Giấc mơ thoát nghèo từ “cái cần câu”

Báo cáo của UBND TP cho biết, đến cuối năm 2013, tổng số hộ nghèo TP còn khoảng 16 ngàn hộ (chiếm 0,8%/ tổng hộ dân TP), có 12 quận và 140 phường không còn hộ nghèo, 11 quận, huyện cơ bản hoàn thành mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 3 (tỷ lệ hộ nghèo dưới 2%)…

Bây giờ đứa con gái lớn đã trở thành giáo viên của Trường Tiểu học Lê Quang Định (H.Nhà Bè), đứa con trai thứ hai đang học tại Trường TCCN Nguyễn Hữu Cảnh, đặc biệt gia đình đã thoát nghèo, bà Nguyễn Thị Bảy (ấp 4, xã Phước Kiển, H.Nhà Bè) cứ ngỡ mình đang nằm mơ.

Cách đây hơn 5 năm, gia đình bà là một trong những hộ có hoàn cảnh khó khăn nhất ấp. Hai vợ chồng đều không có việc làm ổn định. Chồng bà là thợ hồ, tháng làm 1 tuần nghỉ 3 tuần nên thu nhập cũng chẳng bao nhiêu. Còn bản thân bà, ngày nắng cũng như ngày mưa cùng với chiếc xe ba gác len lỏi khắp ngõ ngách để thu mua ve chai. Lam lũ là vậy nhưng lời lãi cũng chẳng đáng là bao. Trong khi đó hai đứa con lại đang tuổi ăn tuổi học. “Năm đứa con gái lớn học lớp 10, thằng con trai nhỏ học lớp 8, gia đình rơi vào cảnh túng thiếu. Đêm nào tôi cũng giật mình tỉnh giấc vì nghĩ tới tiền học của các con. Lúc đó, vợ chồng tôi đã bàn đến chuyện cho các con nghỉ học. May thay, Ban giảm nghèo, tăng hộ khá của xã đã động viên không chỉ tinh thần mà cả vật chất cho gia đình tôi. Ngoài việc cho chúng tôi vay tiền từ quỹ xóa đói giảm nghèo để làm ăn, còn tặng sách vở, dụng cụ học tập và cấp học bổng cho các con tôi được đến trường. Đồng thời chính quyền địa phương cũng giới thiệu để hai con của tôi được vay vốn học tập từ Ngân hàng Chính sách xã hội”, bà Bảy bồi hồi nhớ lại.

“Nếu không có chương trình giảm nghèo, tăng hộ khá, tôi không biết giờ này gia đình mình sẽ như thế nào. Nhưng chắc chắn, tôi sẽ không có một công việc ổn định ở trạm y tế phường, đứa em thứ hai cũng không được làm điều dưỡng, đứa em út cũng không thể trở thành sinh viên Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch” chị Nguyễn Thị Thu Dung (P.2, Q.Bình Thạnh) tâm sự.

Năm 2002, trong lúc chị đang học ĐH, đứa em thứ hai học THPT, đứa út học THCS thì ba chị qua đời. Chỗ dựa cả vật chất lẫn tinh thần của bốn mẹ con chị Dung không còn nữa. Gia đình chị được đưa vào chương trình “Xóa đói giảm nghèo” của địa phương. Mẹ chị được vay 3 triệu đồng để làm ăn. Bốn mẹ con cùng nhau sản xuất ra những chiếc giỏ xách, túi đan móc, hàng lưu niệm thủ công để bỏ mối cho các shop… “Kinh tế gia đình tôi tạm ổn, chỉ chờ ngày tôi tốt nghiệp ĐH, hai đứa em tiếp tục học lên cao thì nguyện vọng của mẹ tôi được trọn vẹn. Bất ngờ, năm 2006, mẹ tôi bị tai biến mạch máu não nằm liệt một chỗ. Ba chị em tôi chưa biết xoay xở thế nào thì chương trình giảm nghèo, tăng hộ khá lại dang tay cứu giúp chúng tôi thêm một lần nữa”, chị Dung kể.

Đây chỉ là hai trong số cả trăm ngàn hộ nghèo đã thoát nghèo trên địa bàn TP trong những năm qua. Họ thoát nghèo nhờ vào “cái cần câu” mà chính quyền đã trao cho.

Chương trình xóa đói – giảm nghèo đã được các cấp chính quyền TP.HCM thực hiện hơn 20 năm qua. Nói như Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải thì “Đây là cuộc hành trình chống đói nghèo của TP”. Theo đó, cuộc hành trình này đã trải qua 3 giai đoạn và chuẩn nghèo cũng tăng lên theo từng giai đoạn.

Trước đây tiêu chí xác định chuẩn nghèo là thu nhập dưới 6 triệu đồng/người/năm. Sau đó, tại Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Đảng bộ TP khóa VIII đã ban hành nghị quyết thống nhất nâng tiêu chí hộ nghèo TP giai đoạn 2009-2015 là hộ có thu nhập bình quân dưới 12 triệu đồng/người/năm. Đặc biệt, ngày 14-1-2014, UBND TP đã có quyết định ban hành chuẩn hộ nghèo và hộ cận nghèo TP áp dụng cho giai đoạn 2014-2015 là từ 16 triệu đồng/người/năm trở xuống (hộ nghèo) và từ trên 16 triệu đồng đến 21 triệu đồng/người/năm (hộ cận nghèo).

“Mức chuẩn hộ nghèo và hộ cận nghèo tăng lên không phải là chạy theo thành tích mà là nâng hiệu quả giảm nghèo, giảm nghèo bền vững. Chuẩn nghèo này phù hợp với mức trượt giá hiện nay. Và đặc biệt, tiếp cận với chuẩn nghèo của các nước trong khu vực cũng như trên thế giới”, ông Hải nhấn mạnh.

UBND TP đã đề ra mục tiêu trong hai năm 2014-2015 là giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân mỗi năm từ 2-2,5% (riêng các xã xây dựng nông thôn mới giảm từ 4-5%), giảm tỷ lệ hộ cận nghèo 1,5%/năm (các xã nông thôn mới là 4%/năm). Đến cuối năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 3%, hộ cận nghèo còn dưới 3%/ tổng số hộ dân TP. Theo đó, tổng kinh phí cho chương trình năm 2014 là 3.504,194 tỷ đồng, tăng 672,646 so với năm 2013; năm 2015 là 3.531,894 tỷ đồng, tăng 27,7 tỷ đồng so với năm 2014. Và quỹ giảm nghèo tập trung ưu tiên cho người nghèo, cận nghèo vay để làm ăn, chăm sóc sức khỏe, học tập, cải thiện nhà ở… Trong đó, mức vay vốn sản xuất kinh doanh tăng từ 7 triệu đồng/hộ (năm 2013) lên 10 triệu đồng.

Bài, ảnh: Hòa Triều