Dừng hoán cải một số loại xe

Ngay sau khi Bộ GTVT ban hành văn bản số 1782/BGTVT-KHCN cấm một số trường hợp hoán cải xe tải, nhiều ý kiến cho rằng việc làm này đã gây khó khăn cho doanh nghiệp, chưa phù hợp với điều kiện kinh tế của Việt Nam hiện nay. Mặc dù trong những năm qua, việc cho phép cải tạo một số loại xe cơ giới đã giải quyết được một phần bất cập trong thực tiễn của hoạt động vận tải khi công nghiệp ô tô còn chưa phát triển. Ví dụ như cải tạo hệ thống nhiên liệu từ sử dụng nhiên liệu xăng, diesel sang sử dụng CNG, LPG nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường do xe cơ giới;  cải tạo lắp đặt khung mui che mưa, nắng, bảo vệ hàng hóa trên ô tô tải theo mẫu thiết kế để tạo thuận tiện cho người dân; cải tạo thay thế động cơ do động cơ cũ hỏng, hoặc tiêu hao nhiều nhiên liệu. Nhưng cùng với một số mặt tích cực này cũng đã xuất hiện việc chủ xe, lái xe lợi dụng quy định về cải tạo làm ảnh hưởng đến an toàn giao thông (ATGT). Cụ thể là: Lợi dụng cải tạo thay đổi kích thước thùng hàng như kéo dài, cơi cao thành thùng hàng nhằm mục đích chở hàng vượt quá trọng tải thiết kế, gây mất ATGT, làm hư hỏng nghiêm trọng cầu, đường bộ. Hoặc thay đổi chiều dài cơ sở, làm ảnh hưởng đến an toàn chuyển động của xe…

Trước thực trạng nêu trên, Bộ GTVT quyết định phải dừng ngay việc hoán cải gây mất ATGT, nhằm mục tiêu chở quá tải, phá hoại cầu đường. Theo đó, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã ký văn bản số 1782/BGTVT-KHCN yêu cầu các sở GTVT dừng ngay việc thẩm định thiết kế, nghiệm thu và cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho 4 trường hợp xe cơ giới cải tạo. Sau đó, Cục Đăng kiểm Việt Nam tiếp tục có văn bản yêu cầu các đơn vị đăng kiểm xe trên cả nước không được kiểm định những xe đã cải tạo nằm trong 4 trường hợp kể trên. Riêng về quy định cấm hoán cải xe khách thành xe tải, lãnh đạo của Cục Đăng kiểm cho biết, trước đây Bộ GTVT cho phép cải tạo xe khách đã hết niên hạn sử dụng (trên 20 năm tuổi) thành xe tải, nhằm giải quyết khó khăn cho chủ xe, không gây đình trệ trong xã hội khi bắt đầu áp dụng niên hạn với xe khách, xe tải. Đến nay, sau 8 năm đã cơ bản hoàn thành lộ trình quy định niên hạn ô tô khách, các nhà đầu tư, doanh nghiệp, người có nhu cầu sử dụng xe đã hiểu và nghiêm túc thực hiện. Đã đến lúc cần dừng quy định này với mục tiêu đảm bảo tiêu chuẩn an toàn cao nhất cho phương tiện.

Theo Bộ GTVT, Quyết định số 15/2005/QĐ-BGTVT (quy định về việc cải tạo phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang có hiệu lực và việc yêu cầu “dừng ngay” hoán cải không đúng với quy định ban hành văn bản quy phạm pháp luật) còn có điểm chưa cụ thể khiến một số chủ phương tiện lợi dụng, cải tạo tăng kích thước thùng chở hàng của xe ô tô so với thiết kế của nhà sản xuất để chở hàng vượt quá tải trọng thiết kế. Chính vì lý do nêu trên mà Bộ GTVT đã yêu cầu dừng ngay việc thực hiện thẩm định thiết kế, nghiệm thu, cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới cải tạo trong 4 trường hợp cụ thể nêu trong văn bản số 1782.  Còn các trường hợp khác vẫn được thực hiện thẩm định thiết kế và cải tạo. Như vậy, văn bản 1782 không thay đổi nội dung Quyết định 15 và phù hợp với Luật Giao thông đường bộ.

Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Quyết định số 15, vì lợi ích chung của cả xã hội, việc dừng ngay thực hiện thẩm định thiết kế và cải tạo là cần thiết. Đối với số xe thuộc 4 trường hợp nêu tại công văn 1782 đã được các sở GTVT cấp giấy chứng nhận cải tạo xe cơ giới trước khi nhận được văn bản của Bộ GTVT, Bộ trưởng đã đồng ý giao Cục Đăng kiểm VN tổng hợp danh sách để giải quyết nhằm bảo đảm quyền lợi cho chủ phương tiện. Hiện nay, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang khẩn trương xây dựng thông tư về cải tạo phương tiện giao thông cơ giới đường bộ thay thế Quyết định 15/2005/QĐ-BGTVT để trình Bộ trưởng trong tháng 5-2012.

4 trường hợp được yêu cầu dừng ngay việc thực hiện thẩm định thiết kế, nghiệm thu, cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới cải tạo bao gồm: Ô tô tải thông thường cải tạo thay đổi chiều dài cơ sở, kích thước thùng chở hàng (không kể trường hợp cải tạo lắp đặt khung mui che mưa, nắng bảo vệ hàng hóa), cải tạo thành ô tô tải tự đổ; ô tô tải tự đổ thay đổi chiều dài cơ sở, kích thước thùng chở hàng (kể cả khi cải tạo lắp thêm các tấm chắn bụi), cải tạo thành ô tô tải thông thường; ô tô đầu kéo cải tạo thành ô tô tải thông thường, ô tô tải tự đổ; ô tô khách cải tạo thành ô tô tải, ô tô tải tự đổ, ô tô tải chuyên dùng.

Bài, ảnh: Hà Anh