Dinh dưỡng đúng cho năm học mới khỏe mạnh

Theo chuyên gia Health Coach Trần Lan Hương (người Việt Nam đầu tiên trở thành chuyên gia huấn luyện dinh dưỡng và sức khỏe được chứng nhận bởi Hiệp hội Thực hành không dùng thuốc Hoa Kỳ AADP và Viện Dinh dưỡng Cân bằng chuyển hóa Metabolic Balance, CHLB Đức), hiện nay nhiều phụ huynh vẫn quan niệm rằng con mập mạp, bụ bẫm là khỏe. Song song với chế độ dinh dưỡng “quá đà”, hầu hết HS có thời khóa biểu học tập dày đặc (gồm học chính khóa và học thêm), không có điều kiện vận động dẫn đến nhiều trẻ đang bị thừa cân, béo phì nhưng thiếu hụt các loại vitamin, khoáng chất cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí tuệ.

HS cần chế độ dinh dưỡng đa dạng, đầy đủ chất đạm, béo, bột đường và chất xơ

HS đang ăn uống, vận động sai cách

Bà Hương cho biết: Hiện nay, trẻ em tại TP.HCM đang ăn uống nhiều gấp đôi lượng chất đạm (205%) và gấp 1/3 (133%) lượng chất béo cần thiết, nhưng lại thiếu hụt 4 loại vitamin (A, D, E, K) – trong đó thiếu vitamin D trầm trọng nhất (chỉ đạt 17%); thiếu chất xơ và thiếu vận động. Việc thừa chất này, thiếu chất nọ như trên dẫn đến hậu quả là hơn một nửa trẻ đang trong tình trạng thừa cân béo phì, không tối ưu phát triển não, chiều cao, sức đề kháng. Bên cạnh đó, nguy cơ sau này trẻ sẽ bị các bệnh như: dậy thì sớm, bệnh tiểu đường, tim mạch, ung thư, lão hóa sớm…

Nguyên nhân chính là do phần lớn phụ huynh chưa có hiểu biết đầy đủ, toàn diện về chế độ dinh dưỡng đúng cho con. Thậm chí không ít phụ huynh vẫn còn chăm sóc con với những quan niệm sai lầm như cho rằng con mập mạp, bụ bẫm là khỏe mạnh; cho rằng việc học tập của con quá nặng kiến thức nên cần bổ sung nhiều năng lượng… Bên cạnh đó, để tiện lợi, tránh mất nhiều thời gian, không ít phụ huynh đã lựa chọn cho con những loại thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, hóa chất…

Sai lầm cũng phổ biến không kém là phụ huynh đang quá “cuồng sữa” cho con. Nhiều bậc cha mẹ chia sẻ rằng, từ những thông tin quảng cáo rằng sữa bò, sữa tươi tốt cho sự phát triển của trẻ, cung cấp DHA, canxi và các dưỡng chất cần thiết, họ đã không ngại ngần mua sữa cho con sử dụng. Mức độ sử dụng sữa phổ biến của trẻ là khoảng 2 hộp/ngày (180ml/hộp). Đặc biệt nhiều phụ huynh cho biết, con của họ được cho uống sữa thay cho nước, trẻ được uống sữa cho đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của nhiều chuyên gia dinh dưỡng, trẻ từ 7 tuổi trở đi đã giảm dần hoặc không còn men tiêu hóa sữa, việc cho trẻ ở lứa tuổi trên uống sữa là thừa hoặc có thể dẫn đến các tác hại khác cho sức khỏe của trẻ vì trẻ chỉ thích uống sữa, thay vào đó sẽ kém ăn, kém uống nước.

Cần thay đổi ngay từ đầu năm học

Bà Hương thông tin, theo Học viện Dinh dưỡng tổng hợp ở Mỹ, 2 yếu tố để sống vui – sống khỏe là dinh dưỡng đúng và lối sống khỏe (gồm 2 yếu tố là thể dục và kiểm soát stress). Đối với dinh dưỡng đúng, để con khỏe mạnh, đầy đủ chất và phát triển toàn diện cả thể chất lẫn trí tuệ, ngay từ đầu năm học mới cha mẹ cần thay đổi chế độ dinh dưỡng hàng ngày cho con bằng những thực phẩm tự nhiên toàn phần, nói không với các sản phẩm chiết xuất vi chất (các loại vitamin tổng hợp hoặc các sản phẩm sữa bổ sung vitamin).

Chế độ dinh dưỡng cần đa dạng từ chất đạm, chất béo, bột đường, chất xơ… Tuy nhiên không nên cho trẻ ăn quá nhiều chất đạm và chất béo, thay vào đó nên bổ sung nhiều rau củ, quả, cá. Đồng thời, trong tất cả các món ăn cần giảm lượng muối. Phụ huynh có thể bổ sung thêm chất cho trẻ bằng các loại hạt như ngũ cốc, hạt điều, các loại đậu. Không nên chiều chuộng trẻ cho ăn các loại thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, hóa chất. Trẻ từ 7 tuổi trở đi nên ngưng uống sữa, thay vào đó trẻ nên uống nước theo nhu cầu của cơ thể.

Phụ huynh nên lựa chọn cho con và gia đình những thực phẩm rõ nguồn gốc, nói không với những thực phẩm, rau, củ, quả biến đổi gen. Dù chưa có công trình khoa học nghiên cứu và chứng minh thực phẩm biến đổi gen gây hại cho con người, nhưng nhiều chuyên gia dinh dưỡng tại các nước phát triển đã khuyến cáo việc sử dụng thực phẩm biến đổi gen trong thời gian lâu dài trên các vật chủ thí nghiệm đã ít nhiều ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.

Bên cạnh chế độ ăn đa dạng, đủ chất, lành mạnh, trẻ cần có chế độ vận động phù hợp. Trẻ có thể ra nắng chơi, vận động ít nhất 30 phút, hoặc tham gia các môn thể dục vận động nhẹ phù hợp lứa tuổi như: bơi, đánh cầu lông, bóng bàn… Ngoài ra, phụ huynh không tạo áp lực học tập cho con quá lớn có thể khiến trẻ bị stress, căng thẳng. Nên tạo điều kiện để trẻ học tập, rèn luyện một cách thoải mái, sáng tạo và tự tin…

Bài, ảnh: Hoài Thương