Đưa văn hóa truyền thống vào trường học: Hiệu quả từ đổi mới giáo dục

Đưa văn hóa truyền thống vào trường học: Hiệu quả từ đổi mới giáo dục - Audio

00:00 / 00:00

An audio error has occurred, player will skip forward in 2 seconds.

1 Đưa văn hóa truyền thống vào trường học: Hiệu quả từ đổi mới giáo dục Audio

Lần đầu tiên sân khấu về cải lương, hát bội, múa rối nước, hò lý được học sinh Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3, TP.HCM) tái hiện một cách gần gũi, chân thực và sống động trong dự án “Nối tiếp tinh hoa” – dự án học tập liên môn khối 10 ở 3 môn ngữ văn, giáo dục địa phương và hoạt động trải nghiệm hướng nghiệp…

Học sinh tự tin đứng cạnh các nghệ sĩ trên sâu khấu biểu diễn hát bội

Không chỉ đưa kiến thức bài học gắn với thực tế, giúp học sinh được tiếp cận với các loại hình nghệ thuật truyền thống, dự án còn là cơ hội để học sinh phát huy năng lực, sự sáng tạo để đưa nghệ thuật truyền thống “sống” cùng với “đời sống” của người trẻ. Trên hết, là trái ngọt của quá trình đổi mới giáo dục của nhà trường.

Đưa “đời sống” của nghệ thuật truyền thống “sống” trong học sinh

Buổi báo cáo dự án “Nối tiếp tinh hoa” của cô, trò khối 10, Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai được ví như một “live show” đậm chất nghệ thuật truyền thống. Từ cải lương, hát bội, hò lý, múa rối nước đều lần lượt được tái hiện, do chính học sinh sắm vai, thể hiện. Đứng cạnh những nghệ sĩ của Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP.HCM, Nhà hát Múa rối nước Rồng Vàng…, nhưng các em học sinh đã tự tin thể hiện tài năng và niềm say mê của mình như người nghệ sĩ thực thụ.

Sắm vai Trần Ích Tắc trong vở cải lương Trần Quốc Toản bóp nát quả cam, Nguyễn Ngọc Thạch – lớp 10P1 đã thể hiện tròn vai về một nhân vật phản diện từ thần thái, giọng nói, cho đến biểu cảm, dáng đi. Để hóa thân vào nhân vật, Thạch đã có hơn 3 tháng tìm hiểu về nghệ thuật cải lương, trò chuyện với nghệ sĩ, được cùng “khóc, cười” với nhân vật.

“Cải lương là một loại hình nghệ thuật bình dị song lại có sức hút vô cùng lớn. Thế nhưng, để có thể nhận ra được vẻ đẹp của cải lương thì người trẻ phải có cơ hội để được tìm hiểu, trải nghiệm. Em mong rằng sau dự án này, nhà trường sẽ có thêm nhiều hơn nữa các chương trình, hoạt động, dự án để chúng em có thêm cơ hội tiếp cận với các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc” – Thạch bày tỏ.

Qua dự án, Anh Thư – lớp 10A15 lại có cơ hội tìm hiểu sâu về nghệ thuật múa rối nước. 3 tháng thực hiện dự án, Thư có dịp trò chuyện cùng các nghệ sĩ Nhà hát Múa rối nước Rồng Vàng để hiểu về lịch sử của loại hình nghệ thuật này. Hình ảnh người nghệ sĩ chân tay tím tái do phải ngâm mình dưới nước suốt cả giờ đồng hồ để biểu diễn một vở diễn… đã khiến bạn vô cùng xúc động và biết ơn những cống hiến không mệt mỏi của họ.

“Suốt thời gian làm dự án, mỗi vở diễn sáng đèn tại nhà hát múa rối nước em cùng các bạn đều có mặt nhưng điều em tâm tư là khán giả hầu hết lại là người nước ngoài. Khán giả Việt, đặc biệt là người trẻ rất ít, nếu có đa phần là đoàn học sinh các trường học. Khi thực hiện dự án, chúng em đã phát hành thẻ bài trò chơi Lật úp mở rối cùng các móc khóa hình nhân vật múa rối nước, các sticker, bình nước, túi xách vẽ hình nhân vật múa rối nước, với mong muốn giới thiệu và quảng bá đến bạn bè nét đẹp của nghệ thuật múa rối nước, đưa nghệ thuật múa rối nước đến gần với bạn bè và đi vào đời sống một cách gần gũi.

Tham gia vào dự án, Mai Thy – lớp 10A3 lần đầu được tìm hiểu và trải nghiệm nghệ thuật vẽ mặt nạ hát bội từ những nghệ sĩ của Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP.HCM.

