chóng, lan truyền theo các hệ thống kỹ thuật, hệ thống điện sang khu vực ke ga, quầy vé… lượng khói, khí độc tỏa ra nhiều. Số lượng người thoát nạn bao gồm nhân viên, khách hàng, hành khách ở khu vực chờ tàu với đủ thành phần, lứa tuổi đang trong tình trạng hoảng loạn, mất phương hướng di chuyển và không xác định được lối thoát nạn.

Lực lượng PCCC nỗ lực dập đám cháy

Sự cố gây nên cảnh tượng hỗn loạn, gây mắc kẹt đối với hàng ngàn người trong khu vực xảy ra sự cố, chưa thể xác định số lượng thương vong. Những khách hàng hoảng loạn tìm cách thoát nạn trong quá trình di chuyển ra ngoài, có khoảng 50 người do chen chúc, dẫm đạp nên đã bị thương, một số người ngất xỉu, một số người bị kẹt lại do cấu kiện công trình sụp đổ tại các khu vực bên trong tầng hầm B2, B1.

Đồng thời, lúc này một số khách hàng, nhân viên tại tầng hầm B2 hoảng loạn chạy vào bên trong thang máy để di chuyển lên phía trên để thoát ra khỏi nhà ga. Trong quá trình hoảng loạn di chuyển ồ ạt vào thang máy, khi đang vận chuyển thì thang máy gặp sự cố, dừng đột ngột, không hoạt động dẫn đến có khoảng 10 người mắc kẹt bên trong cabin thang máy. Người bên trong chen lấn, không khí bên trong hạn hẹp, thiếu ôxy làm khó thở và có 4 người đã ngất xỉu, cần có sự giúp đỡ từ lực lượng chức năng.

Tại kiot ABC (tầng hầm B1) một số công nhân đang tiến hành hàn cắt (hàn xì) sửa chữa thì bất ngờ mất điện toàn Trung tâm ga do sự cố cháy, nổ tại trạm biến thế. Nhóm công nhân nhanh chóng thoát thân bỏ lại dụng cụ thiết bị hàn cắt đang hoạt động ở nhiệt độ cao tiếp xúc với các vật liệu, hàng hóa tại kiot gây cháy lớn và gây nổ sụp đổ cấu kiện công trình. Khi xảy ra sự cố, số lượng hành khách, nhân viên khu vực ke ga chờ tàu lên đến hàng trăm người, khu vực trung tâm thương mại tập trung hàng nghìn người đang mua sắm, ăn uống, vui chơi…

Lực lượng PCCC cơ sở có mặt kịp thời triển khai hệ thống PCCC của nhà ga (hệ thống báo cháy, loa phát thanh, thông gió hút khói, hệ thống chữa cháy vách tường…) để xử lý ban đầu. Tuy nhiên đám cháy từ khu vực trạm biến áp phát triển quá nhanh chóng, đám cháy lan rộng và gây chạm chập hệ thống kỹ thuật điện, gây mất điện toàn diện trong nhà ga. Sau sự cố mất điện, hệ thống thông gió hút khói trong nhà ga ngưng hoạt động, khói và khí độc từ đám cháy trong khoảng thời gian ngắn đã bao trùm dày đặc bên trong nhà ga gây khó khăn cho công tác thoát nạn cũng như triển khai chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ của lực lượng PCCC của cơ sở.

Lực lượng PCCC đưa người bị ngất xỉu ra ngoài cấp cứu

Hệ thống chữa cháy trong nhà và chữa cháy tự động không hoạt động được do mất điện (không có máy bơm chữa cháy động cơ Diezen). Lực lượng PCCC cơ sở có mặt nhưng lúng túng, chưa xử lý kịp thời khiến đám cháy nhanh chóng phát triển và cháy lan sang các kiot bên cạnh. Toàn bộ khu vực tầng hầm B1 bị nhiễm khói, khí độc từ sản phẩm cháy.

Do quá trình xảy ra sự cố tại khu vực nhà ga ngầm (Nhà ga trung tâm Bến Thành) làm số lượng lớn người từ các lối lên xuống F1, F2, F3, F6 của nhà ga thoát ra ngoài tập trung đông người gây hoảng loạn trên mặt đường trước chợ Bến Thành ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông. Lúc này tại nút giao thông giao nhau (đường Trần Hưng Đạo – Lê Lợi – Hàm Nghi – Lê Lai) xảy ra va chạm giao thông giữa hai xe ôtô 4 chỗ và xe tải chở hóa chất sử dụng trong y tế. Vụ tai nạn giao thông làm hai ô tô biến dạng khiến 4 người bị mắc kẹt bên trong, nhiên liệu trên xe rò rỉ gặp nguồn nhiệt gây cháy. Đồng thời cú tông mạnh đã làm xe tải chở hóa chất nổ lốp và nghiêng xe, bên trong xe tải các can nhựa chứa hóa chất bị bục vỡ.

Khi xảy ra sự cố cháy, nổ tại tầng hầm B1, Hệ thống tiếp nhận và xử lý thông tin khẩn cấp “Help 114” của Công an TP nhận được tín hiệu cảnh báo cháy tại hầm B1 nhà ga Bến Thành. Thông qua tín hiệu báo cháy và hình ảnh được truyền về từ đầu báo cháy và camera dưới hầm B1 được hiển thị trên bản đồ số của hệ thống, Trung tâm chỉ huy 114 xác định đang xảy ra cháy tại khu vực hầm B1, lập tức báo cáo chỉ huy chữa cháy, đồng thời báo động, điều động các đơn vị Cảnh sát PCCC và CNCH đến ngay hiện trường vụ cháy. Buổi diễn tập kết thúc lúc 10 giờ 30 phút cùng ngày.

Trung tướng Lê Hồng Nam – Giám đốc Công an TP.HCM – cho hay, Nhà ga trung tâm Bến Thành tọa lạc trước chợ Bến Thành được xây dựng trên khu đất rộng 45.000 mét vuông, tổng diện tích mặt sàn xây dựng khoảng 22.000 mét vuông. Công trình có kiến trúc xây dựng 4 tầng hầm với 6 lối lên xuống nhà ga (từ F1 đến F6). Công trình vừa là nhà ga vừa là trung tâm mua sắm, tham quan. Khi đưa vào khai thác, cao điểm tại nhà ga có thể lên đến 25.000 người. Cùng đặc điểm là công trình ngầm, công tác cứu nạn, cứu hộ khó khăn, nếu xảy ra sự cố cháy nổ sẽ xảy ra hậu quả nghiêm trọng.

“Mục tiêu của buổi diễn tập nhằm nâng cao ý thức, kỹ năng, năng lực, công tác phối hợp về PCCC và cứu nạn, cứu hộ khi xảy ra tình huống cháy, sự cố, tai nạn tại các công trình thuộc tuyến metro và ga metro Bến Thành. Bên cạnh đó, nâng cao năng lực điều hành, chỉ huy, khả năng điều động lực lượng, phương tiện chuyên dụng, xử lý cứu nạn tại những sự cố phức tạp”, trung tướng Lê Hồng Nam nhấn mạnh.

Tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) dài 19,7 km với tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỉ đồng từ vốn vay ODA của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản và vốn đối ứng từ ngân sách TP.HCM. Dự án có điểm đầu là nhà ga Bến Thành (Q.1) và điểm cuối là Long Bình (TP.Thủ Đức). Dự kiến, tuyến metro số 1 sẽ vận hành thương mại vào tháng 7-2024.

Hồ Trinh