Giải pháp mở rộng thị phần cho doanh nghiệp trong bối cảnh chiến tranh thương mại

Sáng 21-5, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cùng Báo Sài Gòn giải phóng đã tổ chức Diễn đàn CEO 2025 “Giải pháp mở rộng thị phần cho doanh nghiệp trong bối cảnh chiến tranh thương mại”.

Tại diễn đàn, ông Nguyễn Ngọc Hòa – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM cho biết, trong bối cảnh hiện nay, sức đề kháng của doanh nghiệp đang bị bào mòn.

Làn sóng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường đang tăng dần qua 3 năm 2022-2024 và trong 4 tháng đầu năm 2025 đã gần bằng một nửa năm 2024.

Đây không chỉ là một hiện tượng ngắn hạn, mà liên tục. Tất nhiên quá trình kinh doanh có sàng lọc thị trường, nhưng số lượng rút lui hàng trăm ngàn và liên tục thể hiện sức sống, sức chống chịu với thị trường.

Về giải pháp mở, ông Hòa cho rằng nên tạo không gian phục hồi và sáng tạo. Cụ thể là, tổ chức diễn đàn công – tư định kỳ để cùng tháo gỡ vướng mắc theo ngành; kết nối chuỗi cung ứng nội địa từ doanh nghiệp nhỏ đến FDI; xếp hạng tín dụng mở để tăng khả năng vay vốn không cần tài sản thế chấp… Đặc biệt, ông Hòa kiến nghị giải pháp dùng chung cho doanh nghiệp để giảm chi phí.

Ông Phạm Bình An – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM cho biết, trật tự thế giới đã hình thành nên chuỗi cung ứng toàn cầu chặt chẽ. Trong đó, Trung Quốc nổi lên như một đối trọng với Hoa Kỳ. Trung Quốc có xu hướng phát triển vượt Hoa Kỳ dựa trên nền tảng sản xuất quy mô và cạnh tranh. Hoa Kỳ sụt giảm mạnh về sản xuất công nghiệp (dịch vụ 78%; công nghiệp 12% GDP), nhập siêu lớn, một xã hội tiêu dùng.

Tiếp theo là các rào cản phi thuế quan mới: thị trường thiết lập rào cản phi thuế mới như xanh hóa, truy xuất nguồn gốc, tiêu chuẩn lao động EU triển khai CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) gây ảnh hưởng đến các ngành thép, xi măng, phân bón, nhôm. Hoa Kỳ thi hành Đạo luật ngăn chặn lao động cưỡng bức Tân Cương (UFLPA) khiến hàng dệt may, da giày Việt Nam gặp rủi ro truy xuất chuỗi cung ứng.

Ông An cho rằng doanh nghiệp nội địa cần có sức chống chịu tài chính yếu, cần chính sách hỗ trợ kịp thời để duy trì sản xuất và tạo công ăn việc làm, ổn định xã hội.

Trước thực trạng trên, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực tuân thủ và truy xuất nguồn gốc. Doanh nghiệp cần phân loại thị trường xuất khẩu quan trọng như: thị trường bảo hộ cao (Mỹ, EU); thị trường tiềm năng (Ấn Độ, Trung Đông, châu Phi…); thị trường ngách (phân khúc chọn lọc, có điều kiện, dung lượng không lớn nhưng giá trị gia tăng tốt)… Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần định vị lại thị trường mục tiêu.

Ông Bùi Tá Hoàng Vũ – Giám đốc Sở Công thương TP.HCM gợi mở, các doanh nghiệp tìm cách phát huy các FTA (Hiệp định thương mại tự do). Ông nhìn nhận chúng ta thực sự chưa tận dụng hết các lợi thế này. Từ góc độ quản lý Nhà nước, ông mong các doanh nghiệp tiếp tục phát huy các lợi thế từ các hiệp định này và tham mưu trở lại, để có chính sách tốt hơn.

Ông Nguyễn Khắc Văn – Phó Tổng Biên tập phụ trách Báo Sài Gòn Giải phóng cho biết, Diễn đàn CEO năm nay diễn ra trong bối cảnh đặc biệt, có nhiều biến động.

“Chúng tôi không kỳ vọng rằng diễn đàn sẽ đưa ra một công thức chung, nhưng với sự tham gia của các vị lãnh đạo, các CEO, các chuyên gia và nhà quản lý các cấp, diễn đàn sẽ là nơi khơi mở các góc nhìn đa chiều, góp phần hình thành giải pháp cụ thể, phù hợp từng ngành, từng lĩnh vực”.

Hồ Trinh