Giải bài toán “Thí sinh, em ở đâu?”

Thí sinh nộp hồ sơ xét nguyện vọng bổ sung vào Trường ĐH Nguyễn Tất Thành vừa qua. Ảnh: M.T

Kết thúc 2 đợt xét tuyển nhưng vẫn còn nhiều trường chưa tuyển đủ chỉ tiêu. Thậm chí có trường còn thiếu đến hàng ngàn thí sinh (TS). Thiếu TS không phải chỉ có trường ngoài công lập mà còn cả những trường công lập (như Giáo dục TP.HCM đã có bài phản ánh).

Vấn đề này, bà Nguyễn Thị Kim Phụng – Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD-ĐT cho rằng: Theo con số các trường gửi thông tin về bộ cho đến ngày 8-9 thì có 99.000 hồ sơ nguyện vọng (NV) 2 nộp về các trường. Nếu so với tình hình của những năm trước thì đây là con số cũng tương tự. Tuy nhiên, trong số này vẫn có hồ sơ ảo, chúng tôi tính ảo khoảng 1,5 lần vì có TS sẽ nộp cả 3 NV.

Cuối tuần qua, Bộ GD-ĐT cũng công bố danh sách một số trường tuyển bổ sung NV3. Nhưng vấn đề này rất bình thường vì những năm trước cũng thế. Thậm chí có những trường tuyển đến đợt 3 vẫn không đủ chỉ tiêu, nhất là các trường CĐ. Thống kê năm 2014 cho thấy, các trường CĐ chỉ tuyển được gần 60% chỉ tiêu. Nếu trường không khẳng định được uy tín thì có kéo dài thời gian xét tuyển cũng vẫn không có người học vì TS không có NV học CĐ chứ không phải không có thời gian đi nộp hồ sơ hoặc cần thời gian cân nhắc thêm.

Ở NV2, nhiều trường ĐH nhận được số lượng hồ sơ khá lớn như ĐH Công nghệ giao thông vận tải đến ngày 8-9 đã nhận được hơn 3.000 hồ sơ. Đây cũng chưa phải con số cuối cùng. ĐH Kinh tế Công nghệ TP.HCM cũng nhận được 5.700 hồ sơ, ĐH Duy Tân nhận được gần 2.000 hồ sơ, ĐH Thăng Long nhận được hơn 1.500 hồ sơ. Điều đó báo hiệu những kết quả tốt.

PV: Khi công bố điểm sàn, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga khẳng định với ngưỡng điểm chất lượng tối thiểu là 15 thì nguồn tuyển rất dồi dào. Cho đến thời điểm hiện tại, quan điểm của bộ về vấn đề này thế nào?

Con số không thay đổi. Vì khi làm điểm sàn, bộ phải căn cứ vào các con số để quyết định. Với ngưỡng điểm 15, thì có 530.000 TS đạt từ mức này trở lên, trong khi chỉ tiêu ĐH xét tuyển từ kỳ thi THPT quốc gia là 350.000. Như vậy, hệ số dư là 1,52 cao hơn năm trước. Nếu từ 12 điểm trở lên để đăng ký xét tuyển vào cả ĐH, CĐ là 620.000. Như vậy, nếu so với chỉ tiêu hệ CĐ là 150.000 thì hệ số dư là 1,8.

Vậy TS đi đâu mà không tham gia xét tuyển, thưa bà?

Không nhiều TS đăng ký xét tuyển như kỳ vọng thì các trường có thể băn khoăn. Nhưng ở góc độ chung toàn xã hội, chúng ta nên nhìn thấy ở đây mặt tích cực. Tốt nghiệp THPT không chỉ có một con đường duy nhất vào ĐH. Càng ngày, sự phân luồng lao động càng phải thiết thực hơn. Trước những thông tin mà báo chí phản ánh về con số 170.000 lao động có trình độ ĐH trở lên thất nghiệp, chắc chắn nhiều TS sẽ phải đắn đo lựa chọn. Trong khi đó, các KCN phát triển ngày càng nhiều, ví dụ KCN Samsung ở Thái Nguyên, KCN Bắc Ninh và các KCN ở Bình Dương, Đồng Nai… đang tuyển dụng, thu hút nhiều lao động chỉ yêu cầu hết lớp 12. Giới trẻ sẽ có nhiều lựa chọn phù hợp với tình hình thực tế hơn.

Mọi năm, hai kỳ thi, nhìn chung bao nhiêu TS đỗ tốt nghiệp THPT thì gần như bằng đó TS đi thi ĐH. Nhưng năm nay, một kỳ thi với 2 cụm thi, trong đó, cụm địa phương chủ trì số TS đăng ký dự thi lên tới gần 30%. Như vậy đã có sự phân luồng trong giáo dục phổ thông.

