Đừng để trẻ sống quá thực dụng

Thói quen chạy theo vật chất ngày càng phổ biến ở con trẻ. Đó là cách thể hiện mình không thua kém ai, thậm chí phải chạy theo hình thức bề ngoài để nổi trội hơn người khác. Vì thế, cha mẹ hãy thay đổi cách suy nghĩ đến hành vi của mình để giáo dục con tránh xa thói sống thực dụng, chỉ biết coi trọng vật chất.

Trẻ nên được đọc sách, tham gia các hoạt động xã hội, nên trải nghiệm thông qua các buổi dã ngoại ngoài trời, đi thăm trại trẻ mồ côi… Ảnh: I.T

Trẻ đua đòi dễ đi đến phạm tội

Từ ngày giao du với nhóm bạn tụm năm tụm ba, Hằng Nga (Biên Hòa, Đồng Nai) mới lớp 6 mà đã biết chải chuốt, chưng diện, áo quần thì đủ kiểu đủ màu… Bố đi làm ăn xa, thu nhập gia đình bấp bênh, nhưng Hằng Nga vẫn được mẹ cho “ăn sung mặc sướng” cho đỡ tủi thân với bạn bè. Gia đình kinh tế khó khăn, nhưng Thảo Linh vẫn thường đòi mẹ mua thứ này thứ kia cho bằng bạn bằng bè. Lúc đầu, vì thương con, mẹ cháu còn cố gắng bù đắp “Vì nó thiếu thốn tình thương”. Đến khi Hằng Nga “được voi đòi tiên” đòi mẹ mua bằng được iPad để nghe nhạc, và mua xe Vison để đi học cho khỏi mỏi chân nhưng không được mẹ đáp ứng thì đã bỏ nhà ra đi. Rồi một ngày, mẹ Hằng Nga tá hỏa vì con mình cùng nhóm bạn xấu ăn cắp đồ của một tiệm tạp hóa bị chủ quán bắt được. Đưa con gái về nhà mà mẹ con cháu xót xa, nhục nhã, nước mắt lưng tròng…

Khi trẻ lên 3, lứa tuổi bắt đầu quan tâm đến vật chất và biết yêu cầu, đòi hỏi thì chính là thời điểm cha mẹ cần quan tâm là giáo dục cho con biết rõ về hoàn cảnh của gia đình, giúp trẻ sống có ý thức trách nhiệm với gia đình; biết yêu thương, quan tâm đến cha mẹ. Cha mẹ cần phải thương con đúng cách, phải biết từ chối đúng lúc và khéo léo. Ham lối sống vật chất quá sớm là con đường dễ đưa đẩy trẻ đến tâm lý thực dụng và sa vào nhiều cạm bẫy trong cuộc sống.

Thói quen chạy theo vật chất ngày càng phổ biến ở con trẻ. Đó là cách thể hiện mình không thua kém ai, thậm chí phải chạy theo hình thức bề ngoài để nổi trội hơn người khác. Hiện tượng trẻ sính vật chất cũng có thể là do trẻ chứng kiến cảnh người lớn đua nhau thể hiện sự sành điệu của mình, cách người lớn đánh giá nhau qua vật chất ảnh hưởng lớn đến suy nghĩ và cách sống của con trẻ. Vì thế, cha mẹ hãy thay đổi cách suy nghĩ đến hành vi của mình để giáo dục con tránh xa thói sống thực dụng, chỉ biết coi trọng vật chất.

Dạy con sống tích cực

Để trẻ không bị cuốn theo lối suy nghĩ và hành động mang nặng giá trị vật chất, các bậc cha mẹ cần chú ý hình thành ở trẻ một thái độ sống tích cực, biết sống vì người khác, biết yêu thương và biết đồng cảm và nghĩ cho cha mẹ, trẻ cần phải hiểu biết và thực hiện được các giá trị tiết kiệm, lòng tự trọng, tính trung thực, lối sống giản dị trong cuộc sống qua hình ảnh gương mẫu của người thân trong gia đình. Hướng trẻ đến một giá trị có ý nghĩa hơn đó là giá trị tinh thần. Khi đứa trẻ được trang bị đủ sức mạnh nội tâm, trẻ sẽ có thêm vẻ đẹp tâm hồn, phong phú hơn các giá trị bản thân. Trẻ nên được đọc sách, tham gia các hoạt động xã hội, nên trải nghiệm thông qua các buổi đi thăm trại trẻ mồ côi hay trường khuyết tật để giúp bé nhận thấy mình là người may mắn và hiểu được giá trị của cuộc sống. Nhất là đối với những bé thường có mặc cảm, tự ti về cuộc sống vật chất khó khăn của gia đình mình. Gia đình nên tạo điều kiện cho trẻ được lao động để làm những việc nhà, một mặt trẻ biết quan tâm, chia sẻ với cha mẹ, mặt khác trẻ sẽ hình thành được những kỹ năng cơ bản sẽ tự tin hơn khi bước vào cuộc sống.

Để trẻ không quá đề cao giá trị vật chất, cha mẹ cần nêu gương tốt và giải thích cho trẻ hiểu giá trị đích thực của mỗi người không chỉ thể hiện ở những yếu tố hình thức bề ngoài, mà quan trọng là những phẩm chất nhân cách bên trong. Cha mẹ nên cần kiên quyết trước những đòi hỏi vô lý của con. Trước thái độ cứng rắn của người lớn, trẻ hiểu rằng không phải những gì mình muốn đều có thể thỏa mãn. Cha mẹ cũng nên giúp con nhận thấy giá trị của lao động thông qua việc cho trẻ tự kiếm ra tiền đáp ứng nhu cầu của bản thân như để bé tự thu lượm các đồ bỏ đi có thể bán được cho bà đồng nát, hay bé có thể làm thêm một số việc thủ công nhưng không ảnh hưởng đến việc học tập. Qua đó, bé sẽ nhận ra rằng việc kiếm tiền một cách chính đáng không phải là dễ dàng nên bé sẽ cố gắng kiềm chế bản thân không đua đòi theo người khác. Gia đình cũng nên quan tâm, theo sát con, định hướng cho con trong việc chọn và chơi với bạn, bởi trẻ rất dễ bắt chước và thẩm thấu từ những hành vi của bạn mình. Sự can thiệp đó cần khéo léo, tế nhị, tránh làm trẻ bị tổn thương tâm hồn. Hãy khuyến khích trẻ biết giữ gìn những món đồ chơi và áo quần cũ nhưng lành lặn để tặng các bạn nhỏ bất hạnh hoặc có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn hơn mình.

Lê Phạm Phương Lan
(Giảng viên tâm lý học)