Y tế - Văn hóaSức khỏe đời sống

Đừng xem nhẹ béo phì ở người trẻ

Tạp Chí Giáo Dục

Mt n sinh viên tr tui ti TP.HCM đã đưc cu sng ngon mc sau khi rơi vào tình trng nhim trùng huyết, suy hô hp cp và đa cơ quan, nh k thut h tr hô hp hin đi ECMO đưc trin khai ti Bnh vin Nhân dân Gia Đnh.

Các bác sĩ Bệnh viện Nhân dân Gia Định thăm khám cho nữ sinh viên béo phì được can thiệp kỹ thuật ECMO 

Trường hợp này không chỉ cho thấy tầm quan trọng của cấp cứu kịp thời, mà còn là lời cảnh báo về những nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn từ tình trạng béo phì nặng ở người trẻ.

T cơn st nh đến nguy kch trong 48 gi

Người bệnh là chị Đ.V.Y.N., sinh năm 2003, đang là sinh viên một trường đại học tại TP.HCM. Ngụ xã Thái Mỹ, ngoại thành TP.HCM, chị N. nhập viện trong tình trạng sốt cao và đau vùng bụng – hông. Với chỉ số khối cơ thể (BMI) lên đến 37kg/m², chị thuộc nhóm béo phì độ III – mức cao nhất trong phân loại béo phì của Tổ chức Y tế thế giới.

Tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, sau khi thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết, chị N. được chẩn đoán bị viêm thận – bể thận cấp hai bên, nhiễm trùng huyết và đái tháo đường type 2 mới phát hiện. Ngay lập tức, các bác sĩ tiến hành điều trị bằng kháng sinh phổ rộng. Tuy nhiên, tình trạng của chị chuyển biến xấu rất nhanh: sốt không giảm, lơ mơ, tụt huyết áp, suy hô hấp – toàn bộ dấu hiệu của sốc nhiễm trùng và suy đa cơ quan bắt đầu xuất hiện chỉ trong vòng hai ngày.

Người bệnh nhanh chóng được chuyển lên Khoa Hồi sức tim mạch trong tình trạng nguy kịch. Nội khí quản được đặt, thở máy xâm lấn và lọc máu hấp phụ khẩn cấp. Phổi tổn thương lan tỏa cả hai bên, dẫn đến hội chứng nguy kịch hô hấp cấp (ARDS) – một biến chứng thường tử vong cao nếu không được can thiệp đúng lúc.

“Nghe bác sĩ nói con tôi nguy kịch, tôi đứng không vững. Ngày nào cũng vào thăm con mà thấy con hôn mê sâu, thở máy, nước mắt tôi chực trào, chỉ biết cầu mong điều kỳ diệu”, ông Đ.C.D., cha của chị N., xúc động kể lại.

Can thip ECMO – cu cánh cui cùng

ThS.BS Trần Thanh Nam, người trực tiếp điều trị, cho biết: “Kết quả cấy máu của bệnh nhân dương tính với Klebsiella pneumoniae – loại vi khuẩn Gram âm nguy hiểm, thường gây nhiễm trùng tiết niệu và nổi tiếng với khả năng kháng kháng sinh cao. Khi gây nhiễm trùng huyết, loại vi khuẩn này rất dễ dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong nếu không được xử trí kịp thời”.

Trước diễn tiến nhanh và nặng, chị N. được chỉ định thực hiện kỹ thuật ECMO (ôxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể), phương thức tĩnh – tĩnh mạch (V-V ECMO). Đây là kỹ thuật hỗ trợ hô hấp chuyên sâu, dùng để thay thế chức năng phổi trong những trường hợp bệnh nhân suy hô hấp không đáp ứng điều trị thông thường.

Việc triển khai ECMO trên người bệnh béo phì nặng như chị N. là một thử thách lớn. “Lớp mỡ dày khiến việc đặt ống ECMO vào mạch máu sâu trở nên khó khăn. Ngoài ra, người béo phì có nguy cơ cao bị rối loạn đông máu, nhiễm trùng tại vị trí can thiệp và đáp ứng thuốc không giống người bình thường. Điều này đòi hỏi một quy trình chăm sóc và tính toán liều lượng thuốc, kháng sinh, kháng đông hết sức tỉ mỉ và chuyên biệt”, bác sĩ Nam giải thích.