Tuy đã phân được luồng như bà nói, nhưng trên thực tế thì ngoài khối kinh tế, còn các khối kỹ thuật và nông lâm tuyển sinh khó khăn nhiều hơn so với mọi năm. Các trường ngoài công lập lại càng chật vật. Bà có suy nghĩ gì về thực tế này?

Theo cơ sở dữ liệu của tuyển sinh đợt 1, không phải khối kinh tế mà khối công an, quân đội mới là khối thu hút được nhiều TS. Nhóm nông lâm ngư và nhóm công nghệ tuyển sinh đúng là có khó khăn nhưng trong nhóm đó có những trường tuyển tốt. Ví dụ Trường ĐH Nông lâm TP.HCM tuyển được 97,85% chỉ tiêu. Hoặc Trường ĐH Cần Thơ, một trường có thế mạnh đào tạo nông nghiệp, hiện cũng đã gọi đến 105%, hoặc Trường ĐH Nha Trang, vốn là một trường có thế mạnh đào tạo ngành thủy hải sản, cũng đã gọi tới 101% chỉ tiêu. Khối ngoài công lập thì: ĐH Văn Lang xét tuyển được 84,63%; ĐH Hoa Sen 72,10%; ĐH Võ Trường Toản 72%; Trường HUTECH 60,21%; ĐH Buôn Ma Thuột 88,46%; ĐH Thăng Long 58,61% chỉ tiêu… Nói chung, các trường uy tín, làm tốt công tác tư vấn tuyển sinh, có cơ sở vật chất, đội ngũ tốt, địa bàn thuận lợi và năng động trong hợp tác quốc tế… đều tuyển sinh tốt. Như vậy, việc các trường tuyển được hay không có nhiều yếu tố, cụ thể là uy tín trường, quan niệm xã hội về sự hấp dẫn nghề nghiệp và chính sách Nhà nước (ví dụ khối công an quân đội)…

Bộ có cách gì để giúp các trường CĐ mọi năm tuyển được 60% chỉ tiêu. Năm nay, bộ dự đoán con số này sẽ như thế nào, thưa bà?

Hiện nay mới có kết quả tuyển sinh đợt 1, trình độ CĐ tuyển được gần 50%. Nếu so với số liệu năm 2014 thì năm nay cũng không có nhiều khác biệt. Kết quả đợt 2 các trường đang báo cáo. Tuy nhiên, việc phân tích đánh giá chính xác, toàn diện sẽ được thực hiện sau kỳ xét tuyển, khi có kết quả tổng hợp của các đợt và số liệu của các trường tuyển sinh riêng.

Thí sinh nộp hồ sơ xét tuyển nguyện vọng bổ sung vào Trường ĐH Công nghệ TP.HCM vừa qua. Ảnh: M.Tâm

Trong điều kiện trường tự chủ tuyển sinh, bộ đã hỗ trợ để tháo gỡ khó khăn về tuyển sinh cho các trường bằng cách: Phối hợp với cơ quan truyền thông để hỗ trợ các trường và TS trong tư vấn tuyển sinh, công bố chỉ tiêu tuyển sinh, điều kiện đăng ký xét tuyển… để cung cấp đủ thông tin cho TS đăng ký xét tuyển vào trường. Ngày 3-9, đoàn công tác của Bộ GD-ĐT đã tới thăm một số trường có tỷ lệ tuyển sinh thấp và được nhà trường cho biết việc tuyển sinh qua đợt 2, đợt 3 cũng là điều bình thường, tương tự như các năm qua.

Việc khó tuyển đủ chỉ tiêu thì cũng nên đặt trong quan niệm đúng về chỉ tiêu tuyển sinh để có góc nhìn khác về vấn đề này. Thực tế thì quy mô đào tạo của hầu hết các trường ĐH ở Việt Nam thường lớn hơn so với quy mô của các trường ở các nước phát triển. Và chỉ tiêu ngày nay không phải do Nhà nước xác định để giao cho các cơ sở mà Luật Giáo dục ĐH đã quy định các cơ sở đào tạo được tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong xác định chỉ tiêu tuyển sinh. Đó là chỉ tiêu tối đa các trường được phép tuyển, do các trường tự xác định phù hợp với quy định của pháp luật và điều kiện đảm bảo chất lượng.

Còn về tổng thể, như đã phân tích, để thu hút người học phải có nhiều yếu tố, trước hết là uy tín chất lượng do chính trường tự xây dựng, rồi cơ hội việc làm của ngành đào tạo; quan niệm của xã hội về khoa cử và tính hấp dẫn nghề nghiệp…

Xin cảm ơn bà!

Nghiêm Huê