Thy bày tỏ: “Dự án giúp em có cơ hội để biết sâu thêm về các loại hình nghệ thuật truyền thống của dân tộc, đồng thời nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của người trẻ trong việc giữ gìn, bảo tồn nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc”.

Giữ bản sắc riêng khi hội nhập toàn cầu

Cô Mai Thị Thủy – giáo viên ngữ văn, Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai cho hay, “Nối tiếp tinh hoa” là dự án tích hợp liên môn để kiến thức bài học đi vào thực tế cuộc sống, mở rộng cho học sinh thêm hiểu biết về các loại hình nghệ thuật truyền thống như cải lương, hát bội, múa rối nước, hò lý từ những trải nghiệm thực tế.

“Dự án đưa các em đến những trải nghiệm thực tế với người nghệ sĩ từ sân khấu biểu diễn, sống đời sống của người nghệ sĩ, từ đó mỗi học sinh sẽ hiểu một cách trọn vẹn về các loại hình này, thắp lên trong các em tình yêu và ý thức giữ gìn, bảo tồn…” – cô Thủy nói.

Điều đặc biệt, cô Thủy cho hay, từ những trải nghiệm thực tế ở mỗi loại hình, học sinh đã tạo ra những sản phẩm mang tính sáng tạo của riêng mình. Ngoài đưa sân khấu về trường học, các em còn thiết kế các sản phẩm như móc khóa, bình nước, lịch, sticker, túi xách… thể hiện về những nét độc đáo của từng loại hình nghệ thuật. Qua chính các sản phẩm này, các em gửi đi thông điệp rằng, nghệ thuật dân tộc truyền thống không chỉ sống trên sân khấu mà có thể sống trong đời sống hàng ngày, qua các sản phẩm bình dị, thường nhật. Đây cũng là cách để bảo tồn nghệ thuật truyền thống…

Theo cô Thủy, nghệ thuật truyền thống hiện nay còn khó tiếp cận với người trẻ. Học sinh thậm chí nhiều em còn không biết rằng ở TP.HCM có nhà hát bội. Tuy nhiên, khi được tạo cơ hội tiếp cận, các em lại rất say mê, trách nhiệm. Suốt 3 tháng làm dự án, học sinh vô cùng trách nhiệm, say mê. Ban đầu có thể là vì nhiệm vụ học tập giáo viên giao nhưng sau đó đã trở thành niềm yêu thích thực sự. Thậm chí, các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật Hát Bội TP.HCM đã phải viết thêm lời cho nhân vật Thuần Hoa trong vở diễn Trần Bình Trọng tuẫn tiết vì có tới 2 học sinh cùng… đạt yêu cầu cho nhân vật này.

“Với dự án, các tổ bộ môn mong muốn đưa nghệ thuật văn hóa truyền thống đến gần với học sinh, mang đến cơ hội để các em tìm hiểu, trải nghiệm sâu sắc về từng bộ môn nghệ thuật truyền thống, từ đó thêm hiểu, thêm yêu và có trách nhiệm gìn giữ, bảo tồn. Qua dự án, học sinh cũng được phát huy năng khiếu, năng lực, sự sáng tạo của mỗi em, thể hiện trọn vẹn tinh thần đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá theo Chương trình GDPT 2018” – cô Thủy nhìn nhận.

Theo cô Nguyễn Thị Hồng Chương – Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai – trong bối cảnh hội nhập quốc tế, giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc càng có ý nghĩa và vai trò to lớn, sẽ là hành trang, bản sắc để học sinh tự tin hội nhập, đưa những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc đến với bạn bè quốc tế. Qua “Nối tiếp tinh hoa”, lần đầu tiên các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được đưa đến học sinh một cách bài bản nhất. Không chỉ dừng ở sân khấu hóa, giới thiệu về các loại hình nghệ thuật mà học sinh còn được trực tiếp trải nghiệm, sắm vai, thiết kế sản phẩm, sống đời sống của người nghệ sĩ hát bội, múa rối nước, cải lương, hò lý…

“Chương trình GDPT 2018 có thuận lợi là học sinh được học đi đôi với trải nghiệm. Dự án tích hợp liên môn ngữ văn, giáo dục địa phương, hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp cùng hướng đến mục tiêu đưa kiến thức bài học đi vào thực tế cuộc sống, học sinh được học và trải nghiệm để tìm hiểu kiến thức, qua đó phát huy khả năng sáng tạo, năng lực của học sinh. Điều đặc biệt là với dự án, khi được tìm hiểu cặn kẽ, được “sống” cùng “đời sống” của người nghệ sĩ sẽ thắp lên trong các em những đam mê với nghệ thuật truyền thống của dân tộc, để có thể trở thành những người nghệ sĩ trong tương lai”- cô Chương chia sẻ.

Khương Yến