Phát biểu tại lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Sớm phấn đấu để phổ cập giáo dục phổ thông, càng sớm càng tốt, yêu cầu này rất cấp bách. Làm sao để học sinh và thầy cô giảm áp lực thi chuyển cấp…”.
Phân luồng học sinh còn khiên cưỡng
Tại TP.HCM, mỗi mùa thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập luôn đặt ra nhiều áp lực lớn cho học sinh, phụ huynh học sinh và các nhà trường. Trong nhiều năm, thành phố đặt tỷ lệ từ 65-70% học sinh tốt nghiệp THCS vào lớp 10 công lập thông qua kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10. Riêng năm học 2025-2026, tỷ lệ này là 80%. Tuy vậy, để có được suất vào lớp 10 công lập, đặc biệt là vào các trường THPT tốp đầu vẫn là áp lực rất lớn với mỗi học sinh, phụ huynh. Tình trạng học thêm “3-4 ca” diễn ra với hầu hết học sinh cuối cấp. Nhiều nhà trường xem tỷ lệ học sinh đậu vào lớp 10 công lập là thành tích trong dạy và học, dẫn đến việc phân luồng học sinh sau THCS còn khiên cưỡng và chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng.
Cô H. (Hiệu trưởng một trường THCS khu vực vùng ven TP.HCM) chia sẻ, mỗi năm học, nhà trường đều phải đặt tỷ lệ phân luồng 20-30% học sinh tốt nghiệp THCS đi học nghề, học hệ giáo dục thường xuyên. Nếu tỷ lệ này không đạt thì xem như công tác hướng nghiệp, phân luồng trong năm học chưa đạt. “Học sinh tốt nghiệp THCS mới ở độ tuổi 13, 14 – các em đang ở tuổi ăn, tuổi học, lo nghĩ còn chưa tới. Vì vậy, việc để các em ra ngoài học nghề rồi bươn chải làm việc sớm là điều mà không một phụ huynh nào mong muốn. Đa số phụ huynh và bản thân học sinh đều hy vọng rằng sau lớp 9, các em được tiếp tục học lên THPT, lựa chọn ngành nghề phù hợp để thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển vào ĐH. Do đó, công tác phân luồng, hướng nghiệp hàng năm của nhà trường gặp nhiều khó khăn. Ngay cả khi học sinh có sức học yếu, phụ huynh vẫn muốn con tiếp tục học THPT để con có thêm kiến thức, kỹ năng, vững vàng hơn, sau đó mới chọn lựa nghề nghiệp”, cô H. cho biết.
Cũng vì khó khăn trong bài toán phân luồng, hướng nghiệp học sinh sau THCS mới dẫn đến những câu chuyện khiên cưỡng khi phân luồng. Thực tế, để đạt được tỷ lệ phân luồng, nhiều trường THCS ngay đầu năm học đã khuyến khích phụ huynh học sinh cuối cấp nếu con có sức học yếu thì chủ động chuyển sang học nghề, học hệ giáo dục thường xuyên; nhiều trường khác lại đề nghị phụ huynh học sinh viết giấy cam kết không thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập vì lực học của học sinh không đảm bảo… Việc phân luồng cứng nhắc không chỉ không đạt được mục tiêu mà trên hết đã làm mất quyền lợi chính đáng của học sinh trong việc được thi tuyển sinh, được học lớp 10 công lập, ảnh hưởng đến việc định hướng tương lai của học sinh.
“Một điều chưa trọn vẹn nữa của công tác phân luồng hiện nay đó là các nhà trường mới chỉ đang dừng ở việc phân luồng học sinh sau THCS sang các hướng rẽ khác ngoài lớp 10 công lập. Tuy nhiên, sau đó việc thống kê, rà soát công tác phân luồng đạt hiệu quả như thế nào thì chưa làm được. Tức là hiệu quả của phân luồng học sinh sau THCS đa phần mới dừng ở tỷ lệ, con số, rằng có bao nhiêu % học sinh chủ động không tham gia thi tuyển sinh 10, còn thực chất trong tỷ lệ đó các em có học nghề hay không, có theo được đến cùng hay không thì nhà trường chưa đánh giá được”, phó hiệu trưởng một trường THCS tại TP.HCM thẳng thắn.
“Hóa giải” áp lực thi tuyển sinh
Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, chúng ta đủ điều kiện để phổ cập giáo dục phổ thông. Nỗi lo về học phí thì Nhà nước đã lo rồi. Với khó khăn về trường lớp và đội ngũ thầy cô như Bộ GD-ĐT báo cáo thì những điều này chúng ta hoàn toàn làm được. “Học sinh rất mong ước được tiếp tục đi học. Nếu không được phổ cập giáo dục phổ thông thì 13, 14 tuổi bước vào cuộc đời còn rất nhiều khó khăn. Học để làm chủ tri thức và công nghệ, học để phát triển bản thân và góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng”, Tổng Bí thư đặt vấn đề.
Yêu cầu về phổ cập giáo dục phổ thông được Tổng Bí thư đặt ra khiến phụ huynh học sinh và các nhà trường “nức lòng”. Bởi khi phổ cập giáo dục phổ thông, nỗi lo về tranh suất học lớp 10 công lập, về áp lực lớn của kỳ thi tuyển sinh 10 sẽ được… hóa giải.
Thầy Nguyễn Anh Tuấn (Phó Hiệu trưởng Trường THCS Đống Đa, phường Thạnh Mỹ Tây, TP.HCM) vui mừng bày tỏ mong muốn việc phổ cập giáo dục phổ thông sớm thành hiện thực để cả thầy và trò đều không còn phải lo lắng, áp lực mỗi mùa thi tuyển sinh 10. “Phụ huynh học sinh đều mong muốn con mình được tiếp tục học THPT công lập sau tốt nghiệp THCS. Các nhà trường cũng muốn học sinh sau lớp 9, em nào cũng được học công lập để có môi trường học tập, phát triển bản thân tốt nhất, không chỉ giảm nỗi lo học phí cho phụ huynh học sinh mà còn giúp các em định hướng tốt hơn cho nghề nghiệp sau này”, thầy Tuấn bày tỏ.
Một cán bộ Sở GD-ĐT TP.HCM chia sẻ, ngành giáo dục thành phố đang tích cực tham mưu lãnh đạo thành phố đầu tư cơ sở vật chất, gia tăng trường lớp, đảm bảo chỗ học, đáp ứng nhu cầu học tập chính đáng của con em nhân dân trên địa bàn thành phố, giảm áp lực thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập hàng năm.
“Năm học 2025-2026, tỷ lệ vào lớp 10 công lập đã được TP.HCM tăng lên đến 80% so với tỷ lệ 65-70% của các năm học trước đó. Năm học tới, thành phố sẽ tiếp tục tính toán để đảm bảo quyền lợi học trường công lập của học sinh thành phố, thực hiện hiệu quả công tác hướng nghiệp…”, vị cán bộ cho biết.
Bài, ảnh: Yến Hoa
Bình luận (0)