Người béo phì có nguy cơ nhiễm trùng nặng và biến chứng hô hấp cao hơn bình thường

Sau khi kết nối ECMO, chức năng phổi của chị N. dần cải thiện. Chỉ sau 8 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân được cai ECMO thành công, rút ống thở, dần hồi phục và tỉnh táo trở lại. Từ trạng thái hôn mê, nguy kịch, chị N. từng bước được hồi sinh.

Ngày 2-7-2025, chị N. được xuất viện trong niềm vui của gia đình và đội ngũ y tế. Trước khi ra viện, chị được bác sĩ dinh dưỡng hướng dẫn kỹ lưỡng chế độ ăn phù hợp, theo dõi cân nặng, kiểm soát đường huyết và hẹn tái khám định kỳ để kiểm soát nguy cơ chuyển hóa.

“Em thật sự biết ơn các bác sĩ, điều dưỡng của bệnh viện. Em không nghĩ mình có thể vượt qua được. Lúc tỉnh lại và biết mình còn sống, em như được sinh ra lần nữa. Em sẽ cố gắng thay đổi lối sống, giảm cân, kiểm soát sức khỏe thật nghiêm túc để không bao giờ phải đối diện với tình trạng như vậy nữa”, chị N. chia sẻ.

Trường hợp của chị N. là một minh chứng rõ nét về hậu quả nghiêm trọng mà béo phì có thể gây ra – không chỉ ảnh hưởng ngoại hình, tâm lý mà còn trực tiếp đe dọa tính mạng.

Cnh báo t chuyên gia: Béo phì – mi nguy b xem nh

Theo TS.BS Giang Minh Nhật, Phó Trưởng khoa Hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, béo phì là căn bệnh mạn tính đang gia tăng nhanh ở Việt Nam, đặc biệt ở giới trẻ. Một khảo sát gần đây cho thấy tỉ lệ người trưởng thành thừa cân – béo phì tại Việt Nam đã vượt mốc 20% và có xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Ngoài nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, đột quỵ, bệnh tim mạch hay ung thư, béo phì còn khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và khó kiểm soát khi nhiễm bệnh. Không ít trường hợp như chị N. diễn tiến nhiễm trùng rất nhanh, dẫn đến suy đa cơ quan, phải điều trị hồi sức tích cực và tốn kém nhiều chi phí.

Ngoài ra, người bệnh béo phì thường cần thời gian điều trị kéo dài, hồi phục chậm hơn và dễ tái phát các biến chứng. Gánh nặng điều trị không chỉ đè lên người bệnh mà còn ảnh hưởng đến cả hệ thống y tế và xã hội.

Để phòng ngừa và kiểm soát béo phì, bác sĩ Nhật khuyến cáo người dân cần:

Chủ động duy trì cân nặng khỏe mạnh bằng chế độ ăn uống hợp lý, giảm tiêu thụ thực phẩm nhiều năng lượng và chất béo bão hòa.

Tăng cường vận động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày, 3-5 lần mỗi tuần.

Tầm soát định kỳ các yếu tố nguy cơ như đường huyết, huyết áp, mỡ máu…

Đến khám tại các cơ sở chuyên khoa chuyển hóa nếu có chỉ số BMI từ 30kg/m² trở lên để được tư vấn và điều trị chuyên biệt.

Thông qua ca bệnh của chị N., Bệnh viện Nhân dân Gia Định mong muốn nâng cao nhận thức cộng đồng về những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng do béo phì gây ra. Trong bối cảnh các bệnh nhiễm trùng ngày càng khó kiểm soát vì tình trạng kháng thuốc lan rộng, sức đề kháng tốt và chỉ số sức khỏe ổn định là “lá chắn” quan trọng nhất để bảo vệ tính mạng con người.

Thy Phm

Bình luận (0)