“Dụ” sinh viên đi bán hàng đa cấp

Nghe Thảo (sinh viên Trường CĐ Kinh tế) người tự giới thiệu là nhân viên “cấp bậc 2 sao” của Công ty HTĐ (Q.9) rủ tham gia buổi tập huấn tổ chức hàng tuần, tôi thử một lần xem như thế nào. Đầu tiên, tôi phải đóng 50 ngàn đồng để lấy thẻ thành viên VIP. Người thuyết trình (sếp 5 sao) luôn luôn được các học viên chào đón bằng những tràng pháo tay nồng nhiệt, do được dặn trước và tập luyện nhiều lần.

Sau màn giới thiệu cấp bậc cùng mức lương “khủng” của những nhân viên ưu tú đã và đang làm việc tại công ty khiến nhiều người phải trầm trồ, các “sếp” bắt đầu thuyết phục thành viên mới mua hàng bằng lời lẽ hết sức ngọt ngào: “Bạn chỉ cần bỏ ra khoảng 1,8 triệu đồng (tùy theo loại hàng chọn mua), vừa có đồ dùng mang về cho gia đình, lại được đăng kí thành viên của công ty. Bạn thấy không, anh N., chị T. có thu nhập trên 20 triệu đồng/ tháng. Chẳng những không mất gì mà chính bạn đang làm chủ bản thân. Bạn hãy nắm bắt lấy cơ hội này. Chúng tôi luôn hoan nghênh bạn đến với công ty”. Nếu không mang đủ tiền, họ sẵn sàng cho bạn trả trước một nửa, sau đó quay lại trả tiếp, chỉ cần có người bảo lãnh hoặc để lại một cái gì đó để làm chứng. Cứ mỗi lần giới thiệu một người mua sản phẩm của công ty, người môi giới sẽ được 300 ngàn đồng.

Tại Công ty LH trên đường Cộng Hòa (Q.Tân Bình), các sản phẩm bày bán chủ yếu là mỹ phẩm, thực phẩm chức năng giúp giảm cân, tăng cân, tăng cường sinh lực… Mức giá thấp nhất của một sản phẩm từ 800 ngàn đồng trở lên.

Thành viên mới sẽ tham gia một lớp đào tạo do chính người có mức thu nhập cao nhất công ty trực tiếp hướng dẫn. Họ luôn được đón tiếp niềm nở, được dẫn đi tham quan tòa nhà công ty, thăm các phòng thẩm mỹ, trưng bày thuốc, thậm chí còn được dùng thử son, phấn trang điểm, mát-xa miễn phí. Sau một hồi tham quan hết lầu này đến lầu khác, mọi người vào lớp học. Trên máy chiếu lần lượt hiện ra hình ảnh nào là xe hơi, nhà lầu với trang trí nội thất sang trọng ở những khu chung cư cao cấp hay vị thế đắc địa. Bên cạnh đó là các gương mặt thành công trong lĩnh vực này. Theo lời kể của người thuyết trình, tuy chỉ ngồi một chỗ nhưng họ có thể kiếm ra hàng tỷ đồng một năm.

Không ít người vào đây đã nuôi ước mơ giàu sang một cách nhanh chóng như lời hứa hẹn “Chúng tôi sẽ tạo mọi điều kiện để anh chị giàu lên như chúng tôi. Đến một lúc nào đó chúng ta có thể tự hào nói rằng, người nghèo không phải là chúng ta”. Thế nhưng, trên thực tế, chưa thấy của cải ở đâu, không ít người đã mang nợ chồng chất, lắm sinh viên đã phải nghỉ học vì bị gạt tiền hay vay nợ quá nhiều. Vì lợi nhuận, nhiều bạn trẻ đã lợi dụng sự tin tưởng của người thân, bạn bè để bán được sản phẩm ăn hoa hồng. Theo giới thiệu của chị T. (sếp 5 sao của Công ty HTĐ), 75% lợi nhuận bán hàng thuộc về nhân viên (tiền bán sản phẩm + tiền hoa hồng), công ty chỉ thu 25%. Mức thu nhập hấp dẫn là vậy nhưng tại sao vẫn có nhiều người “bỏ của chạy lấy người”? Trường hợp của Hồ Thị L., quê ở Bình Phước là một ví dụ điển hình. Đang theo học năm nhất Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, nghe lời rủ rê từ một người bạn đi bán hàng đa cấp cho một công ty điện tử, L. cố gắng thuyết phục nhiều bạn bè tham gia mạng lưới của mình. Cô bạn bỏ rất nhiều thời gian lang thang ở nhiều nơi để tìm “mồi”, dùng tiền học phí mua sản phẩm để được lên sao. Đến khi nhà trường đình chỉ học và gửi giấy về gia đình, L. mới nhận ra mình đã đi sai đường. Hiện L. đang làm công nhân, dành dụm tiền để được đi học lại. Chất lượng sản phẩm của những công ty bán hàng đa cấp cũng là điều đáng nói, nhất là đồ điện tử, chỉ sử dụng một thời gian là hỏng. Trong khi số tiền mua sản phẩm cùng loại ngoài thị trường lại rẻ hơn khoảng 1,5 lần.

Không những lừa cả bạn thân chơi chung 7 năm để lấy 2 triệu đồng mua sản phẩm, Thu H. (sinh viên khoa kế toán, trường CĐ nghề) còn xin tiền ba mẹ mua thêm nhiều thứ khác trong công ty về bán lại cho người thân. Một tháng đầu, mọi việc rất suôn sẻ. Qua tháng thứ hai, những món hàng đồng loạt hỏng, không ai trả tiền cho H. Sau ba tháng làm việc ở công ty này, không biết làm được bao nhiêu tiền nhưng số nợ của H. đã lên đến 10 triệu đồng. Số tiền này không nhỏ đối với một sinh viên. Nhưng xem ra H. vẫn còn may vì gia đình khá giả nên sau khi trả hết nợ, cô bạn vẫn được đi học. Không riêng gì các bạn sinh viên mà ngay cả giáo viên, nhân viên văn phòng… cũng tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp, nhưng hầu hết đều không trụ được lâu.